Hüseyin GÖKÇE
Matrah ve stok affı, vergi artırımı, yine yapılandırma üzere birçok ögesi içeren torba kanun teklifini tahlil eden TÜRMOB Lideri Emre Kartaloğlu, bu düzenlemede geçmiş af kanunlarındaki yer alan ezberlerden vazgeçilerek yenilikler yapılması gerektiğini bildirdi. Matrah artırımında azalan oranlı tarife uygulanmasını öneren Kartaloğlu, yapılandırma dahil öteki hususlarda birinci iki taksitin ödenmesine yönelik kuralın kaldırılmasını istedi. Kartaloğlu, vergi artırımı kapsamına ÖTV ve damga vergisinin de dahil edilmesinin kapsayıcılığı artıracağını aktardı.
Türkiye’de ortalama 3 yılda bir vergi affı yahut yapılandırma kararları içeren kanunla karşılaşıldığını belirten Emre Kartaloğlu, bu cins düzenlemelerin vergiye istekli ahengi azaltarak, vergi direncini artırdığını kaydetti. Vergi mükelleflerinde affın genel bir beklenti haline geldiğine vurgu yapan Kartaloğlu, buna karşılık pandemi periyodunda derinleşen bütçe açıklarını azaltmak için bu tıp düzenlemelerin mecburilik olarak ortaya çıktığını kabul etmek gerektiğini söyledi.
Emre Kartaloğlu, düzenlemeden azamî yarar sağlanabilmesi için yapılması gereken ögeleri şöyle sıraladı:
“Yasalara uyanlar fiilen cezalandırılmamalı”
Daha çok mükellefin düzenlemeden yararlanabilmesi için oranların düşük tutulması gerektiğini vurgulayan Kartaloğlu, “Yüksek oranlar, daha evvelden yüksek matrah beyan etmiş bulunan ve maddelere uygun davranan mükellefleri matrah artırımından caydırmakta ve bu mükellefler matrah artırımında bulunmadıklarından inceleme süreçlerinin maksadı haline gelmektedir” dedi. Bu durumda sistemin kanunlara uyanları fiilen cezalandırmış olduğunu kaydeden Kartaloğlu, “Dolayısıyla vergiye uyumlu mükellef uygulamasına emsal halde, geçmiş dönmede ek vergi tarhı ve vergi cezasına muhatap olmamış mükelleflere azalan oranlı matrah artırımı uygulanabilir. Bu mükellefler için matrah artırım meblağları yüzde 50 indirimli uygulanabilir. Tıpkı düzenleme işletme kayıtlarının düzeltilmesi uygulamasında da düşünülebilir” değerlendirmesinde bulundu.
“İlk iki taksit ödeme kuralı kaldırılmalı, taksit aralığı 3 ay olmalı”
Kanun kapsamında yer alan tüm alacaklara yönelik(matrah ve vergi artırımı dahil), birinci iki taksit ödeme kaidesinin kaldırılmasını öneren Emre Kartaloğlu, “Kesinleşmiş borcu olanlar aslında finansal zahmet içinde oldukları için bu borçları ödeyememektedirler. Kanundan yararlanmak için başvuranlara, ödeyemedikleri taksitlerini son taksiti izleyen ayın sonuna kadar gecikme artırımı ile birlikte ödeme imkanı tanınmalıdır” dedi. Pandeminin ne vakit biteceğinin belgisiz olduğunu söyleyen Emre Kartaloğlu, taksit aralıklarının 2 ay yerine 3 ay olmasını, isteyen mükelleflere ise ödemeye 2022 yılında başlama imkanı getirilmesini önerdi.
Kartaloğlu, daha evvelki matrah artırım düzenlemelerinde olmayan fakat 2018 yılındaki 7143 sayılı kanun ile getirilen matrah affındaki ‘borcun ödenmemesi halinde artırım hakkının kaybedilmesi’ uygulamasının birçok sorunu beraberinde getirdiğine dikkat çekti.
