TÜRMOB GENEL LİDERİ EMRE KARTALOĞLU
Yasama organı, kuvvetler ayrılığı prensibi içinde kuralları koyandır. Fakat Atatürk’ün çok kıymetli kelamında işaret ettiği üzere “Her şey kanun yapmaktan ibaret değildir. Bilakis her şey o kanunları uygulamak ve uygulattırmaktan ibarettir. Uygulayan, yerine getiren, sürekli karar verenden daha kuvvetlidir.” Bu nedenle yürütme organı koyulan kuralları yerine getiren olarak kuralın kendisinden daha tesirlidir.
Anayasa’ya nazaran kanun teklifleri küçük meclis diye tabir edilen Meclis komitelerinde görüşülür ve son halini alır. Komitelerde milletvekillerinin yanı sıra, teklifin içeriğiyle direkt ilgili mevzularda meslek örgütlerinin ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri kelam alır, görüşlerini bildirir. Örneğin TÜRMOB ve TOBB üzere kurumların görüşleri dinlenir. Hal bu türlü olunca Meclis komitelerinden geçen ve TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmek üzere son halini alan metinler, üzerinde tartışılan, kamuoyunun bilgisine sunulmuş kurallar olmaktadır.
30 Nisan 2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7318 sayılı Kanun’un 15’inci unsuruyla 7226 sayılı Kanun’a süreksiz 3’üncü unsur eklenmiştir. Unsurun (a) bendindeki tabir komite basamağında değil Genel Konsey etabında bir değişiklik önergesiyle teklife son dakikada eklenmiş ve yasalaşmıştır. Buna nazaran; “a) İbraz mühletinin son günü 30/4/2021 ila 31/5/2021 (bu tarihler dahil) tarihleri ortasına isabet eden çekler, bu tarihler ortasında ibraz edilemez; 1/6/2021 tarihinden sonra, kalan ibraz müddeti içinde ibraz edilebilir.” kararı getirilmiştir. Unsurun gayesinin COVID-19 salgınıyla gayret olduğu belirtilse de ticari hayatın vazgeçilmez ödeme aracı olan çeklerin 1 Haziran 2021 tarihine kadar hiçbir halde ödenemeyeceği manasına gelecek biçimde bir düzenleme getirilmiştir. Bu durumda 30 Nisan’dan 1 Haziran’a kadar karşılığı olan çekler de dahil ödeme yapılamayacağı, her form ve kuralda 1 Haziran’a kadar ödeme ve ibrazın duracağına ait bir sistem yaratılmıştır.
7318 sayılı Kanun’un Resmî Gazete’de yayımlanmasından sonra bir anda çekle ödeme sisteminin bankalar nezdinde durması üzerine, kamuoyundan yükselen sesler karşılık bulmuş ve tıpkı gün 30 Nisan 2021 tarihli Yinelenmiş Resmî Gazete’de bu kere Ticaret Bakanlığı tarafından “7226 sayılı Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Süreksiz 3’üncü Unsurunun Birinci Fıkrasının (A) Bendinin Uygulanmasına Ait Tebliğ” yayımlanmıştır. Tebliğ’in 2’nci unsurunun 2’nci fıkrasının (a) bendi uyarınca “a) İbraz müddetinin son günü, 30/4/2021 ila 31/5/2021 tarihleri ortasına isabet eden çeklerin, belirtilen tarihler ortasında bankaya ibraz edilmesi halinde, çek hesabı sahibinin hesabında çekin karşılığının bulunması kaydıyla çek bedelinin ödenmesi gerekmektedir.” denilerek ticari hayat rahatlatılmıştır. Halbuki Kanun “…çekler, bu tarihler ortasında ibraz edilemez” demekteyken bildirim, “çek hesabı sahibinin hesabında çekin karşılığının bulunması kaydıyla çek bedelinin ödenmesi gerekmektedir.” demektedir. Lakin maksat COVID- 19 salgını nedeniyle ödenmeyen çeklere ait düzenleme yapmakken tüm çekler kapsam içine alındığından karşılığı olan çekler de ödenemez hale gelmiş ve sistem kilitlenmiştir.
İşte bu noktada yasa hazırlama ve norm koyma sürecinde kamu kurumu niteliğindeki meslek örgütlerinin ve sivil toplum kuruluşlarının kıymeti ortaya çıkmaktadır. Gözden kaçan, ticari ve mali hayatı amaçlanandan farklı etkileyecek noktaların görülebilmesi için, kamu kurumu niteliğindeki sivil toplum kuruluşlarının görüşleri kesinlikle alınmalıdır. Bu nedenle kurul etabında görüşülmeyen ve meslek örgütlerinin görüşlerinin alınmadığı noktaların, Meclis Genel Kurulu’nda son dakikada değişiklik önergesi olarak kabulünün yaratabileceği sıkıntılardan bir tanesi, 30 Nisan’da yaşanmıştır. TÜRMOB olarak bugüne kadar tüm vergi, toplumsal güvenlik ve ticari hayata ait kanunlar için görüş bildirmekteki maksadımız kuruluş hedefimizden da hareketle yasa hazırlama ve norm koyma süreçlerinde ticari ve mali hayatın daha âlâ işleyebilmesine yönelik teklifler sunmak içindir.