Piyasalardaki merkez bankaları düğümleri birer birer çözülmeye başladı. Dün gerçekleşen Fed toplantısında beklentilere paralel olarak faiz oranları ve varlık alım programında bir değişikliğe gidilmedi. Piyasaların takip ettiği mesajlarda varlık alımı azaltımının başlayacağına ilişkin yönlendirme ön plana çıktı. Bugün ise ana odak noktası olan TCMB toplantısı kritik önem taşıyordu. Piyasadaki genel beklenti faiz oranlarında değişikliğe gidilmemesi yönünde şekillenirken, TCMB faizleri 100 baz puan indirerek yüzde 18’e çekti. TCMB ile aynı dakikalarda İngiltere Merkez Bankası da faiz kararını açıklayarak değişiklik yapmadı.
Son dönemde zayıf bir görünümün izlendiği küresel borsalarda dün toparlanma eğilimi görüldü. Beklentiler dahilinde gerçekleşen Fed toplantısı sonrasında fiyatlamalarda önemli bir değişim olmadı. Yurt dışındaki toparlanmanın da katkısıyla BIST 100 Endeksi dün günü yüzde 1,58 oranında değer artışıyla 1.407,46 puandan tamamladı. Endeks, TCMB öncesi bugüne beklentiler dahilinde pozitif görünümle yatay seyirde başlarken, günün ilk yarısında pozitif seyretti. Günün ikinci yarısında faiz kararı ile yaklaşık 15 puanlık bir oynaklık gerçekleşti ve endeks negatif seyre geçti ve kayıpla tamamladı. Asya borsaları, Güney Kore hariç pozitif seyretti. Avrupa borsaları yükselişle açıldı. ABD borsaları günü Fed sonrası günü yaklaşık yüzde 1 oranında yükselişle tamamlarken, bugün de yükselişle açıldı.
BORSA İSTANBUL
Küresel piyasalar, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) kasımda varlık alımlarını azaltmaya başlayabileceğine ilişkin yönlendirmesinin ardından alış ağırlıklı bir seyir izlerken, yurt içinde gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz kararındaydı.
Bugün gerçekleştirilen TCMB’nin Para Politikası Kurulu toplantısı yatırımcıların ve piyasaların odağında yer aldı. Beklenti anketlerinde ekonomistler çoğunlukla TCMB’nin politika faizini yüzde 19 seviyesinde sabit bırakacağını tahmin ederken, Merkez Bankası beklentileri aksine 100 baz puanlık bir indirime gitti. Yüzde 19 olan faiz oranını yüzde 18’e indirdi.
Dün Borsa İstanbul’da alıcılı bir seyir izlendi ve BIST 100 endeksi günü önceki kapanışın yüzde 1,58 üzerinde 1.407,46 puandan tamamladı.
Teknik açıdan BİST 100 endeksinde, 1.485 seviyesinden itibaren etkili olan satışlar 200 GHO’nın bulunduğu 1.390 bölgesine kadar gerilerken, ilk ciddi tepki çabasının dün geldiği görüldü. Toparlanmanın güçlenebilmesi için, hafta başındaki düşüşle oluşan fiyat boşluğunun bulunduğu 1.413 seviyesinin, ardından da, seans içi grafiklerdeki hareketli ortalamaların toplandığı 1.425 seviyesinin aşılması gerekiyor. Sonrasında ise yükseliş çabalarının 1.460 bölgesindeki önemli dirence doğru güç kazanması bekleniyor. Seans içi olası geri çekilmelerde 1.393 destek seviyesi ve kanal alt bandı olan 1.383 destek seviyesi altında satışların hızlanabileceği belirtilirken, sırasıyla 1.371 – 1.360 ve 1.343 destek seviyeleri de takip ediliyor.
Piyasalarda bugün takip edilen veriler ise yoğudu. 10.30’da Almanya, eylül ayı imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI sonrası 11.00’de Euro Bölgesi ve 11.30’da İngiltere son olarak da 16.45’te ABD verisi geldi. 14.00’de hem TCMB’nin faiz kararı hem de İngiltere BoE’nin faiz kararı açıklanacak. 14.30’da Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri ve sonrasında da 15.30’da ABD, ağustos ayı Chicago ulusal aktivite endeksi ile haftalık işsizlik başvuruları izlendi.
Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 1,82 puan ve yüzde 0,13 artarak 1.409,28 puana yükseldi.
Bankacılık endeksi yüzde 0,19 ve holding endeksi yüzde 0,18 artış kaydetti. Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 1,83 ile sigortacılık, en fazla kaybettiren yüzde 0,12 ile madencilik oldu.
Günün ilk yarısında yükseliş eğiliminde hareket eden BIST 100 endeksi, saat 13.00 itibarıyla önceki kapanışa göre 9,30 puan artışla 1.416,76 seviyesine çıktı. Toplam işlem hacmi 5,3 milyar lira düzeyinde gerçekleşti. Endeks, günün ilk yarısında en düşük 1.405,34, en yüksek ise 1.417,45 puanı gördü.
İlk yarıda bankacılık endeksi yüzde 0,66, holding endeksi yüzde 0,45 değer kazandı. Tüm sektör endeksleri yükselirken, en çok kazandıran 2,40 ile finansal kiralama, faktoring oldu.
Günün ilk yarısında mali endeks yüzde 0,46, teknoloji endeksi yüzde 1,03, sanayi endeksi yüzde 0,69, hizmetler endeksi yüzde 0,54 değer kazandı.
Önceki kapanışa göre günün ilk yarısında BIST 100 endeksine dahil hisselerden 82’si yükseldi, 12’si değer kaybetti. En çok işlem gören hisse senetleri Garanti BBVA, Ereğli Demir Çelik, Türk Hava Yolları, Tüpraş, Sasa Polyester oldu.
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, yüzde 0,43 oranında önceki kapanışa göre 6 puan değer kaybederek günü 1.401,46 puandan tamamladı. Toplam işlem hacmi 18 milyar lira seviyesinde gerçekleşti. Endeks gün içinde 1.417,45 ile 1.394,35 seviyeleri aralığında dalgalandı.
Bankacılık endeksi yüzde 2,61, holding endeksi yüzde 0,78 oranında değer kaybetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 2,29 ile finansal kiralama, faktoring, en fazla kaybettiren ise yüzde 2,61 ile bankacılık endeksi oldu.
Önceki kapanışa göre mali endeks yüzde 1,28 ve hizmetler endeksi yüzde 0,16 oranında değer kaybederken, sanayi endeksi yüzde 0,38 ve teknoloji endeksi yüzde 0,64 oranında değer kazandı.
BIST 30 endeksi, önceki kapanışa göre 13,33 puan ve yüzde 0,88 oranında düşüşle 1.498,31 puandan kapandı. BIST hisselerin 197’si değer kazanırken, 189’u değer kaybetti. Garanti Bankası, Türk Hava Yolları, Ereğli Demir Çelik, Yapı Kredi Bankası ve Akbank en çok işlem gören hisse senetleri oldu.
KÜRESEL PİYASALAR
Fed, dün beklentiler dahilinde politika faizini değiştirmeyerek yüzde 0-0,25 aralığında sabit bıraktı.
Fed’in karar metninde, ekonominin maksimum istihdam ve fiyat istikrarı hedefleri için “önemli ölçüde ilerleme” elde edildiği vurgulanırken, Fed Başkanı Jerome Powell, “Eğer ekonomideki gelişim beklenildiği gibi devam ederse, Komite yakında varlık alım hızının yavaşlatılmasına karar verebilir.” ifadelerini kullandı.
Fed, ABD ekonomisinin bu yıla ilişkin büyüme tahminini yüzde 7’den yüzde 5,9’a indirirken, enflasyon tahminini yüzde 3,4’ten yüzde 4,2’ye çıkardı. Fed üyelerinin medyan politika faizi beklentileri 2022 için yüzde 0,1’den yüzde 0,3’e, 2023 için ise yüzde 0,6’dan yüzde 1’e yükseldi.
Fed Başkanı Jerome Powell, faiz artışının büyük ihtimalle varlık alımlarının azaltımı sonlandıktan sonra gerçekleşeceğine dikkati çekerek, “Faiz artışı için gereken çıta varlık azaltımı için gerekenden çok daha yüksek.” değerlendirmesinde bulundu.
