Hüseyin KOYUNCUOĞLU
Türkiye’nin dijitalleşme seyahatinde bayrak taşıyıcı bölümlerin başında bankacılık ve finans geliyor. 2000’li yıllarda başlayan ve son periyotta üst üste yapılan mevzuat düzenlemeleri sayesinde Türkiye, dijital bankacılık alanında dünyada örnek gösterilen öncü ve inovatif ülkeler ortasında dikkat çekiyor.
E-MERCEK’İN SON SAYISINDA DİJİTAL BANKACILIK VE DAHA FAZLASI SİZLERİ BEKLİYOR…
Bankalar ve fintech ekosistemi işbirliği, iktisat idarelerinin takviyesi, Z jenerasyonunun süreci sahiplenmesi ve artan taleple bankaların dijitalleşme seyahati son hız devam ediyor. Bankacılık ve finansal süreçlerin dijital dünyaya taşınması ismine atılan adımlar meyvesini verirken dijital kanalların kullanım oranı her geçen artıyor. Karekod, FAST, KOLAS (Kolay Adres Tanımlama), Açık Bankacılık, online ödeme sisteleri ve son olarak da uzaktan müşteri edinimi üzere yasal düzenlemeler dijital bankacılığın önünü açan uygulamalar olarak dikkat çekiyor. Türkiye’nin dijital bankacılık serüvenine tanıklık eden ve uzun yıllar yürüttüğü Bankalararası Kartlar Merkezi Genel Müdürlüğü müddetince dijitalleşme ve fintech dünyasına kıymetli katkılarda bulunan Dr. Soner Canko ile dijital bankacılık hakkında konuştuk.
Türkiye, dijital bankacılıkta dünya genelinde takdir topluyor
– Türkiye, dijital bankacılıkta dünya ülkeleriyle kıyaslandığında hangi basamakta? Dünya ülkelerine nazaran önde olduğumuz hususlar, alanlar neler?
İnternet teknolojilerinin kitlesel kullanıma sunulduğu birinci yıllardan itibaren tanınan bir mevzu olan dijital bankacılık, hızlanan internet bağlantısı, gelişen taşınabilir teknolojiler, genişleyen toplumsal erişim sayesinde dünya genelinde en süratli büyüyen alanlardan biri oldu. Ülkemizde 1990’larda hayatımıza peş peşe giren internet ve taşınabilir bağlantı teknolojileri bu mevzudaki birinci teknoloji yatırımlarını mümkün kılmıştır. Bankalarımızın mevzuya verdiği kıymet ve kullanıcılardan gelen ağır talep sonucunda bugün Türkiye Dijital Bankacılık konusunda dünyada örnek gösterilen öncü ve inovatif bir ülke olarak öne çıkıyor. Bilhassa eser ve hizmet çeşitliği, online (gerçek zamanlı) süreç yapabilme yetenekleri nedeniyle ülkemizde geliştirilen dijital bankacılık teknolojileri dünya genelinde takdir ve kabul görüyor.
– Sizin de hizmetlerinizin olduğu kredi kartları, banka kartları, bunların kullanımı ve özellikleri üzere bahislerde dünya ülkelerinin birçoğunun önündeyiz. Bu alandaki deneyimlerimiz dijital bankacılık hizmetlerinin gelişiminde nasıl rol oynadı?
Kartlı ödeme sistemleri dalımız yaklaşık 30 yılı aşan bir deneyim ve birikimiyle dünyada örnek gösterilen ülkeler ortasında yer alıyor. Bu alandaki deneyimlerimiz dijital bankacılık hizmetlerine de yansıyor. Dokumacılık ve turizm üzere Türkiye ödeme sistemleri dalı yurt dışında çok yeterli tanınan, bilinen ve takdir edilen bir pozisyonda. Erken yatırım yaptığımız Chip&Pin güvenlik tedbirleri, taksitli ödemeler üzere inovasyonlarımız ve temassız ödemelerin yaygınlaştırılması için yaptığımız pazarlama irtibatı yatırımlarıyla bu alanda muvaffakiyetler elde edildi. Dünyada bir öbür örneği olmayan ulusal dijital cüzdan uygulamamız BKM Express ve tüm gelişen ülkelere örnek olan TROY–Türkiye’nin Ödeme Tekniği son on yılda atılan kıymetli adımlara örnek olarak sayılabilir. Yeni taşınabilir teknolojiler ve gelişen akıllı telefonlar sayesinde ödemelerin dijital bankacılık ile entegre olduğunu söylemek yanlış olmaz. Artık ödemeler kartlardan taşınabilir aygıtlara, QR kodlara taşınıyor. Bu geçiş devrinde 2020’de tanıtılan FAST ve TR KareKod üzere yeni dijital ödeme sistemleri çok özel bir misyon üstlenecektir.
