Küresel risk iştahında yeniden toparlanma çabası izlenirken, ABD’de bankaların beklenenden iyi gelen bilançoları sonrasında iyimser hava genele yayılıyor. Yurtiçinde de TCMB’deki değişikliklerin ardından kurdaki yükseliş ile endeks üzerindeki baskı izlendi. Geçen ay PPK’dan çıkan 100 baz puanlık faiz indirimi ardında yükselen CDS’ler, TCMB’deki değişiklikler sonrasında 450 seviyesinin üstüne çıktı. Bu seviye Mart ayında yapılan Merkez Bankası Başkan değişikliğinden sonra görülen en yüksek seviye oldu. Dolarda da küresel ölçekte değer kaybı, dolar endeksinde de aşağı yönlü seyirle gelişmekte olan ülkelerin para birimleri değer kazanırken, TL varlıklardaki değer kaybı sürüyor.
Yurtdışı borsalar dün günü güçlü yükselişle kapatırken, Borsa istanbul’da kur ve faizlerdeki yeni zirve seviyelerinin test edilmesiyle negatif ayrışma izlendi. BIST 100 Endeksi günü yüzde 0,13 oranında düşüşle 1.411,75 seviyesinden tamamladı. Endeks güne yükselişle başladı. Bugün ise yurtdışındaki olumlu havanın devam ettiği görülüyor. Bir yandan da artan enerji fiyatları risk oluşturmayı sürdürüyor. Brent petrol Ekim 2018’den sonraki en yüksek seviyelerinde. ABD’de endekslerdeki dünkü sert yükselişlerin ardından, vadeli kontratlarının da bugüne alıcılı başlaması dikkati çekerken, şirketlerin üçüncü çeyrek bilançoları izlenmeye devam edilecek. Asya piyasaları alıcılı iken Avrupa endeks vadeli işlem kontratlarının da yeni güne pozitif başladığı görülüyor.
BORSA İSTANBUL
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi dün küresel pay piyasalarından negatif ayrıştı ve günü yüzde 0,13 azalışla 1.411,75 puandan tamamladı.
Analistler, ABD’nin 4 büyük bankasından gelen güçlü bilanço sonuçları ve para politikalarına yönelik yol haritasının netleşmesi ile küresel piyasalarda pozitif bir seyir izlendiğini kaydetti.
Bugün Fed yetkililerinden gelecek açıklamaların izlenmeye devam edileceğini aktaran analistler, veri gündeminde ise yurt içinde piyasa katılımcıları anketi ve kısa vadeli dış borç istatistiklerinin, yurt dışında ABD’de perakende satışlar, New York Fed imalat endeksi ve Michigan Üniversitesi güven endeksi ile Euro Bölgesi’nde dış ticaret dengesinin öne çıkacağını bildirdi.
Teknik açıdan BİST 100 endeksinde, 1.435 seviyesinden oluşan geri çekilmelerin, dün seans içi kritik olan 1.410 desteğinde koruma çabasıyla hareketlendiği görüldü. Seans içi geri çekilmelerde 1.410 seviyesi ilk önemli destek noktası olarak izlenirken, endeksin tepki sürecinde gücünü koruyabilmesi için bu desteğin üzerinde tutunması gerekiyor. Sonrasında da ilk etapta 1.435 ve ardından 1.450 seviyesini hedefleyecek yukarı potansiyelin devam edebileceği düşünülüyor. Seans içi olası geri çekilmelerde ise 1.401 seviyesi ana destek olurken, aşağı yönde bu seviyenin ihlal edilmesi halinde 1.394 seviyesine geri çekilme hareketinin hızlanabileceği de belirtiliyor.
Piyasalarda bugün takip edilecek verilerde öne çıkanlar ise yurt içinde 10.00’da ekim ayı Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi ile ağustos ayı kısa vadeli dış borç istatistikleri ve 11.00’de eylül ayı bütçe dengesi izlenecek. Yurt dışında da 12.00’de Euro Bölgesi, ağustos ayı dış ticaret dengesi, ABD’de de 15.30’da ekim ayı New York Fed İmalat Endeksi ve eylül ayı perakende satışlar ile 17.00’de ekim ayı Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi gelecek.
Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 5,70 puan ve yüzde 0,40 artarak 1.417,45 puana yükseldi.
Bankacılık endeksi yüzde 0,35 ve holding endeksi yüzde 0,36 artış kaydetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 0,85 ile turizm olurken, hiçbir sektör endeksinin kaybettirmediği görüldü.
