İçişleri Bakanlığı, valiliklere “Kademeli Olağanlaşma Tedbirleri” bahisli genelge gönderdi. Genelgeye nazaran, 17 Mayıs Pazartesi saat 05.00’ten 1 Haziran Salı günü saat 05.00’e kadar kademeli olağanlaşma devri önlemleri uygulanacak.
Kademeli olağanlaşma devrinde hafta içi 21.00-05.00, hafta sonları ise cuma 21.00’den pazartesi 05.00’e kadar sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak. Kademeli olağanlaşma devrinde, 65 yaş ve üzeri yurttaşlardan iki doz COVID-19 aşısını yaptırmış olanlar ile 18 yaş altındakiler için sokağa çıkma kısıtlaması olmayacak.
İçişleri Bakanlığı’ndan valiliklere gönderilen genelge şöyle:
1. Sokağa çıkma kısıtlaması
Kademeli olağanlaşma periyodunda; hafta içerisinde yer alan günlerde (Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe ve Cuma) 21.00-05.00 saatleri ortasında, hafta sonları ise Cuma günleri saat 21.00’den başlayıp, Cumartesi ve Pazar günlerinin tamamını kapsayacak ve Pazartesi günleri saat 05.00’te tamamlanacak biçimde sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacaktır.
1.1- Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak müddet ve günlerde üretim, imalat, tedarik ve lojistik zincirlerinin aksamaması, sıhhat, tarım ve orman faaliyetlerinin sürekliliğinin sağlanması maksadıyla Ek’te belirtilen yerler ve bireyler kısıtlamadan muaf tutulacaktır. Sokağa çıkma kısıtlamasına yönelik tanınan muafiyetler, 14.12.2020 tarih ve 20799 sayılı Genelgemizde açıkça belirtildiği formda muafiyet nedeni ve buna bağlı olarak vakit ve güzergâh ile hudutlu olup, aksi durumlar muafiyetlerin berbata kullanımı olarak görülerek idari/adli yaptırımlara husus edilecektir.
Sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulan işyeri/fabrika/imalathane üzere yerlerde çalışan bireyler yapılan kontrollerde 29.04.2021 tarih ve 7705 sayılı Genelgemiz çerçevesinde e-devlet platformunda yer alan İçişleri Bakanlığı e-başvuru sistemi üzerinden alınan “çalışma müsaadesi vazife belgesini” ibraz etmek zorundadırlar. Lakin NACE kodu eşleşme yanılgısı, muafiyet kapsamındaki bir işyerinde vazife yapmasına karşın alt patronun muafiyet kapsamında olmaması nedeniyle vazife dokümanı alınamaması yahut erişim yanlışı üzere durumlarda örneği bahse husus Genelge ekinde yer alan ve patron ile çalışanın beyanı/taahhüdüyle manuel doldurularak imza altına alınan “çalışma müsaadesi misyon evrakı formu” da kontrollerde ibraz edilebilecektir.
1.2- Tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak Cumartesi-Pazar günlerinde bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılar 10.00-17.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebilecek olup, vatandaşlarımız zarurî muhtaçlıklarının karşılanması ile sonlu olmak ve araç kullanmamak kaidesiyle (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine en yakın bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılara gidip gelebileceklerdir.
1.3- Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan mühlet ve günlerde ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin yalnızca ekmek satan bayileri (sadece ekmek ve unlu mamul satışı için) açık olacaktır. V atandaşlarımız ekmek ve unlu mamul gereksinimlerinin karşılanması ile hudutlu olmak ve araç kullanmamak kaidesiyle (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine yürüme uzaklığında olan fırına gidip gelebileceklerdir. Fırın ve unlu mamul ruhsatlı işyerlerine ilişkin ekmek dağıtım araçlarıyla yalnızca market ve bakkallara ekmek servisi yapılabilecek olup, sokak ortalarında katiyen satış yapılmayacaktır.
1.4- Yabancılara yönelik sokağa çıkma kısıtlamasına dair muafiyet yalnızca turistik faaliyetler kapsamında geçici/kısa bir müddet için ülkemizde bulunan yabancıları kapsamakta olup; ikamet izinliler, süreksiz muhafaza statüsündekiler yahut memleketler arası müdafaa müracaat ve statü sahipleri dahil olmak üzere turistik faaliyetler kapsamı dışında ülkemizde bulunan yabancılar sokağa çıkma kısıtlamalarına tabidirler.
