Hüseyin GÖKÇE
Nisan ayında, 32,5 milyar lira sabit yatırım öngören 1.144 adet Yatırım Teşvik Evrakı düzenlendi. Teşvik evrakı sayısı geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 2,6 azalırken, toplam sabit yatırım fiyatı yüzde 27,5 artış gösterdi. Teşvik evraklı yatırım kapsamında öngörülen istihdam ise 31 bin 176 kişi oldu. Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürü Dr. Mehmet Yurdal Şahin Nisan teşviklerini DÜNYA’ya kıymetlendirdi:
Nisan ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Dokümanlarının 1.100 adedi yerli firmalar, 44 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alındı. Yerli firmalara düzenlenen yatırım teşvik evraklarında öngörülen toplam sabit yatırım fiyatı 31,2 milyar TL olup, toplam içindeki hissesi %96 olurken, yabancı firmalar için düzenlenen evrakların sabit yatırım meblağı 1,3 milyar lira oldu.
Yılın birinci 4 ayında öngörülen sabit yatırım meblağı toplam 115,4 milyar TL olan 3.423 adet Yatırım Teşvik Evrakı düzenlendi. Düzenlenen bu dokümanlarda toplam 101.904 kişilik istihdam öngörüldü. Evrak sayısı geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 20 gerilerken, sabit yatırım yüzde 28 arttı. Öngörülen istihdamda da yüzde 6 düşüş oldu.
“Bölgesel yatırımın yüzde 23’ü OSB’lere”
Nisan ayında düzenlenen 1.144 adet dokümanın, 706 adedi eksiksiz yeni yatırım niteliğinde olup, toplam sabit yatırım fiyatının %61’ini (20 Milyar TL) oluşturdu. Dokümanların 339 adedi tevsi yatırımı niteliğinde ve toplam sabit yatırım fiyatının %31’ini (10 Milyar TL) oluştururken, başka mahiyetlerdeki yatırımlar için, toplam sabit yatırım fiyatının %8’ini (2,6 Milyar TL) oluşturan 99 adet doküman düzenlendi.
Bölgesel dayanak sınıfında yer alan yatırım teşvik dokümanları, toplam evrak adedinin %53’ünü, öngörülen toplam sabit yatırım meblağının %37’sini ve toplam istihdamın %39’unu oluşturuyor.
Bölgesel teşvik uygulaması kapsamında olup Organize Sanayi Bölgelerinde yapılması planlanan yatırımlara yönelik düzenlenen bölgesel-alt bölge takviye sınıfında yer alan yatırım teşvik dokümanları, toplam doküman adedinin %17’sini, toplam sabit yatırım fiyatının %23’ünü ve öngörülen toplam istihdamın da %32’sini oluşturdu.
Bu periyotta, 3305 sayılı Kararla belirlenmiş olan öncelikli yatırım mevzularında 5,3 milyar TL fiyatında 109 adet yatırım teşvik evrakı düzenlendi ve bu yatırımların istihdama katkısının 2.970 kişi olması planlandı. Bölgesel, Bölgesel-Alt Bölge ve Bölgesel Öncelikli yatırım olarak desteklenen yatırımlar, Nisan ayında düzenlenen dokümanların belge adedinde %79’unu, sabit yatırım meblağında %77’sini, istihdamda ise %81’ini oluşturdu.
Yatırım teşvik dokümanlarının bölgesel dağılımında 1. Bölge doküman adedi, sabit yatırım meblağı ve istihdam açısından birinci sırada yer almaktadır.
Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu vilayetlerinde istihdam artışı sağlamak, teşvik sisteminin kıymetli hedefl erinden biridir. 6. Bölgenin öngörülen istihdam açısından %25 hisse ile 2. sırada yer alması, bu bakımdan kıymetli bir göstergedir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu vilayetlerinin yer aldığı 5. Bölge ve 6. Bölgede öngörülen istihdam toplamı 10.935 kişi olup, toplam öngörülen istihdamın %35’ini oluşturmaktadır.
Bölgesel Takviye Sınıfı kapsamında 6. Bölgeye sağlanan teşvik ögeleri, 6. Bölgede emek ağır kesimlere yapılan yatırımlarda kıymetli bir artış sağlıyor. Bu kapsamda 6. Bölge yatırım teşvik dokümanlarında öngörülen istihdamın %56’sı giysi eşyası imalatı konusunda düzenlenen dokümanlardan sağlandı.
“Yatırımın yüzde 61’i imalat sektöründe”
Belge adedi açısından imalat bölümü %61 (698 adet belge) hisse ile birinci sırada yer alırken, bunu %22 (252 adet belge) ile güç, %11 (128 adet belge) ile hizmetler, %3 (35 adet belge) ile tarım ve %3 (31 adet belge) ile madencilik dalı ve takip etti.
İmalat dalı öngörülen toplam sabit yatırım meblağı içinde %61 (20 milyar TL) ve öngörülen istihdam içinde de %73,3 (22.852 kişi) hisse ile birinci sırada yer aldı.
“İstanbul birinci sırada”
Yatırım teşvik dokümanlarının belge adedine nazaran sıralamasında İstanbul %9 (102 adet belge) hisse ile birinci sırada yer almaktadır. İstanbul’u sırasıyla Ankara, Bursa, İzmir ve Konya izlemektedir.
Nisan’da sabit yatırım fiyatı 7,2 milyar lira olan ve 17 bin 579 kişilik istihdam sağlanan 288 adet yatırım teşvik dokümanının tamamlama vizesi yapıldı.
Bu devirde, 45 adet yatırım teşvik evrakı iptal edildi. İptal edilen evrakların öngörülen toplam sabit yatırım meblağı 838 milyon TL ve öngörülen istihdamı 3.599 kişi oldu.