Açık bankacılık ile daha rekabetçi bir devir bizleri bekliyor
– Dijital bankacılık ve finans konusunda yakın gelecekte bizleri nasıl bir dünya bekliyor? Açık bankacılık uygulamaları, dijital ödeme sistemleri geleceğimizi nasıl şekillendirecek?
Kullanıcıları eskisinden daha kolay ve kolay bir finansal ömür bekliyor. Taşınabilir aygıtlarımızla eskisinden daha süratli, birkaç adımda finansal gereksinimlerimizi göreceğimiz bir devir gelecek. Bu gelecekte ödemeler gereksinimlerin görünmez bir modülü olacak. Öbür bir deyişle market alışverişi için ödeme süreci artık bir vakit kaybı ve zorluk olmaktan çıkacak, asıl olan gereksinimin tamamlayıcısı olarak geri planda kalarak hissedilmeyecek. Açık Bankacılık, hatta açık finans ile tüm finansal bağlantılarımızı bir gösterge paneline toparlamak, görüntülemek ve yönetmek mümkün olacak. Bu sayede eser ve servisler daha rekabetçi olabilecek. Bireye özel tahlil vefiyatlama yapılabilecek.
– Fintech-banka-yasal otorite üçgenindeki ilgi sizce ne seviyede?
Mevcut yapı/düzen Fintechler için uygun çalışma ortamları sağlıyor mu? Dijital bankacılıkta süratli ve sağlıklı bir gelişme için tüm taraflara kıymetli vazifeler düşüyor.
– Fintech teşebbüsleri sürat, çeviklik ve yaratıcılık ile bankaları zorlayacak, sürükleyecek ve çok değerli bir misyon üstlenecek.
– Bankalar FinTech’ler ile süratli olmayı, gelişmeyi, dönüşmeyi tahminen hepsinden kıymetlisi müşteri odaklı olmayı öğrenecek.
– Düzenleyiciler kullanıcının inancı ve güvenliği için gerekli adımları atarak büyümeyi belgisiz ve kuralsız olmaktan çıkaracak, sağlıklı / güçlü temellere kavuşturacak.
Fintech’ler büyük bir değişime vesile olacak
Fintech ekosisteminin, çağdaş bankacılık ve dijital dünya için kıymetini nasıl açıklarsınız?
Fintech teşebbüslerinin dünya genelinde büyük bir değişime vesile olacağını öngörmek mümkün.
Örneğin;
Finansal gereksinimlere erişimin artması, kolaylaşması, ucuzlaşması
Bankaların dev tertiplerini tekrar sorgulamasına çevik, yalın ve ekonomik yeni iş
modellerinin yaratılması
Batmayacak kadar büyük diye isimlendirilen dev bankalar yerine daha küçük ölçeklerde çok sayıda oyuncunun rekabet etmesi
Eser ve hizmet çeşitliliğinin artması beklenebilir.
Tüm bu beklentilerin öncesinde finans bölümünden en temel beklentinin “Güven ve Güvenlik”
olduğunu tekrar etmekte yarar görüyorum. Bu kapsamda FinTech Teşebbüsleri kullanıcıların finansal varlık ve bilgilerine itimat vermek ve güvenlik tesis etmek zorunluluğunu ihmal etmemelidir.
– 1 Mayıs’ta yürürlüğe girecek olan uzaktan müşteri Uzaktan Kimlik Tespiti ile bankacılıkta neler değişecek? Islak imza zorunluluğunun ortadan kalkmasına ek olarak dijital manada hangi hizmetlerin önünü açıyor?
Ülkemiz finans dünyası için bir öteki değerli gelişme, BDDK’nın bankaların uzaktan kimlik tespiti ve elektronik ortamda mukavele yapabilmesine ait yönetmeliği oldu. Dijitalleşme yolunda uzun
müddettir beklenen bir adım olan ve bankacılık süreçlerinde hayatımızı kolaylaştıracak bu yönetmelik, 1 Mayıs’ta yürürlüğe girecek. Bu düzenlemenin akabinde öbür finansal kurumlar (leasing, factoring, yatırım, e-para vd.) için misal alt düzenlemelerin ilgili düzenleyiciler tarafından bir bir yayınlanması beklenmektedir. Bu düzenleme ile bankalarda manzaralı görüşmeler ile hesap açabilir ve inançlı süreç yapabileceğiz.v Pandemi periyodunun zorunlulukları ile hızlanan bu çeşit düzenlemelerin gelecekte hayatımızı kolaylaştıracak, hızlandıracak ve inançlı kılacak yeni uygulamaların kapısını araladığını söylemek yerinde olacaktır. Özetle, bankacılık, yeni iş modelleri ve yeni oyuncularla farklı bir tarafa gerçek evriliyor ve bu değişimin odağında müşteri var. Değişen müşteri beklentilerini adreslemeye çalışan klâsik bankalar, dijitalleşen bankalar, FinTech’ler var. Ancak hepsinden kıymetlisi bu değişimi gözlemleyen, anlayan ve buna nazaran kendini yenileyen, taraflara / paydaşlara muhtaçlığımız var…