1.5- Tam kapanma sürecinde kendi muhtaçlıklarını karşılayamayacak durumdaki ileri yaş kümelerindeki yahut ağır hastalığı olan vatandaşlarımızın 112, 155 ve 156 numaraları üzerinden bildirdikleri temel gereksinimleri VEFA Toplumsal Dayanak Gruplarınca karşılanacak olup, bu mevzuda gerek işçi görevlendirilmesi gerekse gereksinimlerin bir an önce giderilmesi bakımından gerekli önlemler Valiler ve Kaymakamlar tarafından alınacaktır.
1.6- 18 yaş altı gençler ve çocuklarımız ile aşı hakkını kullanarak iki doz aşı olmuş olan 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız için herkes için uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasının dışında ayrıyeten bir sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayacaktır.
Aşı hakkı bulunmasına karşın aşı olmayan 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ise hafta içi günlerde yalnızca 10.00-14.00 saatleri ortasında sokağa çıkabilecek olup, hafta sonları tam gün sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olacaklardır.
Sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olup olmadığına bakılmaksızın 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ile 18 yaş altı gençler ve çocuklarımız kademeli olağanlaşma periyodunda kent içi toplu ulaşım araçlarını (metro, metrobüs, otobüs, minibüs, dolmuş vb.) kullanamayacaklardır.
2. Şehirlerarası seyahat kısıtlaması
Kademeli olağanlaşma periyodunda; sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan müddet ve günlerde şehirlerarası seyahat kısıtlaması uygulanacaktır.
2.1- Şehirlerarası seyahat kısıtlamasının istisnaları;
– Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan müddet ve günlerde vatandaşlarımızın uçak, tren, otobüs üzere toplu taşıma vasıtalarıyla yapacakları şehirlerarası seyahatler için ayrıyeten seyahat müsaadesi alınması istenmeyecek, şehirlerarası seyahat edileceğinin bilet, rezervasyon kodu vb. ile ibraz edilmesi kâfi olacaktır. Bu durumdaki bireylerin şehirlerarası toplu taşıma vasıtaları ile ikametleri ortasındaki hareketlilikleri, kalkış-varış saatleriyle uyumlu olmak kalmak kaydıyla sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacaktır.
– Mecburî bir kamusal vazifenin ifası kapsamında ilgili Bakanlık ya da kamu kurum yahut kuruluşu tarafından görevlendirilmiş kamu vazifelilerinin (müfettiş, denetmen vb.) özel yahut resmi araçlarla yapacakları şehirlerarası seyahatlerine, kurum kimlik kartı ve görevlendirme dokümanının ibraz edilmesi kaydıyla müsaade verilecektir.
– Kendisi yahut eşinin, vefat eden birinci derece yakınının ya da kardeşinin cenazesine katılmak yahut cenaze nakil sürecine refakat etmek hedefiyle rastgele bir cenaze yakınının e-devlet kapısındaki İçişleri Bakanlığına ilişkin E-BAŞVURU yahut ALO 199 sistemleri üzerinden yapacağı müracaat (yanında akraba pozisyonundaki 9 şahsa kadar bildirimde bulunabilecektir) sistem tarafından vakit kaybetmeksizin otomatik olarak onaylanarak cenaze yakınlarına özel araçlarıyla seyahat edebilmeleri için gerekli seyahat müsaade dokümanı oluşturulacaktır.
Cenaze nakil ve defin süreçleri kapsamında müracaat yapacak vatandaşlarımızdan rastgele bir doküman ibrazı istenilmeyecek olup Sıhhat Bakanlığı ile sağlanan entegrasyon üzerinden gerekli sorgulama seyahat müsaade evrakı düzenlenmeden evvel otomatik olarak yapılacaktır.
2.2- Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan müddet ve günlerde vatandaşlarımızın özel araçlarıyla şehirlerarası seyahate çıkmamaları temeldir.
Lakin aşağıda belirtilen mecburî hallerin varlığı durumunda vatandaşlarımız, bu durumu belgelendirmek kaydıyla; e-devlet üzerinden İçişleri Bakanlığına ilişkin E-BAŞVURU ve ALO 199 sistemleri üzerinden Valilik/Kaymakamlık bünyesinde oluşturulan Seyahat Müsaade Heyetlerinden müsaade almak kaydıyla özel araçlarıyla da seyahat edebileceklerdir. Seyahat Müsaade Dokümanı verilen şahıslar, seyahat müddetleri boyunca sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacaktır.
