Yener KARADENİZ
Pandemi nedeniyle yurtiçindeki satış gelirleri düşen Türk markaları, döviz kurunda yaşanan artış ve bilhassa Avrupa’da ucuzlayan kiralar nedeniyle yurtdışına odaklandı. Birçok marka, krizi fırsata çevirmek çalışmalara başladı. İpekyol üzere kimi markalar yurtdışında online kanala yönelik çalışmalar yaparken, Damat Tween üzere birçok marka ise mağaza sayısını artırmak için fırsatları değerlendirmeye başladı. Birleşmiş Markalar Derneği’nden (BMD) aldığımız bilgilere nazaran, 2019 yılında derneğe üye 106 marka,125 ülkede 4 bin 396 mağazaya sahipken, kelam konusu sayı geride bıraktığımız yıl derneğe katılan yeni üyelerin katkısı ile 5 bin 356’a yükseldi. Bu yıl ise yurtdışında açılacak yeni mağaza sayısının 700 ila bin ortasında olması bekleniyor.
Yurtdışında kiralar düşüyor
BMD Lideri Sinan Öncel, aşının da katkısıyla açılmanın gerçekleşeceği pazarlara yatırım yapmanın kıymetli olduğunu belirterek, markaların tutkuyla girmek istediği pazarlara adım atması için bu periyodun fırsat olarak kullanılabileceğini söyledi. Öncel, “Markalarımız o pazarın istikrarına ve gelir düzeyine bakıyor. Hele hele malını da Türkiye’de üretiyorsa döviz ile satacak olmanın cazibesine kapılarak yatırımlarını devam ettiriyor. Yurtdışında fırsat sunan pazarlarda markalarımızın 700 ila 1.000 ortasında yeni mağaza açacağını varsayım ediyoruz” dedi. Kelam konusu gelişmede yurtdışında düşen kiraların da değerli tesiri olduğunu söyleyen Öncel, şöyle devam etti: “Örneğin Venedik’te San Marco Meydanı’nda kiralar yarı yarıya düştü. Orada çok rahat yarı fiyatına mağaza bulabiliyorsunuz. AB’nin turizm merkezlerinde değerli mağazaların uygun fiyata tutulabildiği bir periyot yaşıyoruz.”
Orka’dan mağaza atağı
25 yılı aşkın müddettir yurtdışı tecrübesine sahip olan ve bünyesinde Damat, Tween ve D’S Damat üzere markaları bulunduran Orka Holding de, mağazalaşmayı hızlandıracak kümelerden biri. Halihazırda yurtdışında 200 civarında mağazası bulunan kümenin İdare Heyeti Lideri Süleyman Orakçıoğlu; Dubai, Bosna Hersek, Nairobi, Mogadişu, Tacikistan, Özbekistan, Rusya üzere birçok ülkede bu yıl 30’a yakın yeni mağaza açacaklarını söyledi. 2 yıldır üzerinde çalıştıkları İspanya’nın en büyük mağazalar zinciri El Corte Ingles’teki 5 mağazanın da yakın vakitte hizmete gireceğini lisana getiren Orakçıoğlu, “Yaklaşık olarak 25 yıl evvel yurtdışı mağazacılığı ve markalı ihracatı başlatan bir şirketiz. Bizim en büyük avantajımız küresel rekabeti biliyor olmamız. Şu an birçok firmamız yurtdışını çıkış üzere görüyor lakin telâşlı davranmamak lazım. Orada da işler kolay değil” dedi. Önümüzdeki devrin Türk markaları için çok büyük bir fırsatlar barındırdığını lisana getiren Orakçıoğlu, havlu atan yabancı markaların yerini Türk markalarının değerlendirebileceğini söyledi. Pekala tüm dünyada birçok havlu attığı bir devirde Türk markalarının ayakta kalmasının sırrı ne? Orakçıoğlu, “Biz birçok kriz atlattık. Daha tecrübeli ve sağlamız. Lakin şu an Türk markalarına da en fazla takviye yapılması gerek bir devirdeyiz. İhracat, istihdam ve katma kıymet buradan gelecek. Türkiye ihracatının kg pahası 1 dolarken biz kg başına 70 dolarlık ihracat yapıyoruz” dedi.
Ayaydın-Miroglio, online’a da odaklandı
Ayaydın-Miroglio Kümesi İpekyol, Twist ve Machka markaları ile hem Türkiye hem de yurtdışında hizmet veren kümelerden biri. Kümenin İdare Heyeti Lideri Yalçın Ayaydın, değişen dünya trendlerini her daim takip ettiklerini belirterek markalarına uyduğunu yahut potansiyel olduğunu düşündükleri pazarlara rotalarını çevirdiklerini anlattı. 2020 yılını 12 ülkede toplam 52 mağaza ile kapattıkları bilgisini veren Ayaydın, 2021’de ise mağazalaşma amacı doğrultusunda Ürdün ve Libya’da birinci mağazaları açarak yurtdışında toplam mağaza sayısını 56’ya çıkarmayı planladıklarını söyledi. Küme, yurtdışında online satışa da tartı verecek. Ayaydın, “Güçlü altyapıya sahip online satış kanallarımızla, markalarımızı yurtdışında farklı kültürlerin modasever bayanlarıyla buluşturmaya devam ediyoruz ve yurtdışı mağazalarımızın yanında, Zalando üzere online yurtdışı pazaryeri alanlarında faaliyetlerimizi genişletiyoruz” diye konuştu.
İhracata 600 milyon dolar katkı
Bölüm temsilcilerinden aldığımız bilgilere nazaran yurtdışında 200 metrekare bir mağazanın ihracata katkısı dönemlik olarak 250-300 bin dolar ortasında değişiyor. Bu sayı metrekare arttıkça yükseliyor. Bir yılın iki dönem ile oluştuğu düşünüldüğünde bir mağazanın ihracata katkısı 1 senede 500-600 bin dolar ortasında değişiyor. Bu hesapla yola çıktığımızda yurtdışında faaliyet gösteren 5 bin 356 mağaza Türkiye’nin yıllık ihracatına ortalamada 3.2 milyar dolardan fazla katkı sağlıyor. Bu yıl açılması beklenen 1.000 mağazanın ise ihracata katkısının 600 milyon dolar olacağı iddia ediliyor. Türkiye’de ihracatın kg fiyatı 1 dolar civarında iken, kelam konusu sayı hazır giysi kesiminde ise 13 dolara yakın düzeylerde seyrediyor. Lakin markalar Türkiye’de ürettikleri bir eseri yurtdışında kendi satış noktaların son tüketici fiyatı ile sattığında bu sayı ortalamada 70 dolara kadar çıkabiliyor.