Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Lideri Serdar Hüseyin Yıldırım, 2023’te birinci kere bir Türk beşerinin uzaya gönderilmesi projesine ait açıklamalarda bulundu.
TUA’nın çok büyük bir gereksinim olduğunu ve uzun yıllardır da beklenen bir şey olduğunu tabir eden Yıldırım, “Milli Uzay Programı aslında bir dönüm noktası. Bu programda 10 büyük gayemiz var ve bu gayelere birinci 10 yıllık periyotta büyük ölçüde ulaşmayı planlıyoruz. Bu amaçlardan bir tanesi bir Türk vatandaşının birinci kez uzaya çıkması, Memleketler arası Uzay İstasyonu’na giderek orada bilimsel çalışmalar yapması ve Türk bayrağının da uzayda temsil edilen bayraklar ortasına girmesi. Bu vazife için şu an hazırız, müracaat sürecimiz devam ediyor. uzaya.gov.tr sitesine girip bakanların sayısı 5 milyonu aşmış durumda, müracaat için kaydını tamamlayanların sayısı 36 bini geçti. “
‘Başvurusunu tamamlayan 460’dan fazla kişi var’
“Bunlar Türkiye için önemli sayılar. Büsbütün başvurusunu tamamlayıp astronot adayı diyebileceğimiz de 460’dan fazla kişi var ve bu sayı daima artıyor. Müracaatların akabinde seçim süreci başlayacak. Evvel bir ön eleme ve birtakım tercihler olacak. Sıhhat, yabancı lisan, fiziki özellik koşulları var. 2023’te yani Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında birinci sefer bir Türk insanı da uzaya çıkmış ve bizim bilim topluluğumuzun belirlediği bilimsel çalışmaları da gerçekleştirme fırsatı bulacak. Yerçekimsiz bir ortamda bilim yapmak bugüne kadar Türk bilim topluluğunda birinci sefer olacak” halinde konuştu.
‘Türk yemekleri uzaya gönderilebilir’
Sabah’a konuşan Yıldırım, uzaya gidecek Türk vatandaşının yanında Türkiye’yi temsil edecek sürpriz objeler götürebileceğini de söyledi ve “Uzay istasyonuna giderken her gramın ehemmiyeti var, istediğiniz her şeyi oraya götürme bahtınız yok. Götürmek istediğimizi beyan ettiğimiz her şey çok önemli bir denetimden geçiyor. Uzay yolcumuzun kesinlikle bayrağımızı ve bize has birtakım ögeleri oraya götürmesini arzuluyoruz. Bu hususta sürprizler olabilir. Mesela yiyecek olarak Türk mutfağından bir şeyler götürülebilir. Neden bizim güçlü mutfağımızdan bir şeyler gitmesin? Hatta uzay yolcumuz orada bulunanlara da bundan ikram etsin. Şu an bunun ne olacağı konusunda çalışmalar devam ediyor” dedi.
‘İlk yerli uzay aracı iki yıl içinde Ay’a gidecek’
Uzaya bir Türk beşerinin bilimsel bir misyonla gönderilmesi dışında çok sayıda kıymetli amaçları olduğunu lisana getiren Yıldırım, “İlk amacımız aya ulaşmak. Fakat biz Ay’a insan göndermeyeceğiz. Bu kapasite şu an dünyada yalnızca 3 ülkede var. Aya ulaşmamızın iki safhası var. Son amacımız 2028 sonunda ayın üzerine yumuşak inişle bir rover indirmek ve orada bilimsel bilgiler toplayacak birtakım çalışmaları yapmak. Ama bu Türkiye’de hiç denenmemiş bir şey olduğu için öncelikle Ay’a gitmeyi deneyim etmemiz gerekiyor.”
