Haftaya başında merkez bankaları başrolde olurken, dün Evergrande borç sorunu ve şirketin yaşadığı likidite ile Çin’deki gayrimenkul piyasasına yönelik endişeler öne çıktı. Küresel piyasalarda domino etkisi yaratan Evergrande’nin bu hafta perşembe günkü kupon ödemeleri izlenecek. Salgın ve erken sıkılaşma endişeleri bir süredir risk iştahı üzerinde baskı oluştururken, yeni haftada zayıflama devam etti. Küresel çapta ve yurt içinde merkez bankası toplantıları yakından izlenerek, risk iştahı ve fiyatlamalar üzerinde belirleyici olmaya devam ediyor.
Küresel borsalarda salgın ve ekonomik toparlanma endişeleri satıcılı bir seyre neden olurken, Evergrande sıkıntısının yayılabileceğine ilişkin korkular da dün sert satışlara neden oldu. Bu görünümün etkisİyle BIST 100 Endeksi dün günü yüzde 1,94 oranında sert düşüşle 1.391,91 puandan tamamladı. Endeksin bugün tepki alımları ile güne başlaması bekleniyor. ABD borsaları da günü yaklaşık yüzde 2 düşüşlerle tamamlarken, bu sabah vadelilerde hafif toparlanma izlendi. Asya piyasalarında da karışık bir görünüm hâkim olurken, Avrupa borsalarının güne hafif alıcılı açılışlarla başlamaları bekleniyor.
BORSA İSTANBUL
23 Eylül Perşembe günü gerçekleştirilecek olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın PPK toplantısı öncesinde sakin bir veri gündemi bulunurken, dün Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, küresel pay piyasalarına paralel değer kaybederek, günü önceki kapanışın yüzde 1,94 altında 1.391,91 puandan tamamladı.
Analistler, bugün ABD’de cari denge, inşaat izinleri ve konut başlangıçları istatistiklerinin takip edileceğini belirtti.
Teknik açıdan BİST 100 endeksinde 200 GHO olan 1.393 seviyesi aşağı yönde ihlal edilirken, kısa vadede 1.417, gün içinde 1.407 seviyelerinin altında kaldıkça satış baskısının uzun vadeli yükseliş trendinin geçtiği 1.367-1.370 aralığındaki fiyat boşluğuna doğru devam etmesi bekleniyor. Gün içinde 1.400-1.405 aralığı önemli direnç bölgesi olarak görülürken, dünkü işlemlerde oluşan 1.419-1.407 aralığındaki boşluk kısa vadeli ilk direnç bölgesine dönüştü. Endeksin negatif eğilimden çıkarak yükseliş yönünde tekrar güç kazanması için 1.417 seviyesinden geçen kısa vadeli düşüş trendini yükselen hacimle yukarı kırması gerekiyor. 1.405-1.420 dirençleri altında zayıf görüntünün devam edebileceği tahmin edilirken, dolar bazında günü 1,60 cent desteğinden kapatan endekste, bu seviye altında hareketin başlaması halinde ise 1,50 cent uzun vadeli önemli destek noktasını oluşturuyor. Teknik göstergelerdeki güçlü negatif görünüm tepki yükselişleri oluşsa da kısa vadeli dip arayışının devam edeceğine işaret ederken, kısa vadeli göstergelerin aşırı satım tarafında olması ve saatlik göstergelerin dipten dönmesi gün içinde zayıf da olsa tepki yükselişi denemeleri oluşacağına işaret ediyor.
Piyasalarda bugün takip edilecek verilerde ise gözler ABD’de olacak. 15.30’da 2. çeyrek cari denge, ağustos ayı inşaat izinleri ve ağustos ayı konut başlangıçları izlenecek.
Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 8,93 puan ve yüzde 0,64 artarak 1.400,84 puana yükseldi.
Bankacılık endeksi yüzde 0,85 ve holding endeksi yüzde 0,75 artış kaydetti. Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 2,44 ile inşaat, tek kaybettiren yüzde 0,31 ile menkul kıymet yatırım ortaklığı oldu.