KÜRESEL PİYASALAR
Küresel piyasalarda, enflasyonist kaygıların yerini güçlü bilançoların iyimserliğine bırakmasıyla pozitif bir seyir izlenirken, bugün yurt içi ve yurt dışında yoğun veri gündemi takip edilecek.
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) son toplantı tutanaklarında yatırımcıların beklediği tahvil alımlarının azaltılmasının zamanlaması ve hızına dair önemli detaylara yer verilmesinin ardından para politikalarına ilişkin belirsizlikler azalırken, yatırımcıların odağını enflasyonist kaygılardan açıklanan güçlü bilançolara çevirdiği görüldü.
ABD’de yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine kıyasla Bank of America’nın net karı yüzde 57 artışla 7,7 milyar dolara, Citigroup’un net karı yüzde 48 yükselişle 4,6 milyar dolara ulaştı. Aynı dönemde net karını Wells Fargo yüzde 59 artırarak 5,1 milyar dolara, Morgan Stanley yüzde 37 yükselterek 3,7 milyar dolara çıkardı.
Makroekonomik tarafta da dün pozitif veriler izlenirken, ABD’de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı yeni tip korona virüs (Kovid-19) salgınının başlangıcından bu yana ilk kez 300 binin altına geriledi. 293 bin seviyesinde açıklanan işsizlik maaşı başvurularının 319 bin olması öngörülüyordu. Ülkede Üretici Fiyat Endeksi de (ÜFE) eylülde aylık bazda yüzde 0,5 ile piyasa beklentilerinin altında yükseliş kaydetti.
Öte yandan dün Fed yetkililerinin açıklamaları da yakından takip edilirken, yapılan yönlendirmelerin enflasyonist baskıların bir müddet daha gündemde kalabileceği, varlık alımlarının azaltılması için yolun açıldığı, faiz artırımları için ise daha fazla zamana ihtiyaç duyulduğu üzerinde yoğunlaştığı görüldü.
Bu gelişmelerle dün New York borsasında alış ağırlıklı bir seyir izlendi. Dow Jones endeksi yüzde 1,56 değer kazanırken, S&P 500 endeksi yüzde 1,71 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,73 artışla 27 Eylül’den bu yana en yüksek kapanışlarını gerçekleştirdi.
Avrupa tarafında, dün Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, Euro Bölgesi’nde enflasyonda yaşanan artışın geçici nedenlerden kaynaklandığı görüşünü yinelerken, artan petrol fiyatlarının desteğiyle enerji hisselerinde yüzde 1’in üzerinde yükseliş yaşandı. İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,92, Almanya’da DAX 30 endeksi yüzde 1,4, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,33 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,23 değer kazandı.
Asya’da borsaları, ABD borsalarından devralınan pozitif havanın etkisiyle güne yükselişle başlamasına karşın, Çin ekonomisinde devam eden sorunlara ilişkin endişelerin kazançları sınırladığı, ülke borsasında sektörler arası fiyatlamaların farklılaştığı görülüyor. Diğer taraftan Japonya’nın yeni başbakanı Fumio Kishida, partisinin Abenomics programı kapsamında geniş tabanlı büyüme sağlamadaki başarısızlığını kabul ederken, ülkeyi bu politikadan uzaklaştırma sözü verdi. Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,4, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,9 yükselirken, iki günlük tatilin ardından bugün işleme açılan Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,8 artışla seyrediyor.
PARA PİYASALARI
İstanbul serbest piyasada dolar 9,2060 liradan, euro 10,6970 liradan güne başladı.
Serbest piyasada 9,2040 liradan alınan dolar, 9,2060 liradan satıldı. 10,6950 liradan alınan euronun satış fiyatı ise 10,6970 lira olarak belirlendi.
Dünkü kapanışta doların satış fiyatı 9,1710 lira, euronun satış fiyatı ise 10,6320 lira olmuştu.
Dolar/TL ise dün tarihi zirvesini 9,2039’a taşımasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 9,1960 seviyelerinde bulundu.
Dolar/TL sabah saatlerinde 9,2032 seviyesinin üzerine çıkarak 9,2160 ile yeni zirve seviyesini gördü. Euro/TL de 10,70 seviyesinin üzerini gördü.
Dolar endeksi dün 93,8 ile son 10 günün en düşük seviyesini görmesinin ardından bugün 93,9 seviyelerinde bulunuyor. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizleri ise dün yüzde 1,56 seviyelerinden yüzde 1,51’lere kadar gerilemesinin ardından bugün yüzde 1,52’nin hemen üzerinde seyrediyor.
Euro/dolar paritesi dün 1,1625 ile son 10 günün en yüksek seviyesini görmesinin ardından bugün 1,1610 seviyelerinde bulunuyor.
