Barış SEDEF
İSTANBUL-Türkiye fikri, sınai ve mülkiyet son yıllarda kayda bedel bir ivme yakaladı. 2021’in birinci çeyrek bilgileri de bu durumu teyit eder nitelik taşıyor.
Bu kapsamda yılın birinci çeyreğinde pandemiye karşın yurt içi patent müracaatları geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 28, marka müracaatları yüzde 47 ve tasarım müracaatları yüzde 15 artış gösterdi. Başka yandan şirketlerin toplam varlıkları içerisindeki oranı her geçen gün artan fikri, sınai ve mülkiyet hakları ayrıyeten finansman aracı özelliğine de sahip.
Bu mevzuda yasa olmasını karşın, uygulama yok. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Patent ve Marka Vekilleri Meclis Lideri Kemal Yamankaradeniz, fikri, sınai ve mülkiyet haklarıyla telif haklarının kredi teminatı olarak kullandırılabilecek yasal düzenlemenin bulunduğunu lakin ilgili düzenlemeyle alakalı altyapısal çalışmaların yapılmadığını söyledi.
6750 sayılı Ticari Süreçlerde Taşınır Rehni Kanunu ve 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda yer alan düzenlemeler ile sınai mülkiyet hakları ve telif haklarının kredi teminatı olarak kullandırılabileceğine vurgu yapan Yamankaradeniz, “Firmaların hali hazırdaki patent ve markalarını değerleyerek bilançolarda alt başlıklar halinde yer alması gerektiği konusunda BDDK ve öteki kamu kuruluşları çalışmalar yapmalı. Marka ve patentlerin finansman kullandırma aracı olması konusu 2017 yılında çıkarılan 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda yer alırken, bu bağlamda tesirli bir düzeneğin oluşturulmaması, ihtisas alanı konusunda bir uzmanlık yapısının olmaması Kanunun uygulanabilirliği konusunda sıkıntıların oluşmasına neden oluyor. Şayet ilgili düzenlemeleri yaparsak patent ve markaların şirketlerin bilançolarında yer almasıyla birlikte borsamızın hacmi büyüyecek.” dedi.
Patent ve marka değerleme uzmanları yetiştirilmeli
Patent ve değerleme konusunda makul uzmanlık alanları oluşturularak SPK’nın da katkılarıyla bir sistemin ortaya konulması gerektiğine dikkat çeken Yamankaradeniz, “Sonuç prestiji ile sınai mülkiyet hakları uzmanlık gerektiren bir süreç. Belirli bir eğitim ve imtihan sistemi oluşturularak patent ve marka değerleme uzmanları yetiştirilmeli. Bu olursa sürecin finansman ayağı devreye girecek. Sonrasında bankacılık bölümü de bir yönetmelik çıkararak patent ve markaların değerleme yordamına yönelik bir çalışma yapabilir. Bu bahisteki kanun 4 yıl evvel çıkarıldı. BDDK ve Bankalar Birliği’nin bu bahiste çalışma yapması gerekiyor. Mevcut Kanun ortada lakin uygulaması yok.” açıklamasında bulundu.
İhracat sayılarına yansıması üç yıl sürebiliyor
Patent ve yararlı model alanında yapılan geliştirmelerin ticari hayata yansımasının kolay olmadığının altını çizen Kemal Yamankaradeniz, “Bugün geliştirilen bir eserin ticarileşmesiyle birlikte ihracat sayılarımıza yansımasına kadarki mühlet 3 yılı geçebilir. Bunun dışında endüstride geliştirilen projelerde patent ve marka vekillerinden faydalanılması gerektiğini düşünüyorum. Bilhassa iş dünyasının yapacakları çalışmalarda patent ve marka vekillerini dahil etmeleri epeyce kıymetli.” değerlendirmesinde bulundu.
Savunma endüstrisinde yapılan atakların patent sayılarına yansıdığına işaret eden Yamankaradeniz, “Yerli araba konusunda yapılan çalışmaların sınai mülkiyet hakları konusunda dalı yenileyeceğini düşünüyoruz. Yeni jenerasyon ekosistemde yapay zeka kavramının daha fazla öne çıkması bu bağlamda daha aktif bir sistemin oluşmasına ve patent çalışmalarının artmasına neden oluyor.” formunda konuştu.
TÜRKPATENT’le protokol imzaladı
Patent ve marka vekillerini bir ortaya getirerek ortadaki irtibatı güçlendirmeyi hedeflediklerine dikkat çeken Kemal Yamankaradeniz, “Bu kapsamda Türk Patent ve Marka Kurumuyla TOBB’u birebir platformda birleştirme ismine bir iş birliği protokolü hazırlanmasını önerdik. Biz bu iş birliği protokolünün hazırlanmasına öncülük ettik. Bu protokolden sonra biz, çalışmalarımızın hızlanacağını düşünüyoruz. Nisan ayında imzalanan protokolde gayemiz patent ve marka vekillerine gerek seminer gerekse eğitim konusunda yapılacak çalışmaları TÜRPATENT ile birlikte vermek” formunda konuştu. Yamankaradeniz, TOBB bünyesindeki meclis üyelerine patent ve markanın sağlamış olduğu katkıları anlatacaklarını da kelamlarına ekledi.
Kesimin beklentileri:
- Sınai mülkiyet haklarının uygulamada finansman aracı olarak kullandırılması
- Patent değerleme uzmanlarını yetiştirecek yapısal düzeneklerin oluşturulması
- Sanayicilerin patent ve marka vekillerinden daha fazla faydalanması
- Telif hakları ile fikri, sınai ve mülkiyet haklarının şirket bilançolarına yansıtılmasını
Sayılarla Türk patent bölümü
2403
yılın birinci çeyreğinde yapılan toplam patent başvurusu
%47
geçen yılın birinci çeyreğine nazaran marka müracaatlarındaki artış
1824
yılın birinci çeyreğinde yapılan yararlı model müracaatları