Hüseyin GÖKÇE
Ankara Sanayi Odası, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TÜBİTAK’ın da takviyesiyle, FİGES Mühendislik ile birlikte nükleer teknoloji alanında uranyum yerine, toryum ile çalışan ergimiş tuz reaktörü prototipini üretmek için çalışmalara başladı.
ASO Lideri Nurettin Özdebir, bu hususta birinci olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ı bilgilendirdiklerini belirtirken, Türkiye’nin bu alanda küçük reaktör üretebilmesi için öncelikli olarak devletin memleketler arası deklarasyonda bulunması gerektiğini bildirdi. Özdebir, Türkiye’nin bu alanda ne yapacağını milletlerarası kurumlara anlatıp onay aldıktan sonra üretime başlanabileceğini kaydetti.
Ulusal reaktör için fırsat
Bu teknolojinin çok küçük alana muhtaçlık duyduğunu ve güç üretiminde düşük ısı gerektirdiği için riskinin de olmadığını kaydeden Nurettin Özdebir, bunun Türkiye’nin ulusal reaktörünü geliştirmek için bir fırsat olduğunu söyledi. Devletin gerekli dayanağı vermesi halinde prototipin 5 yıl içinde üretilebileceğini açıklayan Özdebir, bu teknolojiyle ulaşımın güç olduğu hududa yakın bölgelerde askeri birliklerin güç muhtaçlıklarının karşılanabileceğini, birebir formda gemilerde de kullanım sağlanabileceğini anlattı.
4. kuşak nükleer reaktörler ortasında da sayılan ergimiş tuz reaktörlerin Türkiye üzere toryum zengini bir ülke için kıymetli avantajlar içerdiğini söyleyen Özdebir, “İlk prototipleri 1950’li yıllarda ABD’de yapılan ve daha sonra uranyumun görece ucuz olması sebebiyle rafa kaldırılan bu teknoloji ile son yıllarda ilgilenmeye başlayan ve araştırmalar yapan ülkeler ortaya çıktı” dedi.
8 yıllık deneyim var
Son yıllarda Ticaret Bakanlığı’nın Ur-Ge dayanağı yanı sıra Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı dayanağıyla de Nükleer Sanayi Kümelenme Projesi yürüttükleri bilgisini veren Özdebir, 8 yıldır hem ASO olarak hem de projeye dahil firmaların önemli deneyim kazandığını anlattı. Sağlanan birikimin Türkiye’nin kendi nükleer teknolojisini geliştirmek için kullanılabileceği basamağa gelindiğinin altını çizen Nurettin Özdebir, “Sanayi ve Teknoloji Bakanımız TÜBİTAK’ta bir çalışmayı da başlatmış bulunuyor. Elimizde ergimiş tuz reaktörlerine ait detaylı tasarım bilgileri de mevcut” formunda konuştu.
Tabu olmaktan çıktı
Kümelenmenin başladığı 2017’de nükleer teknolojinin Türkiye için bir tabu olduğunu hatırlatan Nurettin Özdebir, “İçine girdikçe farklı alanlar açıldığını gördük. Hala devam eden santraller için bizim sanayicilerimizin yapabilecekleri üretimleri belirledik” dedi.
Özdebir, bu çalışmalar devam ederken 4’üncü kuşak nükleer santrallerle tanıştıklarının altını çizdi. Bu alanda çalışma yapmak için öncelikli olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ı bilgilendirdiklerini söyleyen Özdebir, TÜBİTAK bünyesinde de bir çalışma başlatıldığı bilgisini verdi.
3 metre çapında silindire 1000 mw elektrik üretilecek
Bu sistemde basınçlı kap kullanılmamasının avantaj olduğunu söyleyen Nurettin Özdebir, 600-700 derece üzere sıcaklığın kâfi olmasının da ergimiş tuz reaktörlerinin güvenliğini artıran öge olduğunu belirtti. 4’üncü jenerasyon reaktörlerin de kendi ortalarında sınıfl andırıldığına vurgu yapan Özdebir, muteber ve kompakt yapıda olan bu santrallerin soğutma suyuna bile gereksinimi olmayanları bulunduğunu lisana getirdi. Özdebir yaklaşık 3 metre çapında silindirde 1000 mw elektrik üretmenin mümkün olduğunu aktardı. Burada nükleer santral değil, nükleer santralin güç üreten reaktörünü yapmaya talip olduklarını lisana getiren Nurettin Özdebir, “ABD hükümeti proje için 300 milyon dolar yardım vermiş, bizim 10 milyon dolarlık katkıyla prototipi ortaya çıkarabileceğimize aklımız kesiyor” dedi. Özdebir, bu projenin güç ithalatına çok fazla para harcayan Türkiye’yi güçte dışa bağımlılığı sıfırlayabilecek noktalara kadar götürebileceğini vurguladı.