Zarurî Hal Sayılacak Durumlar;
– Tedavi olduğu hastaneden taburcu olup asıl ikametine dönmek isteyen, tabip raporu ile sevk olan ve/veya daha evvelce alınmış tabip randevusu/kontrolü olan,
– Kendisi yahut eşinin, hastanede tedavi gören birinci derece yakınına ya da kardeşine refakat edecek olan (en fazla 2 kişi),
– Bulunduğu kente son 5 gün içerisinde gelmiş olmakla birlikte kalacak yeri olmayıp ikamet ettikleri yerleşim yerlerine dönmek isteyen (5 gün içinde geldiğini seyahat bileti, geldiği araç plakası, seyahatini gösteren ayrıca doküman, bilgi ile ibraz edenler),
– ÖSYM tarafından ilan edilmiş merkezi imtihanlara katılacak olan,
– Askerlik hizmetini tamamlayarak yerleşim yerlerine dönmek isteyen, § Özel yahut kamudan günlü kontrata davet yazısı olan,
§Ceza infaz kurumlarından salıverilen, şahısların mecburî hali bulunduğu kabul edilecektir.
3. İşyerlerinin faaliyetleri
3.1- Yeme-içme yerleri (restoran, lokanta, kafeterya, pastane gibi);
– Hafta içi günlerde 07.00-20.00 saatleri ortasında gel-al ve paket servis, 20.00-24.00 saatleri ortasında ise yalnızca paket servis,
– Hafta sonlarında ise 07.00-24.00 saatleri ortasında yalnızca paket servis, biçiminde faaliyet gösterebileceklerdir.
3.2-.17 Mayıs-1 Haziran ortası uygulanacak olan kademeli olağanlaşma devrinde aşağıda sayılan işyerlerinin faaliyetlerine süreksiz olarak orta verilmesine devam edilecektir. – Gazino, taverna, birahane, nargile salonu/kafeleri,
– Sinema salonları,
– Kahvehane, kıraathane, kafe, dernek lokali, çay bahçesi üzere yerler, – İnternet kafe/salonu, elektronik oyun yerleri, bilardo salonları,
– Halı saha, yüzme havuzu, spor salonları,
– Hamam, sauna ve masaj salonları,
– Lunaparklar ve tematik parklar.
Çay ocakları ise masa, sandalye/taburelerini kaldırmak ve yalnızca esnafa servis yapmak kaydıyla faaliyetlerine devam edebileceklerdir.
3.3- Üstte sayılan işyerleri dışında kalan ve tam kapanma devrinde faaliyetlerine orta verilen perakende ve hizmet dalındaki giysi, tuhafiye, züccaciye, hırdavat, terzi, berber üzere dükkanlar ile ofis ve ofisler vb. işyerleri;
– Sıhhat Bakanlığı Salgın İdaresi ve Çalışma Rehberinde içerisinde bulunduğu işkolu için belirlenen tüm salgınla çaba önlemlerine riayet etmek kaydıyla hafta içi günlerde 07.00-20.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebileceklerdir.
– Alışveriş merkezleri (AVM) ise; hafta içi 10.00-20.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebilecek olup, hafta sonları kapalı olacaktır.
3.4- Zincir marketler başta olmak üzere çeşitli işyerleri tarafından açılış yahut belli gün ya da saatlere mahsus genel indirim uygulamalarının oluşturduğu yoğunluğun önüne geçilebilmesi için indirim uygulamalarının en az bir hafta sürecek halde uzun periyodlarla yapılması gerekmektedir.
3.5- Marketlerde (zincir ve muhteşem marketler dahil) zarurî temel gereksinimler kapsamındaki eserler dışında elektronik eşya, oyuncak, kırtasiye, giysi ve aksesuar, alkol, mesken dokumacılığı, oto aksesuar, bahçe materyalleri, hırdavat, züccaciye vb. eserlerin satışına tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak olan hafta sonlarında müsaade verilmeyecektir.
3.6- Sıhhat Bakanlığı Salgın İdaresi ve Çalışma Rehberinde belirlenen kurallara uymak kaydıyla pazaryerleri hafta içi günlerde 07.00-19.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebilecek olup, hafta sonları ise pazaryerlerinin kurulmasına müsaade verilmeyecektir.
3.7- Online market ve yemek sipariş firmaları, hafta içi ve hafta sonu 07.00-24.00 saatleri ortasında evlere/adrese servis formunda çalışabileceklerdir.
