Şebnem TURHAN
Merkez Bankası nın yeni düzenlemesi bankaları yeniden Hazine tahvillerine yönlendiriyor Aslında son devirde Escort alanya teminat şartlarındaki değişim nedeniyle sabit kuponlu tahvile yönelmiş ve tahvil faizleri enflasyon ve risklerden bağımsız olarak yüzde 17 nin altına gelmişti Düzenlemenin tesiri anında kendini gösterdi ve dün iki yıllık Alanya escort ve 10 yıllık gösterge tahvil faizi sert geriledi İki yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 17 62’den yüzde 14 23’e kadar indi akabinde yüzde 15 75 e yükseldi lakin 10 yıllık Alanya escort Bayan gösterge tahvil faizi de yüzde 16 93’ten yüzde 13 96’ya düştü Buna rağmen Türkiye nin 5 yıllık iflas risk primi CDS leri 800 baz puanı arttı ve 29 Temmuz dan bu yana en yüksek düzeyine çıktı
Merkez Bankası nın düzenlemesi neydi
Merkez Bankası cuma günü ticari kredi faizlerini TCMB’nin faizlerine yaklaştırmak için uygulamaya aldığı tedbirlerin başında mecburî karşılığa tabi krediler için yüzde 20 seviyesinde uygulanan zarurî karşılık tesisinin yüzde 30 oranında menkul değer tesisi ile ikame edilmesinin kararına bağladı Yeniden 30 Aralık 2022 prestijiyle 29 Temmuz 2022 tarihine nazaran yüzde 10 kredi büyüme oranını aşan kredi meblağı kadar menkul değerin bir yıl boyunca tesis edilmesine karar verildi Ve hariç tutulan kredi çeşitlerinin harcama mukabili kullandırılmaması halinde menkul değer tesisine tabi olması kararlaştırıldı Bunun yanı sıra bildirinin yayımı tarihinden itibaren 2022 yıl sonuna kadar kullandırılacak ticari nitelikteki kredilerde Merkez Bankası tarafından yayımlanan yıllık bileşik referans oranın 1 4 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi fiyatının yüzde 20’si 1 8 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi fiyatının yüzde 90’ı nispetinde menkul değer tesis edilmesine karar verildiği belirtildi Uzmanların hesaplamasına nazaran bu ticari kredi faizinde yüzde 22 85 29 38 u aşan bankaların ek menkul değer tutması gerektiğini gösteriyor
Tahvilin yüzde 75 7 sini bankalarda bulunuyor
Uzmanlar yeni karşılık siyasetinin bankaların tahvil talebini yine artıracağını lakin ne kadarlık tahvil talebi olacağının şimdi bilenemeyeceğini belirtiyor Hazine bilgilerine nazaran tüm tahvil stoku toplam 2 4 trilyon TL ve bunun 1 8 trilyon TL si bankalarda Uzmanlar bunların zati değerli kısmının vadeye kadar elde tutulduğunu ya da APİ çerçevesinde TCMB ye teminat olarak verildiğini kaydetti Hazine ve Maliye Bakanlığı datalarına nazaran 1 8 trilyon liralık bankaların tuttuğu tahvilin kıymetli bir kısmı de kamu bankalarının üzerinde Datalara nazaran toplamda Hazine tahvillerinin yüzde 75 7 si bankaların elinde bulunuyor Kamu bankaları yüzde 38 8’ini bulundururken özel bankalar yüzde 20 5 yabancı bankalar ise yüzde 9 6 Hazine tahvilleri tutanlar ortasında İştirak bankalarında yüzde 5 5 kalkınma ve yatırım bankalarında ise yüzde 1 2 hissede Hazine tahvili bulundurduğu görülüyor
İlerleyen periyotta bankalar için riskli olabilir
Peki bundan sonra ne olacak Bankacılık kaynakları haziranda uygulamaya alınan makro ihtiyati önlemlerin teminat yapısında getirdiği değişikliğin bankaları sabit kuponlu tahvile yönlendirdiğini ve bu yıl boyunca da bankaların TÜFE ye endeksli Hazine tahvillerine büyük ilgi gösterdiğini hatırlattı Yeni getirilen düzenlemeyle bankaların piyasadan alabilecekleri tahvil ölçüsünün sonlu olduğunu kaydeden uzmanlar hazinenin uzun vadeli tahvil ihalelerinde düşük faizle yüklü ölçülerde satış yapılacağını kaydetti Lakin uzmanlar enfl asyonun mevcut yüksek düzeyine rağmen epey düşük bir faizden uzun vadeli tahvile yatırım yapmanın bankaları ilerleyen periyotta zorlayabileceğine dikkat çekiyor
