Kalkandere Özgür Bölgesi içinde 7 bin 500’ü kapalı 18 bin dönüm alanda ÇAYKUR iştiraki Çaysan paydaşlığı ile kurulan çay ekstrakt sürece tesisi üretime başladı. Tesis, çay lif ve atıklarından günlük çay ekstraktı (çay özü) üretiminin yanında eser geliştirme çalışmalarını da laboratuvar ortamında sürdürüyor.
Çay ekstratı fabrikasının imaline bir yıl evvel başlandığını söyleyen ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, çay liflerinin geçmiş yıllarda çürütülerek ayrıştırılmadan gübreye dönüştürüldüğünü, fabrika sayesinde bunun iktisada kazandırıldığını belirtti.
Yıllık 10 bin ton çay lif ve atıklarından oluşan gereçlerden ekstrakt üretileceğini bildiren Alim, şunları kaydetti: “Türkiye’de birinci ulusal yerli ekstrakt tesisimiz olacak. Bunu yurt dışına da ihraç edeceğiz. Kilosu ortalama 7 euro civarında satılıyor. Bizim ulusal içeceğimiz soğuk çayın ana unsuru ekstrakttır. Böylelikle daha fazla rekabet etme gücümüz olacak. Yıllardır boşa giden atıkların da ulusal iktisada hoş bir katkısı olacak. Yurt dışı ihracatı olacağı için döviz girdisi sağlanacak.”
Yılda bin ton ekstrakt üretimi yapılacak
Fabrikanın tam kapasite üretim çalışmalarının devam ettiğini aktaran Alim, “Yılda bin ton ekstrakt üretimi yapılacak. Buradan çıkan atıklar da tekrar pahalandırılacak. Organik gübre biçimine dönüştürülüp üreticilere dağıtılarak tekrar pahalandırılacak.” dedi.
Türkiye’de yabancı 3 ekstrakt tesisi olduğunu belirten Alim, şöyle devam etti: “Yurt dışından gelen üniteler çayın olduğu üzere öbür meyvelerin de ekstraktını yapıyor. Bizim ekstrakt piyasasına girmemiz ile fiyatlarını düşürdüler. Yeniden ortalama 6-7 euroya satılıyor lakin bizim ekstraktımızda çayda olduğu üzere doğallık var. Başkalarında yurt dışındaki çay atıklarından yapıldığı için pestisit yahut kimyasal kalıntılar olabiliyor. Gelecekte doğal ekstraktımızı tablet haline getirmeyi düşünüyoruz. Yurt dışında çok âlâ bir pazar bulacağımıza inanıyorum.”
“Didi’nin de hammaddesini burada üretmiş olacağız”
Çayda Ar-Ge çalışmalarını yaparken bütüncül düşündüklerini söz eden Alim, “Çalışma yaparken ÇAYKUR yahut özel bölüm diye ayırmıyoruz. ÇAYKUR’un da özel dalın de buna muhtaçlığı var. Düşük ekstraktlı çaylarımızı ekstrakt püskürterek istenilen kıymetlere taşıma talihimiz çok yüksek. Hatta imkanımız olacak. Bu işi yapan firmalar var. Bundan sonra ekstrakt yükseltme süreçleri burada yapılacak. Yalnızca ÇAYKUR’a değil tüm çay kesimine ekstrakt yükseltme konusunda dayanak ve hizmet vereceğiz. Soğuk çay Didi’nin de hammaddesini burada üretmiş olacağız.”