Hüseyin GÖKÇE
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği( TOBB) ile üye oda ve borsaların bankalardaki mevduatlarının faiz ve kâr hissesi geliri karşılığında, üyelere indirimli oranlarda kredi kullandırılması temeline dayanan nefes kredisinde kaideler netleşiyor. Faizin yüzde 15-18 aralığında olması beklenen nefes kredisinin 1 Haziran’dan itibaren kullanılmaya başlanacağı kaydediliyor.
COVID-19’un ekonomik hayata ve istihdama yönelik olumsuz tesirlerini azaltmak emeliyle işletmelere finansman takviyesi sürüyor. Türkiye’de birinci olayın görüldüğü 2020 yılı Mart ayından bir ay sonra başlatılan, ana aktörün TOBB olduğu nefes kredisi dayanağı, yine başlatılıyor.
Faiz farkı karşılanacak
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 17 Mart’taki kabine toplantısının akabinde ayrıntılarını Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıklayacağını söylediği nefes kredisinde hazırlıklar tamamlanmak üzere.
DÜNYA’nın edindiği bilgilere nazaran nefes kredisinde faiz yüzde 15-18 aralığında belirlenecek. Daha doğrusu krediyi kullanan firmaya maliyet bu oranda olacak. Piyasa faizi ile belirlenecek faiz oranı ortasındaki fark ise TOBB ve üye oda/borsaların mevduatlarına alacakları faizden mahsup edilecek. Yani TOBB ve odalar, üyelere sağlanan faiz indirimi kadar daha az faiz geliri elde etmiş olacaklar.
Kamu bankaları ön planda
COVID-19’un pandemi olarak ilan edilmesinden sonra birinci uygulanan nefes kredisi, yalnızca Denizbank aracılığıyla kullandırılmıştı. Birebir devirde kamu bankaları, 5-10 bin lira olarak belirlenen ferdî kredi kullanımına aracılık etmişler, ilerleyen devirde sisteme dahil olacakları belirtilmişti. Lakin kamu bankaları sisteme dahil olmadan nefes kredisi uygulamasına son verilmişti. 1 Haziran’dan itibaren başlayacak yeni devir nefes kredisinde ise başta Ziraat Bankası olmak üzere, başka kamu bankaları ve kamu iştirak bankaları aracılık edecek. Denizbank yanı sıra isteyen özel bankalar da sisteme dahil olacak.
Toplam hacmi ne olacak?
TOBB ve odaların bankalardaki kaynaklarının belli bir katına kadar kullandırılabilecek kredinin toplam hacmi, oda ve borsaların bunun için ayırabilecekleri kaynakları merkeze bildirmelerinden sonra aşikâr olacak. Nefes kredisinde Kredi Garanti Fonu(KGF) ile Hazine de garantör olarak vazife alacak. Belli bir devir ödemesiz olacak kredilerin, birinci taksit ödemesi ise büyük olasılıkla 2022 yılında başlayacak.
Yapılandırılan kredilerde faiz iki katına çıkabilir
Edinilen bilgilere nazaran bu krediden yararlanma şartları, geçen yılki nefes kredisine nazaran biraz daha kolay olacak. Geçen yılki krediden yararlananların, yeni krediden yararlanıp yararlanmayacağı yahut hangi şartlarda yararlanabileceği de 1 Haziran’a kadar belirli olacak. Geçen yıl yüzde 7.5 ile kullandırılan nefes kredisinin bu yıl yüzde 15-18 ortasında bir faizle kullandırılması bekleniyor. Bu durumda geçen yıl kredi kullananlara, yeni krediden de yararlanma imkanı verilmesi halinde, eski kredilerini de yapılandırma muhtaçlığı oluşacak. Bu durumda kullanılacak yeni kredinin maliyeti ise geçen yıla nazaran iki katına çıkmış olacak. Kredi kullanımında ciro kriteri temel alınması bekleniyor. Ayrıyeten belirlenecek devirler ortasında cirosu azalan şirketlerin bundan yararlanması tarafında de kriter getirilebileceği kaydediliyor