“Dolayısıyla orta amacımız de aya ulaşmak ve bu da 2 sene içerisinde gerçekleşecek. Geçen yılın sonunda bu mevzudaki en ehil kuruluşumuz olan TUBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü’yle bir muahede imzaladık ve aya gidecek aracımızı hazırlama vazifesini onlara verdik. Varsayımımıza nazaran bu ay sonu, Temmuz başı üzere bu iş bitecek ve artık aracın imalatı başlayacak. Bu aracımızın bizi aya götürecek olan motoru büsbütün yerli bir motor ve bununla 2 sene içerisinde aya ulaşmayı hedefliyoruz. Yaklaşık 2 buçuk ton tartısında, bir arabadan biraz daha büyük olacağını öngördüğümüz bir araç. Türkiye bu araçla aya ulaşabilen ve bir araç gönderebilen çok az sayıdaki ülke ortasına girmiş olacak. Bu ortada öğreneceğimiz şeyler Türkiye’yi çok farklı bir noktaya taşıyacak” sözlerini kullandı.
‘SpaceX götürmek istiyor’
Elon Musk ve Space X ile yapılan görüşmelere de değinen Yıldırım, şunları söyledi:
“Elon Musk dünya çapında çok değerli bir figür elbet. Sayın Cumhurbaşkanımızla görüşüyorlar. Lakin yalnızca Space X değil Amerika’daki başka büyük kuruluşlarla da temasımız var. Avrupa, Rusya, Çin ve Japonya’daki şirketlerle ve kurumlarla da iş birliği çalışmaları yürütüyoruz. Bizim son atılan Türksat 5A ve 5B uydularımız da Space X’in roketleriyle fırlatıldı ve yörüngeye yerleştirildi.”
“Aya gidecek uzay aracımızı da onlar götürmek istiyor. Dünyadaki uzay topluluğu Türkiye’nin ulusal uzay planının farkında. Hatta bizim üzere ya da bizden biraz daha geride olan birçok ülke ‘Biz sizin bu programınızdan istifade edebilir miyiz’ diyor. Biz de memnuniyetle yardımcı olmak için kapıları açıyoruz. Milletlerarası ilgiler uzay çalışmalarında çok kıymetlidir. Burada bir ülkenin her şeyi tek başına çok sıkıntı ve vakit alıcı şeylerdir.”
‘Bugün bu kaynakları uzaya harcamazsak ileride daha yoksul olacağız’
Uzay çalışmaları ve Türkiye Uzay Ajansı’nın kurulmasına yönelik tenkitlere de değinen Yıldırım, şunları söyledi: “Bu tip tenkitler dünyanın her yerinde oluyor. Bu işin içinde olan birisi olarak şunu net bir halde söyleyebilirim: Uzayda yoksanız dünyada da kelam sahibi olmanız mümkün değil. Bizim sloganımız, uzayda izi olmayanın dünyada kelamı olmaz.
Bunun kıymetini önümüzdeki 5-10 sene içerisinde herkes anlayacak. Bugün haberleşme ile ilgili ne varsa uzaydan devam ediyor. Dünyada olup bitenler, denizlerin durumu, trafik, etraf ve şehircilik mevzuları, ormanlar ve olağan afetler sırasındaki sorunlar uzaydan takip ediliyor. Evvelden yalnızca denetim vardı artık birçok hususta uzaydan müdahale de var. Türkiye’nin bundan geri kalması düşünülemez. Bu çalışmalara harcanan parayı ve kaynağı öbür yerlerde harcamak gerektiğini söyleyenlere şayet bugün biz bu paraları ve da kaynakları uzay çalışmalarına harcamazsak ileride daha yoksul olacağız diyoruz. Bütün toplumun Ulusal Uzay Programımızı desteklemesini bekliyoruz. Yapılan araştırmalarda uzay çalışmalarına harcanan her bir liranın 3-4 misliyle iktisada geri döndüğü tespit edildi. Uzay iktisadı dediğimiz şey yakında 1 trilyon dolar hacmine ulaşacak ve biz de bundan hisse almalıyız.”
Uzay çalışmalarına harcanan paranın diğer yerlerde kullanılması gerektiğini söyleyenler var. 5-10 yıl içinde Türkiye’nin uzay programının kıymetini herkes anlayacak. 10 yılda 10 büyük amacımızı gerçekleştirerek uzay iktisadından hissemizi alacağız.