KÜRESEL PİYASALAR
Küresel piyasalar Çinli Evergrande şirketinin Çin’de finansal istikrarı tehdit edebileceği endişesiyle dün son ayların en sert satıcılı gününü geride bırakırken, yeni günde tepki alımlarının etkisini artırdığı görülüyor.
Bilinen borcu 300 milyar doları aşan Çinli dev emlak geliştirme şirketi Evergrande’nin perşembe günü ödemesi gereken 100 milyon dolardan fazla tahvil kuponu ödemesine ilişkin endişeler, risk algısını artırarak küresel bazda satış baskısını beraberinde getirdi.
Kredi derecelendirme Kuruluşu Standard & Poor’s (S&P) konuya ilişkin açıklamasında Çin’in, finansal istikrarı hayati şekilde tehdit etmedikçe şirketi kurtarmayacağının tahmin edildiğini belirtti.
Öte yandan ABD Merkez Bankası’nın (Fed) toplantısı ve bütçe ile ilgili gelişmeler yatırımcıların odağındaki yerini korumaya devam ediyor. Fed’in yarın açıklanacak para politikası kararları için iki gün sürecek Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı bugün başlayacak.
New York borsasında dünkü sert düşüşün ardından gelen tepki alımlarının bugün vadeli endeks kontratlarında da etkili olduğu görülüyor. Analistler, JP Morgan stratejistlerinin ekonomik toparlanmanın hızlanabileceği beklentileriyle alım tavsiyesi vermesinin, dün seans sonlarına doğru alımları tetiklediğini ve pay piyasalarının kayıplarını kısmen telafi etmesinde belirleyici olduğunu bildirdi.
Dün S&P 500 endeksi yüzde 1,70, Dow Jones endeksi yüzde 1,78 ve Nasdaq endeksi yüzde 2,19 değer kaybetti. Endeks kontratları, vadeli işlemelerde yeni güne alış ağırlıklı başladı ve şu dakikalarda ortalama yüzde 0,5 yükseliş kaydetti.
Dün, Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinin para politikasının destekleyici konumunun devam edeceğine yönelik açıklamalarına karşın Avrupa borsalarında da azalan küresel risk iştahıyla birlikte satıcılı bir seyir izlendi.
ECB yetkilileri enflasyonun 2023’e kadar bir zaman aralığında yüzde 2 seviyesine gerileyeceğine inandıklarını, şu anda varlık fiyatlarının özellikle emtia başta olmak üzere oldukça oynak seyrettiğini bildirdi.
Bölgede, emtia fiyatlarındaki oynaklık ve bu durumun elektrik fiyatlarına etkisi gündemdeki yerini koruyor.
Dün, Almanya’da DAX endeksi yüzde 2,31, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,86, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,74 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,57 değer kaybederken, vadeli işlemlerde endeks kontratları yeni günde yüzde 0,1 ile yüzde 0,5 arasında yükselişlerle başladı.
Asya’da Çin ve Güney Kore piyasalarında bugün de resmi tatil nedeniyle işlem gerçekleştirilmiyor. Dün kapalı olan Japonya pay piyasalarında bugün düşüşler yüzde 2’ye yaklaşırken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi dünkü güçlü satışların etkisinin azalması ile düşüşünü yavaşlattı. Hang Seng endeksi, şu dakikalarda yüzde 0,3 değer kaybıyla 24.040 seviyesinde bulunuyor.
Evergrande’ye ilişkin haber akışı Asya’da gündemin odağındaki yerini korumaya devam ederken, Çin devletinin şirkete yönelik ne tür adımlar atacağı belirsizliğini koruyor.
PARA PİYASALARI
İstanbul serbest piyasada dolar 8,6460 liradan, euro 10,1440 liradan güne başladı.
Serbest piyasada 8,6440 liradan alınan dolar, 8,6460 liradan satılıyor. 10,1420 liradan alınan euronun satış fiyatı ise 10,1440 lira olarak belirlendi.
Dünkü günü kapanışta doların satış fiyatı 8,6660 lira, euronun satış fiyatı ise 10,1550 lira olmuştu.
Euro/dolar paritesi ise önceki kapanışa göre yüzde 0,1 artışla 1,1736’dan işlem görüyor.