“ÖTV ve damga vergisi de kapsama alınırsa devletin geliri artar”
Kurumlar vergisi istikametinden matrah artırımında bulunan mükelleflere, kâr dağıtım stopaj matrahı istikametinden de artırımda bulunma imkanı getirilmesi gerektiğini savunan Kartaloğlu,
şu değerlendirmede bulundu: “Böylece hem elde edilmesi beklenen kamu geliri artacak hem de mükelleflerin vergi incelemeleri sırasında yaşadığı adaletsizlikler ortadan kalkacaktır. Kurumlar vergisi istikametinden matrah artırımı yapan mükellefler kurumlar vergisi istikametinden incelenememekte kurumlar vergisi tarhiyatı yapılamamaktadır. Lakin, kar dağıtımı stopajı istikametinden incelemenin yapılabilir olması kurumlar vergisi matrah artırımında bulunan mükelleflerin adaletsiz uygulamalarla müsabakasına neden olmaktadır.” Kartaloğlu, ÖTV ve damga vergisi tarafından vergi artırımı düzenlemesi yapılmasının kamu gelirlerinde artışa neden olacağı öngörüsünde bulunurken, pandemi sürecinde mükelleflerin “af”tan tam olarak yararlanmasını da sağlayacağını anlattı.
“Teşvik dokümanıyla yatırım yapanlar cezalandırılmamalı”
Teşvik evraklı yatırımlar kapsamında indirimli kurumlar vergisinden yararlanan mükelleflerin de matrah artırımlarını indirimli oran üzerinden ödeme imkanına sahip olması gerektiğine değinen Kartaloğlu, “İndirim oranı yüzde 100 olan mükellefler minimum matrahlar üzerinden vergi hesaplamalıdır. Aksi halde teşvik kapsamında yatırım yapan mükellefler cezalandırılmış olacaktır” dedi.
“Geçmiş yıl kârından mahsup süreci kâr dağıtımı olarak kabul edilmemeli”
Matrah artırımı kapsamında, kasa hesabı ile ortaklardan alacaklar kapsamında düzeltilecek fiyatların süreksiz hesaplarda
kaydedebilecekleri tarafında bir uygulama olduğunu söyleyen Kartaloğlu, “Bunların geçmiş yıl kârlarından mahsup edilmesi halinde, bu sürecin kâr dağıtımı sayılmaması gerekir. Aksi halde ticari bilançolar ve işletme kredibiliteleri daha da bozulmaktadır” dedi. Kartaloğlu, matrah ve vergi artırımından yararlanan mükelleflerin, sonraki periyoda devreden KDV’lerinin de dahil olmak üzere hiçbir nedenle incelenmeyeceği ve düzeltme yapılmasının istenmeyeceği kararının de getirilmesi gerektiğini belirtti.
Finansal tabloların gerçeği yansıtması ve fiktif karların vergilendirilmesini önlemek bakımından amortismana tabi tüm iktisadi değerler için tekrar değerleme uygulamasına geçilmesi gerektiğini söyleyen Kartaloğlu, burada gerçek bedellerin dikkati alınmasını ve bedel artışı üzerinden yüzde 2 olarak öngörülen verginin düşürülmesini istedi.
Kayıtlarında yer aldığı halde gerçekte mevcut olmayan malların kayda alınması durumunda KDV’nin tamamının talep edilmesi sebebiyle mükelleflerin başvurmadığını lisana getiren Kartaloğlu, burada KDV’nin yüzde 1 olarak belirlenmesini önerdi. İstisnalar kapsamında teslim ve hizmeti bulunanlar (ihracatçılar ve ihraç kayıtlı satış yapanlar) için, KDV matrah artırımı ile ilgili ödemeleri gereken KDV’nin yüzde 18’den az olamayacağına ait kıyaslama yapılmaması gerektiğini de lisana getiren Kartaloğlu, “KDV artırımında ihracatçılar ve ihraç kayıtlı satış yapanlar için uygulanan “kıyaslama”dan vazgeçilmelidir” dedi.
“Beyanname vermeyen ödüllendirilip verenler cezalandırılmamalı”
TÜRMOB Lideri Emre Kartaloğlu, tüm periyotlarında beyanname verdiği halde çeşitli nedenlerle birtakım periyotlarda “Hesaplanan KDV” bulunmayan mükelleflerin Gelir/Kurumlar vergisi matrah artırımı yapmadan KDV matrah artırımı geçersiz sayıldığını dikkat çekerek, “Bu bir manada tüm periyotlarda beyanname veren mükellefi cezalandırmak, her devir beyanname vermeyeni ise ödüllendirmek sonucunu doğurmuştur. Kelam konusu durum mükelleflerce gereğince anlaşılamamış ve yanlışlara yol açmıştır” halinde konuştu.