Selenay YAĞCI
Türkiye’de giriş düzeyinin fiyatları bile el yakan akıllı cep telefonlarında tüketici, fiyatı daha ucuz olacağı açıklanan yerli üretimi bekliyor. Şu anda giriş düzeyi telefonlarında 2 bin 500 – 3 bin lira bandında olan fiyatlar, Türkiye’de üretime başlayan markaların gün yüzüne çıkan muhakkak modellerinde bin 500 – bin 800 lira bandına kadar iniyor. Tüketiciler indirim umuduyla muhtaçlığını erteleyip yerli üretim telefonların piyasaya çıkmasını beklerken, dal temsilcileri, yerli üretimin yalnızca giriş segmenti modellerin fiyatını düşüreceğini, orta ve üst segmentte fiyat değişikliği olmayacağını belirtti. Cep telefonlarındaki vergi ve kur baskısı 2020 yılında fiyatları artırdı. Bu durum kayıt dışının hissesini yüzde 20’lere çıkarınca yerli telefon atılımı geldi.
Taşınabilir İrtibat Araçları Ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) bilgilerine nazaran 2020’de resmi olarak 10 milyon 500 bin adet, kayıt dışı birlikte 12 milyon civarında akıllı telefon satıldı. Cep telefonu için ortalama 3 bin 500 lira ödenirken, 2020’de vatandaşın cebinden çıkan para, 2020 yılında ortalama bin TL arttı. Yüksek fiyatlar nadeniyle en çok giriş ve orta düzey satılıyor.
Mart ortasında satışlar frene bastı
MOBİSAD Lideri Mustafa Kemal Turnacı, dünya devi teknoloji şirketlerinin Türkiye’de üretimlerinin piyasaya çıkmasıyla sırf giriş düzeyi telefonların fiyatlarını düşüreceğini kaydetti.
2021’de yüzde 5’lik büyüme
Bu fiyat beklentisinin ise satışlara yansıdığını tabir eden Turnacı şunları söyledi: “Organize perakendeye şimdi yansımamış olabilir, lakin bilhassa bayilerimizden aldığımız bilgi doğrultusunda mart ayının ortasında satışlar frene bastı, yavaşladı. Vatandaşımız gereksinimini erteliyor. Lakin Türkiye’de şu an sırf giriş düzeyi modeller üretilecek. Orta ve üst segment muhtaçlığı olan vatandaşın beklemesine gerek yok. Burada fiyatlar değişmeyecek. 2021’de pazarda yüzde 5’lik büyüme yanaşabilir. Alt segmentte eser seçenekleri çoğalacak, rekabet ortamında bu durum fiyatlara da yansıyacak. Şu anda 2 bin 500 – 3 bin TL ortasında satılan giriş düzeyi cep telefonlarının fiyatları gerilemeye başladı,”
Yerlide vergi indirimi bilinmeyen
Turnacı’nın verdiği bilgiye nazaran, Türkiye’de şu anda 200 doların altında ithal edilen aygıtlarda nezaret dokümanı isteniyor. Bu durum piyasada bu aygıtların da 200 dolarlık vergi dilimine girmesine neden oluyor. Yerli üretimde nezaret evrakı istenmediği ve gümrük vergisinden muafiyet geldiği için vergi maliyetleri düşecek ve cep telefonları çok daha uygun fiyata satılacak. Turnacı, “200 doların altındaki ceplerde yerli indirimi ağustosa kadar uzatıldı. Buradaki belirsizlik ortadan kaldırılıp uzun vadeli düzenleme açıklanırsa yatırımcıların iştahı daha fazla artar” dedi.
Esnaf da bekliyor
Doğubankİş Hanı’nda cep telefonu satıcısı Mürsel Yılmaz da, müşterilerin yerli telefonlara ilgisinin yüksek olduğunu belirterek, “Vatandaş fiyatların tüm kümelerde düşmesini bekliyordu. Bu beklentiyle gereksinimini erteledi, artık piyasaya çıktıkça alımların başlamasını bekliyoruz. En çok Xiaomi soruluyor” dedi. Karaköy’de telefon bayii yetkilisi Selahattin Düzduman ise, “Biz yerli öneriyoruz. Şu anda elimizde Samsung ve Oppo var. Öbürleri de yolda. Oppo’nun yerli modelinde fiyat beklentinin üstünde kaldı. En ucuzu piyasa birinci çıkan model olan Samsung. Satışların nisanda artmasını bekliyoruz” diye konuştu.
IMEI fiyatı yüzde 9.11 arttı
Yurtdışından Türkiye’ye götürülen cep telefonlarında ‘IMEI Kayıt Bedeli’ 1 Ocak 2021 prestijiyle IMEI kayıt fiyatı yüzde 9,11 zamlanarak, 2 bin 170 lira oldu. Evvelki yıllarda epey düşük düzeyde olan kayıt fiyatı, gelinen son noktada dışardan telefon getirmeyi neredeyse anlamsız kıldı.