Dünya’dan Kerim Ülker’in yazısından alıntı
Türkiye son 6 yılda Rusya’dan iki kere ambargo yedi. Hatırlayacağınız üzere birinci ambargo kararı, 2015 sonunda Uçak Krizi ile başlamıştı.
Turizm silahını çeken Moskova, vize serbestisini sona erdirdi, Rus turistlerin Türkiye’ye ziyaretleri engellendi, uçuşlar durduruldu.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Türkiye’nin ağır bir bedel ödeyeceğine ait kelamlarının akabinde Rus doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına taşıması planlanan Türk Akımı doğalgaz boru çizgisi projesi Rusya tarafından askıya alındı.
Ardından Türk şirketleri Rusya’da baskı ve baskınlara maruz kaldı. 2017 yılında bu defa Moskova,Türk besin eserlerine yasak getirdi, domates başta olmak üzere Türk meyve ve sebzelerinin Rusya’ya girişlerine mahzur konuldu. Bir başta adımı ise buğday-arpa üzere tahıl eserlerinin Türkiye’ye satışı durdu.
Her ne kadar nükleer santral projesi ve hava savunma sistemi S-400 alımı Ankara-Moskova ortasında yumuşamaya neden olsa da Suriye ve Libya’da karşılıklı menfaatler, siyasette istikrarlı bir sürecin yürümesine neden oluyor.
Türkiye bu istikrar siyasetini şimdilerde Rusya’nın Ukrayna’yı işgal sürecinde de devam ettiriyor. ABD, AB, başta olmak üzere Batılı devletlerin işgali protesto etmek hedefiyle başlattığı yaptırım ve ambargo kararlarına Ankara şimdi katılmadı.
Her ne kadar bazen kısık sesle de olsa Batılı ülkelerden Ankara’nın bu sürece katılmasına dair iletiler verilse de bahsin alakalar gündeminde yüksek sesle dillendirildiği söylenemez. 10 binden fazla yaptırıma maruz kalan, dünyaca ünlü şirketlerin çekildiği Rusya pazarı, Türk firmaları için fırsat doğurdu. Birçok milletlerarası firmanın yerini başta Arçelik, Flo üzere Türk firmalar alıyor. Şimdi yaptırıma katılan bir Türk şirketi bulunmuyor.
RUS MEDYASI DA DOĞRULUYOR
Türkiye’nin Kremlin Rejimi’ne karşı açık kapı siyaseti Rus şirketleri için de fırsat manasına geliyor. Rus şirketler, yaptırımları delmek için Türk şirketlerle görüşüyor, mutabakat tabanı arıyor.
Rusya’nın en ünlü İngilizce yayın yapan gazetesi Moscow Times, bu argümanları birinci gündeme getiren yayın. Yüksek teknoloji eserlerini Türkiye üzerinden Rusya’ya getirmek isteyen Rus şirketler, Türk aracılara teklif götürmeye başladı. Yaptırımları Türk şirketlerle delmeye çalışan Ruslar’ın bu teklifi ise reddediliyor.
Moscow Times’ta yer alan haberde büyük bir lojistik şirketinin sahibinin, yarı iletken ve transistörlü eserlerin Türkiye’ye sevkiyatlarında “Rusya’ya tekrar ihracatı yasaktır” ibaresinin kullanıldığını aktardı. Gazeteye bilgi veren Shuttle Logistic şirketinin müdürü Nikita Kazarinov, “Türkiye üzerinden Rusya’ya uçak yedek modülü getirmemizi yasakladılar” dedi.
Kazarinov, ABD ve AB’nin ikincil yaptırımlarına maruz kalmaktan çekinen Türk aracı şirketlerin bu eserlerle ilgili gümrük süreci yapmayı reddettiklerini söylüyor.
Kremlin tarafından desteklenen Rus şirketleri, yüksek teknoloji için konulan ambargoyu Türkiye üzerinden delmeye çalışıyor. Tıpkı, İran’da olduğu üzere. Fakat Türk şirketleri, Rusya’nın bu tuzağına düşmemek için teklifleri reddediyor.
Yakın periyotta Türkiye, Rusya’ya konulan ambargoya katılmadı. Fakat yakın vakitte Ankara’dan bir tutum beklentisi beklenebilir.
Moskova’ya giderken, eldeki bulgurdan olmamak ismine temkinli davranmak gerekiyor. 6 yıl öncesinde Türkiye’ye ambargo üzerine ambargo koyan, meclisinde “İstanbul’a nükleer bomba atalım” diyerek tehdit eden Rusya, artık Türkiye’den dayanak bekliyor. Bu da işin öbür bir boyutu…