Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) tarafından düzenlenen Mahallî Zincirler Buluşuyor (YZB) 2022, “Yeniden Yerele” teması ile kapılarını açtı.
İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde bu yıl 13’üncüsü düzenlenen tepenin açılışı Ticaret Bakan Yardımcısı Sezai Uçarmak ve TPF İdare Şurası Lideri Ömer Düzgün’ün iştirakiyle gerçekleştirildi.
Açıklamada açılıştaki konuşmasına yer verilen Uçarmak, dünyada emtia fiyatlarının kestirim edilemeyecek düzeye ulaştığını belirterek, “Bu süreçte mahallî yahut ulusal seviyedeki organize perakendede çalışan marketlerimizin yalnızca fiyat artışıyla gündeme gelmesi beğenilen değil. Onlar, üretilen eserlerin tüketiciye ulaştırılmasında en değerli kanallar.” tabirlerini kullandı.
Uçarmak, bölümdeki değişim ve gelişimin toplumsal değişik ve teknolojik gelişmelerle paralel ilerlediğini anlatarak, şunları kaydetti:
“Ülkemizin iç ticarete bakış açısı belirli. Son derece liberal bir anlayış çerçevesinde bir yaklaşım mevcut. Yalnızca rekabetle ilgili alanlar, rekabetin bozulmasının önüne geçilmek için çalışılıyor. Şu anda da organize perakendenin sahip olduğu güç nedeniyle üreticinin doğal ki birtakım şikayetleri var. Tüm bunlar bakanlığımızın düzenleme alanında. Üretim ve ticarileştirme alanında bakanlığımızın çalışmaları devam ediyor. Tüm taraflarla çok sık bir ortaya geliyoruz. Bilhassa dernek, tertip, federasyon temsilcileri, işletmecileri sık sık bakanlığımıza davet ediyoruz. Perakendenin gelişim çizgisine baktığımızda, bugün 20 sene evvelki tüketici profili yok. Bunu içtenlikle hepimizin düşünmesi lazım. Bugün tüketici seçici, kırılgan ve de telaşlı. Bu üçüne kim daha rahat yanıt verebiliyorsa aslında onun bahtı her vakit daha çok olacak. Bilhassa perakende ticaretiyle ilgili olarak haksız rekabetle ilgili birtakım düzenlemelerimiz var.”
“6 ay vadeli eser ticareti olmaz”
Konuşmasında ödeme konusuna da yer veren Uçarmak, “6 ay vadeli eser ticareti olmaz. Vakit zaman bunlar uzun vadeli çekler vermek suretiyle bu cins ticaretlerin yapıldığını görebiliyoruz. Avrupa Birliği bilhassa pandemi nedeniyle besin alanını farklı bir yere koydu. Diyor ki 1 aydan az müddet güçlü olan, meyve zerzevat dahil üzere eserlerde ödeme müddeti 1 aydır, öteki eserlerde de 2 ay. Biz bunu uygulamamız gerektiğini düşünüyoruz. Bölümde bunun tek taraflı olmadığını biliyorum, kesinlikle öbür alanda fedakarlık edilmesi gerekiyor. Oralarda da kimi çalışmalarımız var. Son vakitlerde bilhassa meyve-sebze piyasamız fiyat nedeniyle gündeme geldi fakat meyve sebzede büyük ölçüde üretimden kaynaklanan sorunlar var. Zira arzda sorun olmaması lazım ki onun ticarileştirilmesinde de bir sorun olmasın. Yerli üretim havzalarını sık sık ziyaret ediyoruz. Üretimde kış aylarında yalnızca aşikâr bölgelere bağımlı kaldığımız için, bilhassa son vakitlerde nakliye ve gibisi alanlardaki fiyat artışlarıyla nedeniyle bizi zorlayan yerler oldu. Bunlarla ilgili de kimi düzenlemeler yapma gereksinimi var.” tabirlerini kullandı.
Uçarmak, zorlukların aşılması ve tıkanıkların giderilmesi için bakanlığın kapılarının sonuna kadar açık olduğunu, bu manada çalışmalarının devam ettiğini bildirdi.