Dolar/TL ise dün yüzde 0,3 değer kazancıyla 8,6725’e yükselmesinin ardından, bugün bankalararası piyasanın açılışında 8,6380 seviyesinde işlem görüyor.
EMTİA PİYASASI
Brent petrolün varili uluslararası piyasalarda 74,74 dolardan işlem görüyor.
Dün 73,52 dolara kadar gerileyen Brent petrolün varil fiyatı, günü 73,93 dolar seviyesinde tamamladı. Brent petrolün varili, bugün saat 09.37 itibarıyla kapanışa göre yüzde 1,09 artışla 74,74 dolardan işlem gördü. Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili 71,06 dolardan alıcı buldu.
Petrol fiyatları dün, Çinli Evergrande şirketinin bu hafta ödemesi gereken borçlara ilişkin belirsizlikler nedeniyle doların uluslararası piyasalarda yükselmeye devam etmesiyle yüzde 2’den fazla değer kaybetti.
Öte yandan, ABD’de ağustos sonunda ülkenin güney kıyılarında etkili olan Ida kasırgasının ardından devam eden arz sıkıntıları petrol fiyatlarına olumlu yansıdı.
ABD İçişleri Bakanlığına bağlı Güvenlik ve Çevre Uygulama İdaresi de Meksika Körfezi’ndeki petrol üretiminin yaklaşık yüzde 18’inin, doğal gaz üretiminin ise yüzde 27’sinin hala kapalı durumda olduğunu bildirdi.
Meksika Körfezi bölgesindeki en büyük petrol üreticisi konumunda bulunan Royal Dutch Shell, Ida kasırgasının neden olduğu hasar nedeniyle bölgedeki bir tesisinin bu yılın sonuna kadar faaliyete geçemeyeceğini açıkladı.
Uzmanlar, Shell’in üretim kaybının Meksika Körfezi petrol arzını günlük 200 bin ila 250 bin varil azaltacağını tahmin ediyor. Meksika Körfezi’ndeki platformlarda günlük 1,8 milyon varil üretim yapılıyor. Bu rakam, ABD petrol üretiminin yaklaşık yüzde 16’sını karşılıyor.
Brent petrolde teknik olarak 74,91 ile 75,16 dolar aralığının direnç, 74,24 ile 73,99 dolar aralığının ise destek bölgesi olarak izlenebileceği ifade ediliyor.
Ons altında 1.790-1.802 aralığı aşağı yönde kırılınca satışlar kuvvetlenerek, 1.750 doların altına kadar sarktı. Haftaya 1.750 doların altında başlayan altın, kapanışa doğru 1.760 dolar seviyelerine yaklaştı. 1.772 dolar üzerinde kalıcılık sağlanırsa kısa vadeli ilk hedef 1.790, uzun vadede de pozitif görünüme geçilmesi için 1.800 doların hedefleneceği altında, aşağıda ise 1.750 desteği tekrar geçilirse 1.725 seviyesi ilk destek noktası olurken, 1.680 Dolar altında da uzun soluklu bir düşüş trendi olasılığı bulunuyor.
VADELİ PİYASA
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) ekim vadeli BIST 30 endeksine dayalı kontrat, güne yükselişle başlamasının ardından 1.518 puanda dengelendi.
Ekim vadeli endeks kontratı, en yüksek 1.519,50 puanı görmesinin ardından önceki normal seans kapanışının yüzde 0,5 üzerinde 1.518,00 seviyesinden işlem görüyor.
Dün, satış ağırlıklı bir seyir izleyen endeks kontratı, normal seansı önceki kapanışın yüzde 1,6 altında 1.511 puandan tamamladı. Endeks kontratı, akşam seansında da düşüşünü sürdürerek 1.508,50 puana indi.
Analistler, dün küresel pay piyasalarının Çinli Evergrande şirketine ilişkin endişelerle satış ağırlıklı bir seyir izlemesinin ardından yeni günde tepki alımlarının etkisini artırdığını söyledi.
Bugün yurt dışında, ABD’de cari işlemler dengesi, inşaat izinleri ve konut başlangıçları istatistiklerinin takip edileceğini belirten analistler, teknik açıdan endeks kontratında 1.530 puanın direnç, 1.500 seviyesinin destek konumunda olduğunu kaydetti.