Hilal SARI
Geçim krizinin ve ‘partygate’ skandalının Başbakan Boris Johnson’ı koltuğundan ettiği İngiltere’de, Merkez Bankası (BoE), haziranda yüzde 9,4’le 40 yılın doruğuna çıkan enflasyon karşısında 27 yılın en yüksek faiz artırımını yaptı. Banka aralıktan bu yana altı kere faiz artırmıştı lakin dün yapılan 50 bps’lik artırım 1995 yılından bu yana en büyük sıkılaşma adımı oldu. BoE gösterge faizini beklentilere paralel 50 bps artırımla 2008’den bu yana en yüksek seviye olan yüzde 1,75’e yükseltti. Lakin bankanın 2022’nin son çeyreğinde daralma bekliyor olması ve resesyonun 2023 boyunca devam edeceğini öngörmesi, BoE’nin önümüzdeki devirde sıkılaşmada frene basabileceği beklentisiyle sterlinde sert düşüşler getiriyor. Ukrayna Savaşı’yla birlikte güç ve besin fiyatlarındaki artış, BoE’ye nazaran hanehalkı harcanabilir gelirlerinde 1964 yılından bu yana yaşanan en büyük düşüşe yol açtı ve enflasyon yükselişini sürdürerek ekimde yüzde 13,3 ile 42 yılın en yüksek seviyesiyle tepe yapacak.
“2008’den bu yana en uzun resesyon”
Sterlin, BoE Lideri Andrew Bailey’nin faiz kararı sonrası bankanın 2008 krizinden bu yana en uzun resesyonu beklediklerini söylemesi sonrası TSİ 16:11 itibariyle dolar karşısında yüzde 0,3 düşüşle 1,21 seviyesine geriledi. Gün içinde 1,20 seviyesi de görüldü. Sterlin euro karşısında ise yüzde 0,5’e yakın düşüşle 1,18 seviyesine indi. BoE öngörülerine nazaran İngiltere’de resesyonun tepe yaptığı noktadan sonuna kadar toplamda yüzde 2,1’lik bir daralma ile karşı karşıya.
BoE: Güç faturaları %70 artacak
Bailey, İngiltere güç regülasyon otoritesi Ofgem’in verdiği bilgilere nazaran ekim ayında güç faturalarının yaklaşık 3.500 sterline (yıllık) yükseleceğini düşündüklerini de belirtti. Bu yıllık yüzde 70 artış manasına geliyor ve BoE güç faturasının en az 2024’e kadar yüksek seyretmeye devam edeceği görüşünde. BoE enflasyonun talepteki gerilemeyle birlikte iki yıl içinde tekrar yüzde 2’ye düşeceğini öngörüyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) sıkılaşma adımlarıyla birlikte daha büyük bir sıkılaşma adımı atması için baskı altında olan bankanın resesyon karşısında sıkılaşma adımlarını tekrar yavaşlatmak zorunda kalacağı beklentisi ise sterlinde düşüşün en kıymetli nedenlerinden biri olarak görülüyor. Bailey’nin tabirleriyle “Faizlerde yapılacak değişikliklerin ölçeği, suratı ve zamanlaması komitenin ekonomik görünüm ve enflasyon baskılarına ait değerlendirmelerini yansıtacak ve evvelden belirlenmiş bir patika yok.” Banka ayrıyeten eylül toplantısından kısa bir müddet sonra her çeyrek 10 milyar sterlin bedelinde devlet tahvilini satmayı öngörüyor. Bankanın tahvil alımları aralıkta 875 milyar sterlinle tepe yapmış, şubatta aldığı karar sonrası 844 milyar dolara kadar düşmüştü.
Doların gözü ABD istihdamında
Fed’in faiz siyasetlerinde kıymetli rol oynayan ABD tarım dışı istihdam bilgileri ise doların hareketine taraf verecek bir data olarak bedellendiriliyor. Bugün TSİ 15:30 itibariyle açıklanacak olan temmuz ayı ABD tarım dışı istihdam verisi beklentilerin (250 bin) üzerinde gelirse, bu Fed’in sıkılaşma adımlarını ve hasebiyle doları dayanaklar. 109,29 ile temmuz ayı içinde 20 yılın yeni tepesini gören dolar endeksi, Tayvan tansiyonu sonrası yükselen risk iştahıyla birlikte dün TSİ 17:00 itibariyle 106’nın da altına geriledi