TPF İdare Konseyi Lideri Düzgün: Yeniden yerele demenin tam zamanı
TPF İdare Heyeti Lideri Düzgün de geride bırakılan 2 yıllık salgın sürecinde gerek toplumsal gerek ekonomik taraftan büyük bir imtihan verildiğini, global çapta ekonomik çalkantıların devam ettiğini, bu tablodan en az seviyede etkilenmek için yerli işletmecileri ve yerli üretimi topyekun desteklemek gerektiğini belirtti.
Salgınla birlikte hayatın pek çok alanında büyük değişimler yaşandığına, bu değişimlerin başında ise alışveriş alışkanlıklarının geldiğine dikkati çeken Düzgün, “Bugün yerli üretime, yerli esere her zamankinden daha fazla erişmek istiyoruz. İşte bu yüzden tekrar yerele demenin tam vakti. Daha fazla vakit kaybetmeden geleceğimizi bugünden konuşmalı, atılması gereken adımları tüm taraflarıyla belirlemeli, korkularımızı bir tarafa bırakıp tek yürek halinde hareket etmeliyiz. Tarladan çatala tüm besin güvenliğimizi yine kurgulamalıyız.” değerlendirmesini yaptı.
“Müthiş bir mağaza enflasyonu ile karşı karşıyayız”
Gıda fiyat artışlarıyla ilgili olarak da Düzgün, “Yerel zincirler olarak bizlerin fiyat artırmak üzere bir lüksü yok. Bu ekonomik ortamda fahiş, haksız, rakiplerinden yüksek fiyatla eser satan bir üretici ya da satıcının cezasını herkesten evvel hem tüketiciler hem de piyasa verir.” sözlerini kullandı.
Düzgün, Perakende Maddesi’nde var olan eksikler nedeniyle rekabet ortamının dalı artık güç bir duruma sürüklediğini aktararak, şu değerlendirmede bulundu:
“Bugün fevkalade bir mağaza enflasyonu ile karşı karşıyayız. Yayımlanan raporlara nazaran ülkemizde 42 bin ulusal ve discount market vatandaşlarımıza hizmet veriyor. Discount market zincirlerinin toplam market sayısı son 10 yılda yüzde 395 artış gösterirken kesimdeki hisseleri yüzde 79’a kadar çıktı. Önümüzdeki 5 yıl içinde 13 binin üzerinde yeni mağaza açılması bekleniyor. Tekrar bu tabloda discount marketlerin besin perakendesindeki hissesinin yüzde 81’e ulaşması öngörülüyor. Maalesef ki bu gidişat şuna işaret ediyor, önümüzdeki süreçte yan yana, alt alta, üst üste market açılışları devam edecek. Bu durum yalnızca besin perakendesindeki işletmecileri değil, üreticiye de tüketiciye de ziyan verecek. Discount ve ulusal marketlerin mağaza sayıları 55 bine ulaşmadan Perakende Yasası ile tedbir alınmalı.”
Düzgün, Türkiye’nin 81 vilayetinde 5 ve üzeri 5 bini aşkın mahallî zincirlerin tek bir mağazasında 20-25 şahsa istihdam sağlandığını, mahallî üretici ve mahallî perakendecinin ülkede besin bölümünün sigortası ve teminatı olduğunu kelamlarına ekledi.
Etkinlik kapsamında; ‘Gıda Enflasyonunun Hatalısı Kim?’ bahisli panel de düzenlendi. Dünya Gazetesi (NBE) İdare Konseyi Lideri Hakan Güldağ moderatörlüğünde gerçekleşen panelede; Dünya Gazetesi Tarım Muharriri Ali Ekber Yıldırım, Onur Market İdare Heyeti Lideri Cemal İhtimam, Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, TÜSEDAD Lideri Sencer Solakoğlu ve Dünya Gazetesi Yayın Konseyi Lideri Erdem Oğuz, tarım ve besin kesiminin bugününü ve yarınını tartıştı.