Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Balkan çeşidinin birinci durağı olan Bosna Hersek’e hareketi öncesinde Esenboğa Havalimanı’nda basın toplantısı düzenledi, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Bu sene Bosna Hersek ve Hırvatistan ile diplomatik bağlantıların tesisinin 30. yılını idrak ettiklerini tabir eden Erdoğan, Türkiye olarak Balkanlar’ın istikrarı, gelişmesi ve Avrupa Atlantik yapıları ile bütünleşme sürecini destekleyen bir siyaset izlediklerini belirtti.
Erdoğan, esaslı tarihi, beşeri ve kültürel bağların bulunduğu bu coğrafya ile irtibatlarını güçlü tutarken tansiyonların de önde geçmeye çalıştıklarını söyledi. TİKA, Yunus Emre Enstitüsü, Maarif Vakfı, Türk Hava Yolları, TRT ve belediyelerin hayata geçirdikleri projelerle bu coğrafyanın kalkınmasına dayanak verdiğini anlatan Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Haziran ayında faaliyete geçen TRT Balkan Haber Platformu’nun bölge lisanlarında yaptığı yayınlarla değerli bir boşluğu doldurduğunu görüyoruz. Devletimizin kurumlarının yanında sivil toplum örgütlerimizin, iş dünyamızın da bizleri gururlandıran işlere imza atmasından memnuniyet duyuyoruz. Ülkemizin istikrarlı ve adaletli tavrının bu coğrafyadaki tüm halklar tarafından takdirle karşılandığını da şahit oluyoruz. Bu duruşumuzu önümüzdeki devirde de sürdüreceğiz. Ziyaretimin ana gündemini Bosna Hersek’te bir yılı aşkın müddettir devam eden siyasi krize yönelik tahlil uğraşları oluşturacaktır. Tüm temaslarımda, Balkanlar’ın huzur ve istikrarı için hayati ehemmiyeti haiz Bosna Hersek’in toprak bütünlüğüne ve egemenliğini olan takviyemizi vurgulayacağım.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölge ile ekonomik ve ticari alakaların geliştirilmesine yönelik güçlü iradelerinin göstergesi olarak her 3 ülkede de düzenlenecek iş forumlarına katılacağını lisana getirdi.
Bosna Hersek’te Devlet Başkanlığı Kurulu Üyeleri ve parlamentonun 2 kanadını oluşturan Temsilciler ve Halklar Meclislerinin başkanlık divanı üyeleri ile bir ortaya geleceğini söyleyen Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türkiye ile Bosna Hersek ortasında hali hazırda çok yeterli bir düzeyde olan ikili bağlantılarımızı gözden geçireceğiz. Önümüzdeki devirde gerçekleştireceğiz müşterek faaliyetleri de ele alma imkanı bulacağız. Bu vesileyle Bosna Hersek’in birinci Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç’in kabrini ziyaret edeceğiz. İmali Vakıflar Genel Müdürlüğümüzce tamamlanan Bosna Hersek İslam Birliğinin yeni idari binasında Bosna Hersek’teki müftülerle bir ortaya geleceğiz.”
“Sırbistan değerli bir ortak”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bosna Hersek’in akabinde Sırbistan’ın başşehri Belgrad’a geçeceklerini aktardı. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile ikili ve heyetler ortası görüşmeler gerçekleştireceğini anlatan Erdoğan, şu tabirleri kullandı:
“Sırbistan ile karşılıklı olarak mevcut iş birliğimizi her alanda geliştirme iradesine sahibiz. Sayın Vucic ile yapacağımız görüşmelerde ikili bağlantılarımızı tüm boyutlarıyla ele alacağız. İş birliği imkanlarını ve atabileceğimiz müşterek adımları da istişare edeceğiz. Ayrıyeten Türk firmaları ve 1500 vatandaşımızın emekleriyle katkı sağladığı Belgrad’ın itibar projesi Waterfront’u Sayın Vucic ile ziyaret edeceğiz. Sayın Vucic ile Bosna Hersek başta olmak üzere bölgesel ve memleketler arası bahisler hakkında da görüş alışverişinde bulunacağız. Sırbistan, Balkanlar’da barış ve istikrarın korunmasında birlikte çalıştığımız değerli bir ortaktır. Geçen sene açılan Yeni Pazar Başkonsolosluğumuz ve geçtiği hafta Niş’te faaliyete geçen konsolosluk ofisimiz Sancak bölgesi ile bağlarımızı pekiştiriyor.”
