Hilal SARI
Kriptopara piyasalarının volatilitenin nispeten daha düşük olduğu sabit coinlerinden biri olan TerraUSD’nin dolara çıpasını kaybetmesiyle başlayan satış dalgası en büyük sabit (dolara çıpalanmış) coinin de çıpasını kaybetmesiyle devam ediyor. Piyasanın en büyük on sabit coininden biri olan Luna’nın kıymetinin neredeyse tamamını yitirmesi ve 80 dolardan 12 cent’e düşmesi, kriptopara yatırımcılarına şimdi tam regüle edilmemiş olan bu piyasalarda risklerin ne derece yüksek olduğunu bir kere daha göstermiş oldu. Kripto borsası Luno’nun İngiltere Yöneticisi Sam Kopelman “Kripto piyasaları bu hafta çalkantıdaydı ve kaos yayılmaya devam ediyor. Sabit coinler genelde yatırımcılar için inançlı bir yerdi ve şu an çalkantı bu coinleri de etkiliyor. Bu durumun piyasanın geri kalanına da büyük bir tesiri var” değerlendirmesini yapıyor. Interactive Brokers’dan Baş Yatırım Danışmanı Victoria Scholar da Business Insider’a verdiği demeçte “Ukrayna’daki savaş, Çin karantinaları, faizlerin yükselmesinden duyulan kaygı ve riskli varlıklardaki zayıf seyir, kriptoları yatırımcıların cazip kategorisinden çıkardı” değerlendirmesini yapıyor. Scholar’a nazaran yatırımcı dolar ve öteki inançlı liman varlıklara kaçıyor.
Bir haftada Bitcoin yüzde 40, Ethereum yüzde 50 eridi
Kriptopara piyasaları enflasyon nedeniyle aslında bir buhran yaşıyordu: Başta ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere, merkezlerin şahinleşmesi ve faizlerin yükselmesi kriptoparalar üzere riskli varlıklarda sert düşüşler getirdi. Bitcoin perşembe günü ABD’de enflasyonun beklentilerin üzerinde gelmesiyle 16 ayın akabinde birinci kere 27 bin doların da altına indi ve TSİ 13:49 itibariyle Coindesk platformunda 25 bin 400 dolara kadar geriledi. Son bir haftada yüzde 30’a yakın bedel kaybeden en büyük kriptoparada yıl başından bu yana kayıp yüzde 40’ı aşmış durumda. Bitcoin Kasım 2021’de 69 bin dolarla tarihi rekorunu görmüştü. Perşembe itibariyle bu doruktan düşüş Piyasanın ikinci büyük oyuncusu Ethereum’da ise Kasım 2021’de görülen 4 bin 865 tepesinden yüzde 60’a yakın düşüş gerçekleşti. Son bir haftada yaşanan kayıp yüzde 34’ü buldu.
Terra’dan sonra Tether de dolara çıpasını kaybetti
Piyasa süreç hacmi bakımından 80 milyar dolarla üçüncü fakat 1 dolara çıpalanmış (sabit) coinlerin en büyüğü olan Tether’in de 1 dolara çıpasını kaybetmesi, Terra zelzelesinin şokunu şimdi atlatamamış kriptopara piyasalarında yeni bir kaygıyı doğuruyor: Sabit
coinler ne kadar sabit? En büyük üçüncü sabit coin TerraUSD’nin dolara çıpasını yitirmesiyle platformun alt coini Luna nisanda gördüğü 119 dolar tepesinden 10 cent’in altına kadar geriledi, son bir haftadan kısa bir müddette bedelinin yüzde 99,87’sini yitirdi. TerraUSD perşembe itibariyle 50 cent’e kadar gerilemiş durumda. Perşembe günü Tether de 1 dolara çıpasını kaybederek 96 cent’e kadar geriledi. Tether’den yatırımcılara “Merak etmeyin, 1 dolar çıpasını ne değerine olursa olsun muhafazaya devam edeceğiz” açıklaması yapılsa da, Coindesk’teki habere nazaran farklı platformlarda fiyatı düşen Tether’i (Kraken’de) ucuzdan alıp, 1 dolar olduğu platformlarda (Bitfinex) satarak kâr elde etmeye çalışan yatırımcılar oldu. Swissquote Bank’tan kıdemli analist İpek Özkardeşkaya ise “Terra olayı kesim genelinde paniğe neden oluyor, zira Terra dünyanın en büyük üçüncü sabit coini ve dolar bazında kıymetinin sabit kalacağı taahhüdünü yerine getiremedi” diyor.
Bilanço küçültme süreci yeni satış dalgası getirebilir
Kriptopara piyasalarının kendi içinde yaşanan birtakım itimat meseleleri önümüzdeki devirde hem ferdi hem kurumsal yatırımcıların kripto iştahını daha da törpüleyebilir. Ayrıyeten birçok analist, Fed’in faiz artışlarının yanı sıra 9 trilyon dolara ulaşan bilançosunu küçültmeye başlamasıyla, payların yanı sıra kriptopara piyasalarında da değerli düşüşler yaşanabileceği görüşünde.
“Finansal istikrara risk, çerçeveye muhtaçlık var”
piyasaların merkezi otoriteler tarafından regüle edilmiyor oluşu, volatilitenin çok daha yüksek olmasına neden oluyor. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da bahse ait açıklamasında sabit coinin bir sıkıntıyla karşılaştı ve bedel kaybettiğini, bu süratte büyüyen bir varlıkta riskler de birebir süratte büyüdüğünü vurguladı. Yellen’a nazaran sabit coinlerin bu süratte paha kaybedebilmesi, finansal istikrara yönelik riskler olduğunu gösteriyor ve uygun bir regülasyon çerçevesine muhtaçlık var.