Geçtiğimiz aylarda fıstık fiyatlarındaki spekülatif yükselişe ait eserlerde fıstık kullanmama daveti yaptıklarını söyleyen Baklava ve Tatlı Üreticileri Derneği (BAKTAD) İdare Heyeti Lideri Mehmet Yıldırım, bu davetten sonra daha da yükselmesi beklenen fiyatlardaki artışın durduğunu söyledi. Yıldırım, fiyatlar geri gelmese de tüccarın yeni eseri yüksek fiyatlardan aldığını ve en azından kazananın üreticiler olduğunu kaydetti. Türkiye’de baklava üretiminin giderek arttığını tabir eden Yıldırım, ihracatın da 30 milyon dolara ulaştığını belirtti.
En son 2019 yılında yapılan ve pandemi nedeniyle 2 yıl orta verilen Baklava Şenliği ve Altın Oklava Baklava Yarışı 2 Ekim Pazar günü Eminönü’nde yapılacak. Şenliğe özel kurulacak baklava müzesinde 40 çeşit baklava sergilenecek, ayrıyeten toplam 2 ton baklava halka dağıtılacak. Şenlikte, 40 baklava ustası ortasında yapılacak baklava müsabakasında birinciye 10 yarım altın, ikinciye 5 yarım altın, üçüncüye 3 yarım altın, dördüncüye 1 yarım altın verilecek. Şenlikle birlikte yüzyıllar öncesine dayanan bir lezzet olan baklavayı hem ulusal hem milletlerarası arenada daha düzgün tanıtacaklarını söyleyen Baklava ve Tatlı Üreticileri Derneği (BAKTAD) İdare Konseyi Lideri Mehmet Yıldırım, düzenlenecek müsabakayla da baklava ustalarını heveslendirip meslek kalitesini yükseltmek istediklerini belirtti.
ÜRETİM GÜNLÜK 1450 TONA ULAŞIYOR
Türkiye’de baklava üretiminin küçük pandemi molasına karşın süratle arttığını belirten Yıldırım, son 10 senede günde 700 tondan 1450 tona kadar ulaştıklarını vurguladı. Türkiye’de baklava satılan 125 bin civarında işletme olduğunu söz eden Yıldırım, baklava iktisadının yarattığı istihdamın ise 500 bin bireye dayandığını söyledi. BAKTAD olarak 2001 yılında kurulduklarından bu yana en değerli gayelerinin baklavanın bilinirliğini yükseltmek olduğunu hatırlatan Yıldırım, “Derneğimiz kurulmadan evvel baklava ihracatı yalnızca 150 bin dolar düzeyindeydi. Artık ise 15 milyon dolara yakın direk ihracat var, bir o kadar da buraya gelen turistlerin paket paket alıp götürdükleri var. Münasebetiyle halihazırda 30 milyon dolara ulaşan bir baklava ihracatımız olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.
Piyasadaki baklava fiyatlarını da kıymetlendiren Yıldırım, “Örneğin 100 liradan 300 liraya kadar fıstıklı baklava mevcut. Fiyatını içerisindeki hammadde ölçüsünün şekillendirdiği baklavayı tüketici ağız tadına ve bütçesine uygun olana nazaran satın alıyor.” dedi.
FISTIK FİYATI ÜÇE KATLADI, YÜKSELİŞİ BAKLAVACI DURDURDU
Baklavanın en kıymetli hammaddesi olan fıstık fiyatlarındaki artışa da değinen Yıldırım, fiyatların bahar aylarında 20-25 gün içerisinde 160 liralardan 450 liraya kadar çıktığını hatırlattı. Kendilerinin o periyot bu yapay artışa reaksiyon olarak eserlerde fıstık kullanmama daveti yaptıklarını belirten Yıldırım, bu davetin akabinde yükselişin durduğunu ve 450 liralara çıkan fiyatların yavaşça gerilediğini söyledi. Yıldırım, “O devir fıstık fiyatlarının 600 liraya kadar gideceği tarafında bir algı oluşturulmuştu. Bizim müdahalemizle artış durdu. Fiyatlar çok gerilemese de en azından tüccarlar yeni dönemin eserini de bu yüksek fiyatlardan almak zorunda kaldı. Böylelikle mevcut durum tüketiciye olmasa bile en azından çiftçiye ve üreticiye yaramış oldu. Şu anda depolarda 3 yıllık fıstık stoğu var.” tabirlerini kullandı.
Yıldırım, piyasada fiyatların mutabakatlı olarak nasıl artırıldığını ise şöyle anlattı: “Üreticinin elinde mal kalmayınca ve tüm eserler tüccarın eline geçtiğinde, karaborsacı ve stokçu diye tanımladığımız beşerler fıstık fiyatlarını yükseltiyorlar. Fıstık borsasına gidip örneğin o devir 450 lira olan fıstığın üzerine 470 lira etiket koyuyorlar. Sonra kendi adamlarından biri gelip o fiyattan alım yapıyor ve bu sefer geri kalan eserler için de fiyat 470 liraya çıkıyor. Burada büsbütün kayıt dışı bir oyun oynanıyor ve bu halde fiyatlar yapay olarak şişiyor. Ayrıyeten fıstığın fiyatının bu biçimde süratli yükselişi dalla ilgisi olmayan insanları da buraya çekiyor ve fıstık bir yatırım aracına dönüşüyor. Devletin bu döngüye müdahale etmesini ve vergi kaybına da neden olan kayıt dışılığı bitirip kesimi düzenlemesini istiyoruz.”
ARAZİYE DEĞİL ÜRETİME TEŞVİK
Çözüm tekliflerini açıklayan Mehmet Yıldırım, “Türkiye’de, yöntemine uygun lisanslı depoculuk olmalı. Ülkede maksadının dışında kullanılıyor, halka hizmet etmiyor. Tarım Bakanlığı’nın ona uygun bir kural koyması gerekiyor. Toprağa değil üretime teşvik verilmeli ve ne kadar üretim olduğu ortaya çıkar diyoruz. Böylelikle çiftçi daha fazla üretim yapmaya çalışır. Sınıflandırma yapılarak teşvik verilmeli. Domatesin, salatalığın teşvikleri farklı ayrı olur böylelikle herkes adil bir biçimde yararlanır.” dedi.
OKULLARA BAKLAVA DERSİ GELİYOR
Diğer dallarda olduğu üzere kendilerinin de eleman ve usta sorunu yaşadıklarını anlatan Yıldırım, bunu aşmak için Ulusal Eğitim Bakanlığı ile bir çalışma planladıklarını kaydetti. Bakanlık ile görüşüp pilot meslek liseleri belirleyeceklerini ve buralarda baklava ustalığı için eğitim verileceğini söyleyen Yıldırım, tıpkı vakitte staj ve iş garantisi de sunacaklarını lisana getirdi. Türkiye’deki baklava ustalarına yurtdışından da talep olduğunu söz eden Yıldırım, bilhassa Körfez Ülkelerine çok sayıda ustanın çalışmaya gittiğini belirtti.