Bankalar kredi musluklarını daha da sıkar mı
Bankacılık kaynakları yüksek enflasyon ve risk priminin yüksekliğinin bankaları zorlayabileceğini ve piyasanın bir noktadan sonra ticari kredilerde çok seçici olacağını ve bunun da kredi hacmini daraltıcı bir tesir yaratacağını vurguladı Ayrıyeten bankacılık kaynakları kamu bankalarının daha agresif kredi vermeleri ya da ilerleyen vadede bu düzenlemede kimi değişiklikler yapıldığının da görülebileceğine işaret etti
Gösterge tahvil faizlerinde süratli geri çekilme
Haziranda getirilen düzenleme sonrası gösterge tahvil faizlerinin gerilediği görüldü 10 yıllık gösterge tahvil faizi Mart 2022 de yüzde 28 düzeylerindeyken cuma kapanış itibariyle yüzde 16 93 e kadar düştü Dün ise 297 baz puan düşüşle yüzde 13 96 ya sert gerileyen 10 yıllık tahvil faizinin yanı sıra 2 yıllık gösterge tahvil faizinde de gerileme yaşandı Cuma kapanışta yüzde 17 62 düzeyinde olan 2 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 14 23 e kadar indi ve 339 baz puanlık düşüş görüldü 5 yıllık gösterge tahvil faizinde de birebir seyir yaşandı Cuma kapanışta yüzde 16 77 olan 5 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 13 98 ile yüzde 14’ün de altına geldi Düşüş 279 baz puan gerçekleşti Analistler önümüzdeki devirde de tahvil faizlerinde düşüşün sürebileceğini lisana getirdi
Ticari kredi büyümesi 25’in altına geldi
Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası toplantısında siyaset faiziyle ticari kredi faizi ortasındaki makasa dikkat çektiği üzere son devirde yavaşlayan iktisadi aktiviteyi işaret ederek endüstride ve istihdamda ivmenin ve artışın sürmesi için finansal şartların takviye olması gerektiğini vurgulamıştı Bu nedenle de 100 baz puanlık faiz indirimi yaptığını açıklamıştı Merkez Bankası’nın işaret ettiği üzere ticari kredi faizleri kurumsal kredi kartları ve kredili mevduat hesapları hariç 12 Ağustos haftasında ortalamada yüzde 27 64’e yükseldi Buna karşılık ticari kredi büyümesi 13 haftalık yıllıklandırılmış ve kur tesirinden arındırılmış olarak yüzde 24 92 ile yüzde 25’in altına geriledi Toplam kredi büyümesi de yüzde 34 5’e inerken tüketici kredilerinde arındırılmamış büyüme ise yüzde 50’ye indi Ticari kredi büyümesi 13 haftalık yıllıklandırılmış ve kur tesirinden arındırılmış büyümesi kamu bankalarında yüzde 38 5 olurken özel bankalarda yüzde 13 42 olarak hesaplandı Yani ticari kredi büyüme suratındaki ivme kaybı özel bankalarda daha dikkat alımlı oldu
5 yıllık CDS ler tekrar 800 baz puanı aştı
Merkez Bankası nın perşembe günü Para Siyaseti Heyeti toplantısında 100 baz puanlık faiz indirimi sonrası istikametini tekrar üste çeviren Türkiye nin 5 yıllık iflas risk primi CDS ler dün açılışta da tekrar 800 baz puanın üzerine çıktı Bu düzey 29 Temmuz dan bu yana görülen en yüksek düzeye işaret ediyor Türkiye nin 5 yıllık iflas risk primi CDS leri temmuz ortasında 900 baz puan ile 2008 yılından bu yana en yüksek düzeye çıkmıştı Global piyasalardaki risk iştahının artması ve Rusya dan yaşanan sermaye girişleriyle CDS lerde ağustos ayında 700 baz puanlı düzeyin altına gevşeme gözlenmişti 11 Ağustos’ta ise 650 baz puanın altını test eden risk primi akabinde tekrar yükselişe başladı