4. Eğitim-öğretim faaliyetleri
Halihazırda faaliyetlerine devam etmekte olan kreşlerle birlikte Ulusal Eğitim Bakanlığıyla yapılan değerlendirmeler çerçevesinde kademeli olağanlaşma devrinde anaokulları da faaliyetlerine devam edecek olup başka tüm okul ve sınıf düzeyleri için Ulusal Eğitim Bakanlığınca kamuoyuna duyurulduğu formda uygulama sürdürülecektir.
5. Kamu ve kuruluşlarında mesai
Cumhurbaşkanlığının 14.04.2021 tarih ve 2021/8 sayılı Genelgesi ile Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığının 27.04.2021 tarih ve 17665 sayılı yazısı doğrultusunda, kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmakta olan 10.00-16.00 saatleri ortası mesai sistemi ile uzaktan/dönüşümlü çalışma üzere esnek çalışma adabının uygulanmasına kademeli olağanlaşma devrinde de devam edilecektir.
6. ERTELENEN FAALİYET, AKTİFLİK VE MERASİMLER
6.1- Sivil toplum kuruluşları, sendikalar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları ile birlikler ve kooperatiflerin genel şura dahil yapacakları geniş iştirakli her türlü aktiflikleri 1 Haziran 2021 tarihine kadar ertelenecektir.
6.2- Evlendirme süreçlerinin gerçekleştirilmesine devam edilmekle birlikte hala uygulanmakta olan nikah ve nikah merasimi formundaki düğünler ile nişan ve kına üzere aktifliklerin yapılmaması uygulamasına, 1 Haziran 2021 tarihine kadar devam edecektir.
6.3- Huzurevi, yaşlı bakımevi, rehabilitasyon merkezi, çocuk meskenleri üzere toplumsal koruma/bakım merkezlerinde halihazırda uygulanmakta olan ziyaretçi kısıtlaması 1 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılacaktır.
7. Toplu Ulaşım önlemleri
7.1- Şehirlerarası faaliyet gösteren toplu taşıma araçları (uçak hariç); araç ruhsatında belirtilen yolcu taşıma kapasitesinin %50’si oranında yolcu kabul edebilecek olup, araç içindeki yolcuların oturma hali yolcuların birbirleriyle temasını engelleyecek (1 koltuk dolu 1 koltuk boş) formda olacaktır.
7.2- Kent içi toplu taşıma araçları ise 14.04.2021 tarih ve 6638 sayılı Genelgemizle getirilen asıllar çerçevesinde %50 kapasite sınırlaması ile ayakta yolcu kabul edilmemesi kuralına tabi olarak faaliyet sunabileceklerdir.
8. Konaklama tesislerine dair önlemler
8.1- Şehirlerarası karayolları üzerinde bulunan dinlenme tesisleri (yerleşim alanı içerisinde bulunanlar hariç) ile konaklama tesislerinin (otel, motel, apart otel, pansiyon vb.) içerisinde bulunan yeme-içme yerleri (sadece konaklamalı müşterilerle sonlu olacak şekilde) birebir masada birebir anda en fazla 2 bireye servis açılması kaydıyla hizmet verebileceklerdir.
8.2- Konaklama tesislerinin kapalı alanlarında bulunan cümbüş merkezleri kapalı tutulacak ve bu alanlarda müşteri kabul edilmeyecektir.
8.3- Konaklama tesislerinin açık alanlarında toplu cümbüş formunda etkinliklere muhakkak müsaade verilmeyecek, bu yerlerde ağırlaşmanın önüne geçilebilmek ismine fizikî aralık kurallarına azami ihtimam gösterilecektir.
8.4- Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak olan mühlet ve günlerde konaklama tesislerinde rezervasyonunun bulunması (bedelinin tamamı ödenmiş olmak kaydıyla) vatandaşlarımız açısından sokağa çıkma ve/veya şehirlerarası seyahat kısıtlamasından muafiyet sağlayacak olup bu hedefle seyahat edecek vatandaşlarımızın kontrollerde rezervasyon ve ödeme evraklarını ibraz etmeleri kâfi olacaktır.
8.5- 30.09.2020 tarih ve 16007 sayılı ile 28.11.2020 tarih ve 19986 sayılı Genelgelerimiz doğrultusunda konaklama tesislerinin kontrolleri aktif biçimde sürdürülecek, uydurma rezervasyon başta olmak üzere her türlü berbata kullanımın önüne geçilecektir.