EMTİA PİYASALARI
Brent petrolün varili, uluslararası piyasalarda 84,83 dolardan işlem görüyor.
Dün 84,50 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 84 dolar seviyesinde tamamladı. Brent petrolün varili, bugün saat 09.52 itibarıyla kapanışa göre yüzde 0,99 artışla 84,83 dolardan işlem gördü. Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili 82,03 dolardan alıcı buldu.
Petrol fiyatları, güçlü talep sinyallerinin yanı sıra artan doğal gaz ve kömür fiyatlarının üreticileri petrol kullanımına yöneltmesiyle gelecek birkaç ay içinde arz talep makasının açılacağı işaretleri üzerine yükseldi.
Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) dün yayımlanan raporuna göre, yükselen doğal gaz fiyatlarının petrol kullanımını teşvik etmesiyle küresel talepte normal koşullara kıyasla günlük 500 bin varil artış bekleniyor.
Bu kapsamda, küresel petrol talebindeki artış öngörüsünün bu yıl için 170 bin varil, 2022 yılı için ise 210 bin varil olarak yukarı yönlü revize edildiği rapora göre, talebin bu yıl geçen yıla göre günlük 5 milyon 500 bin varil artışla yaklaşık 96 milyon 300 bin varil olması öngörülüyor. Gelecek yıl ise günlük 3 milyon 300 bin varil artışla 99 milyon 600 bin varile ulaşarak yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını öncesi seviyelerine dönmesi bekleniyor.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü de (OPEC) çarşamba günü yayımlanan raporunda, bu yılın son çeyreğinde petrol tüketimindeki mevsimsel artış ve yüksek doğal gaz fiyatlarının üreticileri petrol kullanımına teşvik etmesinin öngörüldüğünü ve bu durumun talepte artışa yol açacağına işaret etmişti.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) ise çarşamba günü yayımladığı raporunda ise dünyanın en büyük petrol üreticisi ABD’nin bu yıl günlük petrol üretimindeki düşüşün daha önceki tahmininin üstünde olacağını ve 11 milyon varile kadar düşeceğini öngörmüştü.
Tüm bu öngörüler sonucunda dünya genelinde artan talebi karşılayacak üretimin bulunmayacağı beklentisi fiyatların orta vadede yukarı yönlü hareketini destekliyor.
Öte yandan, EIA’nın dün açıkladığı verilere göre, ABD’nin ticari ham petrol stokları geçen hafta bir önceki haftaya göre yaklaşık 6,1 milyon varille beklentinin üstünde arttı. Piyasa beklentisi, stokların yalnızca 140 bin varil artacağı yönündeydi.
Ülkenin benzin stoklarında ise 2 milyon varil düşüş görüldü.
Brent petrolde teknik olarak 84,94 ile 85,24 dolar aralığının direnç, 84,64 ile 84,34 dolar aralığının ise destek bölgesi olarak izlenebileceği belirtiliyor.
Altın fiyatları hafta başında 1.756 seviyelerinde bulunurken, hafta içerisinde ABD verilerini takip etti. Verileri ile birlikte enflasyonun ve üretici fiyat endeksinin halen yüksek seviyelerde seyrettiği görüldü. Veriler ile birlikte dolar endeksinde baskılar yaşanırken, altında yukarı yönlü hareketlenmeler desteklendi. Hafta boyunca kademeli yukarı yönlü hareketlenmeler ile birlikte kritik 1.800 dolar seviyelerini test eden altında piyasalar yeni günde de ABD^den gelecek olan Perakende Satışlar verisini takip edecek.
VADELİ PİYASA
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) ekim vadeli BIST 30 endeksine dayalı kontrat, güne yükselişle başlamasının ardından 1.527 puanda dengelendi.
Ekim vadeli endeks kontratı, en yüksek 1.528,25 puanı görmesinin ardından önceki normal seans kapanışının yüzde 0,3 üzerinde 1.527,00 seviyesinden işlem görüyor.
Dün, 1.515-1.535 bandında dalgalı bir seyir izleyen endeks kontratı, normal seansı önceki kapanışın yüzde 0,4 altında 1.522,25 puandan tamamladı. Endeks kontratı, akşam seansında sınırlı da olsa kayıplarını telafi ederek 1.525,00 puana yükseldi.
Analistler, ABD’de para politikasına ilişkin belirsizliklerin azalmasının ardından açıklanan bilançolardaki güçlü görünümün küresel pay piyasalarında alış ağırlıklı seyri desteklediğini söyledi.
Analistler, teknik açıdan endeks kontratında 1.510 seviyesinin destek, 1.550 puanın direnç konumunda olduğunu ifade etti.