Memleketler arası Güç Ajansı (IEA) Lideri Fatih Birol, İsviçre’nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya İktisat Forumu’nda (WEF) soruları yanıtladı.
Birol, “Şu anda dünya birinci küresel güç krizinden geçiyor. 1970’li yıllarda petrol krizleri olmuştu. Fakat o vakit etkilenen tek yakıt petroldü. Artık doğal gaz, kömür, petrol hepsinde fiyatlar arttı. Hepsinde arz sıkıntıları yaşıyoruz. Rusya birkaç ay öncesine kadar bir numaralı petrol ihracatçısı, bir numaralı doğal gaz ihracatçısı ve kömür piyasalarında değerli bir oyuncuydu.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya’nın Ukrayna’ya savaş açmasının global güç arzını aksattığını belirten Birol, “Dünyada güç fiyatlarının artmasının ana sebebi şu an yaşadığımız kriz. Bence şayet çok büyük bir sürpriz olmazsa, önümüzdeki aylarda hala yüksek petrol ve doğal gaz fiyatları göreceğiz ve volatilite de bizle birlikte olacak.” sözlerini kullandı.
Rusya’nın güç kaynaklarının kullanılmaması durumunda muhtaçlığın öteki kaynaklarla ikame edilmesinin mecburî olduğunu vurgulayan Birol, “Ülkeler, Rus gazını ikame etmek için şu anda Cezayir’den, Azerbaycan’dan, Norveç’ten, ABD’den gaz ithal etmeye başladılar. Yenilenebilir güç kaynaklarına daha da kıymet vermeye başladılar. Nükleere veda eden ülkeler tekrardan nükleeri gündemlerine aldılar.” dedi.
“Bazı ülkelerde panik var”
Memleketler arası piyasalarda artan güç fiyatlarının iklim amaçlarının riske atılmasına neden olmaması gerektiğine işaret eden Birol, “Benim devlet liderlerine yaptığım konuşmada söylediğim şuydu; kömüre çok önemli bir eğilim gelebilir. Şu andaki mevcut durumda. Birtakım ülkelerde bir panik durumu var. Kömüre ait yatırımlar iklim amaçlarına ulaşmamızı etkileyebilir. O bakımdan dikkatli olmak gerekir.” diye konuştu.
İklim maksatlarının son derece kıymetli olduğunu belirten Birol, “Kömüre yapılan yatırımlar iklimin geleceğini tehlikeye atar.” ihtarında bulundu.
Gelişmekte olan ekonomiler için güç talebinin karşılanmasının zorunlu olduğunu belirten Birol, “Türkiye’nin ve Hindistan’ın durumu Avrupa’dakilerden daha güç. Gücümüzün büyük bir kısmını ithal ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Birol, şunları kaydetti:
“Türkiye’deki fiyat artışlarının temel nedeni, milletlerarası piyasalardaki gelişmeler. Ben Türkiye’de bütün dünyada olduğu üzere kısa müddette bu sıkıntılara tahlil bulunabileceğini düşünmüyorum. Zira Türkiye dünya güç piyasalarını belirleyen bir ülke değil. Dünya güç piyasalarının Türkiye’deki gelişmeleri belirleyen bir taraf var. O yüzden Türkiye’de güç fiyatlarının dünyaya paralel olarak yüksek düzeyde kalacağını düşünüyorum. Fakat ileride Türkiye’nin yenilenebilir ve nükleerde attığı ve atacağı adımlar, Türkiye’nin bağımlılığını bir nebze azaltacaktır. Bu bizim dışa olan bağımlılığımızı azalttığı üzere iktisadımızı daha dirençli hale getirecektir.”