Erdoğan, Sırbistan’daki temaslarının akabinde Zagreb’e geçeceklerini söz etti. Hırvatistan Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic ve Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic ile başka ayrı görüşeceğini lisana getiren Erdoğan, muhataplarıyla Bosna Hersek başta olmak üzere bölgesel ve memleketler arası gelişmeler hakkında fikir teatisinde bulunacağını bildirdi.
Hırvatistan’ın son yıllarda Türk firmalarının ilgisinin arttığı, turizm, güç ve altyapı üzere alanlarda değerli projelerin üstlenildiği ülkeler ortasında yer aldığını, ikili ticaret hacminin de süratle yükseldiğini anlatan Erdoğan, ziyareti vesilesiyle TİKA’nın dayanağıyla Hırvatistan’ın Sisak kentinde inşa edilen cami ve İslam Kültür Merkezinin açılışını da yapacaklarına değindi.
“Büyük ihtimalle Vucic ile ayrıyeten görüşeceğiz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamasının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
“Yaz aylarında Sırbistan ile Kosova ortasında vakit zaman yükselen tansiyon kelam konusu. Tansiyon tekrar yükselebilir mi? Türkiye’nin tavrı ne olur?” sorusu üzerine Erdoğan, Mitroviça’nın Sırpların yüklü olduğu bir bölge olduğunu ve bu bölgede de geçmişten bu yana istek edilmeyen kahırların yaşandığını belirtti. Erdoğan, “Orada tartıda şu anda da üç liderden bir tanesi durumunda olan isim vermeme gerek yok pahalı arkadaşımız, bu sırada kendileriyle de bundan evvelki görüşmelerimizde gerek Türkiye’de gerekse Bosna Hersek’te bize karşı çok olumlu yaklaşımda bulunarak, yani ‘Türkiye’nin bu noktadaki yaklaşımlarına ben de olumlu bakarım’ üzere sözleri daima var. Bu seyahatte büyük ihtimalle bu mevzuyu da olağan Vucic ile ayrıyeten görüşeceğiz. Temennimiz odur ki oradaki dertleri da Vucic’in tartı koymasıyla aşarız diye düşünüyorum.” değerlendirmesini yaptı.
“Bir gece birden gidebiliriz”
“Yunanistan Ege’de S-300 bataryaları ile Türk jetlerine radar kilidi atıldı. Türkiye radar kilidinin kayıtlarını NATO ile paylaşacak. NATO’dan nasıl bir adım bekleniyor?” sorusuna Erdoğan, şu karşılığı verdi:
“Bu mevzuyla ilgili olarak Savunma Bakanlığımız gerek NATO Genel Sekreteriyle gerek başka temsilcileriyle bu görüşmeleri sürdürüyor. Bu kilit atma olayı noktasında hassasiyetimiz kararlılıkla devam ediyor. Yunanistan bunun farkında. Bunun farkında olduğu için kendilerine onlar da bir çekidüzen verme yoluna girmiş vaziyetteler. Bilhassa son hafta içerisinde yaptığım konuşmalarda oraya yönelik açıklamalarım zannediyorum sizlere de yansımıştır. Bundan sonraki süreçte de Yunanistan Türkiye’yle nasıl bir bağ içerisinde olacağının herhalde kararını çok daha düşünerek verecektir. Aksi takdirde daima söylediğim üzere yeniden söylüyorum bir gece aniden gidebiliriz.”
“Doğal gaz noktasında rastgele bir sorunumuz yok”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Avrupa’da doğal gaz krizi var, bu kışı güç geçirecek üzere görünüyor. Türkiye’nin doğal gaz tedariki konusunda rastgele bir derdi var mı?” sorusu üzerine, şunları kaydetti:
“Şu anda bizim doğal gaz noktasında rastgele bir problemimiz yok. Doğal Avrupa aslında ektiğini biçiyor. Alışılmış Sayın Putin’e karşı Avrupa’nın tavrı, yaptırım uygulamaları, ister istemez olağan Putin’i de onlara karşı ‘Siz bu türlü yapıyorsanız ben de bu türlü yaparım.’ noktasına getirmiştir ve Putin de kendisi elindeki bütün imkanlarını ve silahlarını kullanmaktadır. Bunların da en kıymetlisi doğal gazdır. Maalesef istemeyiz ancak bu türlü bir durum şu anda Avrupa’da gelişiyor ve Avrupa bu kışı sahiden önemli külfetlerle geçirecektir diye düşünüyorum. Bizim bu türlü bir kasvetimiz yok.”