Dün, bu gelişmelerle S&P 500 endeksi yüzde 0,95, Dow Jones endeksi yüzde 1 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,02 değer kazandı. New York borsasında endeks vadeli işlem kontratları bugüne de alıcılı başlamalarının ardından, şu dakikalarda yükselişlerin ortalama yüzde 0,2 civarında olduğu görülüyor.
Bugün Avrupa’da gündemin odağında İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz kararı bulunurken, bankanın faiz oranlarında değişikliğe gitmemesi ancak varlık alım politikasına ilişkin yönlendirme yapması bekleniyor.
Avrupa borsaları, dün küresel pay piyasalarına paralel alış ağırlıklı bir seyir izlerken, Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,03, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,47, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,29 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,44 değer kazandı. Vadeli işlemlerde endeks kontratları yeni güne de yüzde 0,4 ile yüzde 1,3 arasında yükselişlerle başladı.
Asya borsalarında, üç günlük tatil sonrası bugün işleme açılan Güney Kore pay piyasaları hariç alıcılı bir seyir izlendi.
Evergrande krizinin Çin ekonomisini tehdit etmeyeceği ve şirketin borçlarını yapılandırmak için görüşmelerini sürdürdüğüne yönelik haber akışıyla borsalarda alış ağırlıklı bir seyir izleniyor.
Çin Merkez Bankası’nın (PBoC) likidite koşullarını iyileştirebileceğine yönelik beklentiler, Asya’da riskli varlıkları destekleyen bir başka unsur oldu.
Japonya’da resmi tatil nedeniyle piyasalarda işlem gerçekleştirilmedi. Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,38 artarak 3.642 puandan günü tamamlarken, Hindistan’da Sensex endeksi yüzde 1,27 artışla 59.676 puanda ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,93 artışla 25.448 puanda bulunuyor. Üç günlük tatilin ardından bugün işleme açılan Güney Kore pay piyasalarında ise Kospi endeksi yüzde 0,4 değer kaybederek 3.127 puana geriledi.
Avrupa borsaları, güne yükselişle başladı. Açılışın ardından Stoxx Europe 600 gösterge endeksi yüzde 0,69 artışla 466,40 puan, Almanya’da DAX 30 endeksi ise yüzde 0,75 değer kazanarak 15.622 puan oldu. İspanya’da IBEX 35 endeksi yüzde 0,91 artarak 8.889 puanda, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,75 yükselişle 6.687 puanda ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,43 değer kazanarak 7.114 puanda bulundu.
ABD borsası, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) kasımda varlık alımlarını azaltmaya başlayabileceğine ilişkin yönlendirmesinin ardından güne yükselişle başladı. Açılışta Dow Jones endeksi, 200 puanın üzerinde değer kazandı ve yüzde 0,70 artarak 34.497,20 puana çıktı. S&P 500 endeksi yüzde 0,46 kazançla 4.415,81 puana ve Nasdaq endeksi yüzde 0,42 artışla 14.959,5 puana yükseldi.
Fed’in iki gün süren Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısından çıkan kararlar sonrası dün günü yükselişle tamamlayan endeksler, pozitif bir seyir izlemeye devam etti.
ABD’de işsizlik maaşı başvuruları beklenenin aksine artış göstermeye devam etti. Ülkede ilk kez işsizlik maaşı talebinde bulunanların sayısı 18 Eylül ile biten haftada önceki haftaya kıyasla 16 bin artarak 351 bine yükseldi.
PARA PİYASALARI
İstanbul serbest piyasada dolar 8,6760 liradan, euro 10,1690 liradan güne başladı.
Serbest piyasada 8,6740 liradan alınan dolar, 8,6760 liradan satıldı. 10,1670 liradan alınan euronun satış fiyatı ise 10,1690 lira olarak belirlendi.
Dünkü günü kapanışta doların satış fiyatı 8,6460 lira, euronun satış fiyatı ise 10,1510 lira olmuştu.
Euro/dolar paritesi ise önceki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 1,1710’dan işlem gördü. Dolar/yen paritesi yüzde 0,2 artışla 109,96 seviyelerinde bulundu.
Dolar/TL ise dün yüzde 0,30 değer kazancıyla 8,6537’ye yükselmesinin ardından, bugün bankalararası piyasanın açılışında 8,6650 seviyesinde işlem gördü.
Dolar/TL, güne yükselişle başlamasının ardından 8,67 seviyelerinde işlem gördü.
Dün, yükseliş eğiliminde hareket eden dolar/TL, günü bir önceki kapanışa göre yüzde 0,30 artışla 8,6537 seviyesinden tamamladı.
Dolar/TL, yeni güne de değer kazancıyla başlamasının ardından saat 10.30 itibarıyla önceki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 8,6690 seviyesinde bulunuyor.
Euro/TL yüzde 0,34 artışla 10,1540’tan, sterlin/TL de yüzde 0,33 yükselişle 11,8270’den satıldı.
Dolar endeksi yüzde 0,3 azalışla 93,20 seviyesinde bulunurken, euro/dolar paritesi de önceki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 1,1716’dan işlem gördü.
Gün ortasında uluslararası piyasalarda saat 13.00 itibarıyla euro/dolar paritesi 1,1720, sterlin/dolar paritesi 1,3660 ve dolar/yen paritesi 109,8 düzeyinde seyretti.
İstanbul serbest piyasada dolar 8,6520 liradan, euro 10,1450 liradan satıldı.
İlk gelen tepkiyle birlikte sert yükselişlerin yaşandığı döviz kurlarındaki bir miktar gerileme yaşandı. Dolar/TL, 8,75 düzeyinde, euro/TL 10,27, sterlin/TL ise 12 seviyesinde işlem gördü.
Faiz indirimi sonrası 10 yıllık gösterge faizde de yüzde 4’e yakın yükseliş yaşandı. Gösterge faiz karar sonrası yüzde 18.02’ye kadar yükseldi. İlk tepki sonrası faiz yüzde 17.98 seviyesinde.
Gün sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), doların bugünkü efektif kurunu alışta 8,6524 lira, satışta 8,6870 lira olarak açıkladı. TCMB, önceki efektif kurunu alışta 8,6289 lira, satışta 8,6635 lira olarak belirlemişti.
Uluslararası piyasalarda, saat 18.00 itibarıyla euro/dolar paritesi 1,17488 , sterlin/dolar paritesi 1,3743, dolar/yen paritesi de 110,13 düzeyinde seyretti. Serbest piyasada da Merkez Bankası faiz indirimi sonrasında yükselişe geçen dolar/TL yüzde 1’in üzerinde primle 8,7484, euro/TL yaklaşık yüzde 2 primle 10,2958 ve sterlin/TL de 12,0444 seviyesinden karşılık buldu.
EMTİA PİYASALARI
Brent petrolün varili uluslararası piyasalarda 76,38 dolardan işlem gördü.
Dün 76,49 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 76,19 dolar seviyesinde tamamladı. Brent petrolün varili, bugün saat 09.48 itibarıyla kapanışa göre yüzde 0,24 artışla 76,38 dolardan işlem gördü. Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili 72,42 dolardan alıcı buldu.
ABD’nin ticari ham petrol stoklarının beklenenden fazla düşmesi, talebin toparlandığı algısıyla fiyatları yukarı yönlü destekledi. ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerine göre, ülkede ticari ham petrol stokları geçen hafta 3 milyon 500 bin varil (yüzde 0,8) azalarak yaklaşık 417 milyon varil oldu. Piyasa beklentisi stokların 2 milyon 400 bin varil azalacağı yönündeydi.
ABD’nin güney kıyılarının tropik fırtınaların etkisi altında kalması sonrası Meksika Körfezi’ndeki petrol üretim platformlarında tam kapasite üretime geçilememesi de fiyatların yükselişine destek oluyor. ABD İçişleri Bakanlığına bağlı Güvenlik ve Çevre Uygulama İdaresi de Meksika Körfezi’nde petrol üretiminin yaklaşık yüzde 16, doğal gaz üretiminin ise yüzde 24 düştüğünü bildirdi.
Ayrıca, bilinen borcu 300 milyar doları aşan Çinli şirket Evergrande’ye ilişkin haber akışı piyasalarda dikkatle takip ediliyor. Şirketin borç ödemesi için görüşmelerde bulunduğuna ilişkin haberler de yatırımcıların risk iştahını artırarak petrol fiyatlarının yukarı yönlü hareketlenmesine destek oluyor.
Petrol fiyatlarındaki yukarı yönlü hareketlenmenin, doğal gaz fiyatlarındaki rekor artışı desteklendiğini belirten uzmanlar, kış aylarının soğuk geçmesi durumunda gaz arzında yaşanan sıkıntılar nedeniyle elektrik şirketlerinin üretim için gaz yerine petrol kullanabileceğini vurguluyor.
Brent petrolde teknik olarak 76,66 ile 76,88 dolar aralığının direnç, 76,05 ile 75,66 dolar aralığının ise destek bölgesi olarak izlenebileceği ifade ediliyor.
Altının gram fiyatı, güne yatay başlamasının ardından 492 lira seviyesinde işlem gördü.
Dün altının onsundaki düşüşün dolar kurundaki artışla dengelenmesi sonrası yurt içinde sakin bir seyir izleyen altının gram fiyatı, günü önceki kapanışın hemen altında 492 liradan tamamladı.
Altının gram fiyatı, yeni güne de yatay başlamasının ardından, saat 11.15 itibarıyla 492 liradan işlem gördü. Çeyrek altın 807 lira, Cumhuriyet altını da 3.300 liradan satıldı.
Altının ons fiyatı, önceki kapanışa göre yüzde 0,1 artışla 1.767 dolardan alıcı buldu.
Analistler, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) dün akşamki kararları sonrası küresel piyasalarda dalgalı bir seyir izlendiğini belirterek, Evergrande krizinin Çin ekonomisini tehdit etmeyeceği ve şirketin borçlarını yapılandırmak için görüşmelerini sürdürdüğüne yönelik haber akışının sınırlı da olsa risk iştahını artırdığını kaydetti.
Teknik açıdan altının ons fiyatında 1.750 seviyesinin destek, 1.790 doların direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Gün ortasında Altının onsu uluslararası piyasalarda yüzde 0,4 artışla 1.776,0 dolardan, Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı ise yüzde 003 artışla 75,2 dolardan işlem gördü.
İstanbul Kapalıçarşı’da 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı 491,70 lira, Cumhuriyet altınının satış fiyatı ise 3.260,00 lira oldu.
Gün sonunda Borsa İstanbul Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası’nda (KMKTP) en düşük 489 bin 800 lira, en yüksek ise 502 bin 600 lirayı gören standart altının kilogram fiyatı, günü önceki kapanışa göre yüzde 1,8 artışla 502 bin 600 liradan tamamladı.
İstanbul Kapalıçarşı’da, bugün kapanışta çeyrek altın 796,00 lira, Cumhuriyet altını 3.257,00 liradan satılırken, 24 ayar külçe altının gram fiyatı ise dünkü kapanışa göre yüzde 0,5 düşüşle 491,20 liradan işlem gördü.
Altının onsu, uluslararası piyasalarda saat 18.00 itibarıyla 1.751,88 dolardan, Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı, yüzde 0,92 kazançla 76,89 dolardan işlem gördü.
VADELİ PİYASA
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) ekim vadeli BIST 30 endeksine dayalı kontrat, güne düşüşle başlamasının ardından 1.530 puanda dengelendi.
Ekim vadeli endeks kontratı, en düşük 1.528,75 puanı görmesinin ardından önceki normal seans kapanışının yüzde 0,2 altında 1.530,00 seviyesinden işlem gördü.
Dün, alış ağırlıklı bir seyir izleyen endeks kontratı, normal seansı önceki kapanışın yüzde 1,9 üzerinde 1.533,00 puandan tamamladı. Endeks kontratı, akşam seansında ise sınırlı da olsa gerileyerek 1.530,75 puana indi.
Teknik açıdan endeks kontratında 1.550 puanın direnç, 1.520 seviyesinin destek konumunda olduğunu kaydetti.