Tüm dünyada yaşanan yüksek enflasyon, tüketim alışkanlıklarında da kıymetli değişimlere yol açtı. Bu değişimlerden biri de muhtaçlık dışı tüketimde yaşanan artış. Salgın devrinde stok eğilimi olarak karşımıza çıkan kelam konusu gelişme, şimdiler de fiyat hassasiyeti nedeniyle yine kendini gösterdi.
Ürünlere artırım geleceği ve bir daha tıpkı fiyata bulamayacağı telaşı ile hareket eden tüketiciler, araba ve gayrimenkulde olduğu üzere ayakkabıdan kıyafete kadar birçok esere de yatırım aracı gözü ile bakmaya başladı.
Dünya’dan Yener Karadeniz’in haberine nazaran bölüm temsilcileri, vatandaşların kelam konusu eğiliminin ikinci el eser satan platformlara da ilgiyi artırdığını lisana getirdi. Bu nedenle indirim dönemine girilen hazır giysi ve ayakkabı dallarında bilhassa kışlık eserlere talep adeta patladı. ABD’de geçtiğimiz ay yapılan bir araştırma da bu durumu doğruluyor. İngiltere merkezli küresel bilgi tahlili ve danışmanlık şirketi GlobalData tarafından yayınlanan rapora nazaran, global ikinci el eşya pazarı bu yıl 24 büyüyecek.
İkinci el pazarı yükselişte
Rapora nazaran, yalnızca ABD’de ikinci el pazarının 2026’ya kadar ikiye katlanarak 82 milyar dolara ulaşacağını kestirim ediyor. Perakende bölümü oyuncularının 4’te üçü de müşterilerine ikinci el eserler sunmaya açık olduklarını lisana getiriyor. Tüketiciler ise yüzde 62’si yeni satın almadan evvel ikinci el eser arıyor.
Rapora nazaran Z nesli ve Y jenerasyonu tüketicilerinin neredeyse yarısı (%46), bir eseri satın almadan evvel potansiyel yine satış pahasını kıymetlendiriyor. Kelam konusu gelişme son aylarda rekor seviyeye yükselen enflasyon nedeniyle Türkiye’de de yaygınlaşmaya başladı. Lakin Türkiye’de kelam konusu pazarın büyüklüğü konusunda şimdi net bir bilgi olmasa da büyüme suratı konusunda başka ülkelere nazaran daha önde olduğu varsayım ediliyor.
Vatandaş kısır döngüye girdi
Türkiye’de 184 üye firmaya ilişkin 465 marka ve 59 bin mağazayı temsil eden Birleşmiş Markalar Derneği Lideri Sinan Öncel de bu durumu doğrulayan isimlerden biri. Sinan Öncel, derneğe üye firma yöneticilerinin hali hazırda yaşanan ekonomik belirsizlik ortamında cirolarda düşüş beklerken tam bilakis yaşanan artışın kendilerini şaşırttığını söyledi.
Sinan Öncel, “Bu durumun sebebine baktığımızda tüketicilerin artırım gelecek beklentisi ile süratli tüketim eserlerine talep gösterdiğini görüyoruz. Tuvalet kağıdından sabuna, besin eserlerinden konut eşyasına kadar birçok eser ilerde bu fiyata bulunamayacağı ve ilerde kullanırım niyeti ile şimdilerde büyük uzunluklarda ve yüksek adetlerde alınıyor. Muhtaçlıklar erkene çekiliyor. Kelam konusu gelişme talep enflasyonuna yol açıyor. Kısır bir döngü durumu kelam konusu. Talep, fiyat artışlarını da beraberinde getiriyor. Enflasyonist beklentiyi kırmak lazım. Vatandaş bu kısır döngüye girmiş durumda” dedi.
Kışlık eserlere talep artıyor
Hazır giysi ve ayakkabıda da emsal bir durumun yaşandığını kaydeden Sinan Öncel, şöyle devam etti: “Birçok eserde olduğu üzere hazır giyside de kışlık eserlere talep kelam konusu. Vatandaşlar, eserlere bir manada yatırım aracı olarak bakıyor. ‘Kullanmasam satarım ya da kullanıp daha sonra satarım’ fikri ile hareket ediyor. Bu da ikinci el eser satış platformlarında hareketliliğe yol açıyor.”
İkinci el eser satış platformu dendiğinde Türkiye’de 3 platform öne çıkıyor. Bunlardan birincisi Trendyol çatısı altında faaliyet gösteren Dolap’ın yanı sıra Gardrops ve Modacruz. Dolap tarafından geçen yıl açıklanan datalara nazaran şirket, 2020’de 1 milyar 450 milyon TL fiyatında, 22.4 milyon adet eser satışı gerçekleştirdi. 1,4 milyon etkin kişisel satıcı, Dolap üzerinden aylık ortalama 900 TL yarar elde etti. Bu yıl sonunda satıcıların Dolap uygulaması üzerinden 7 milyar TL’lik eser satışı gerçekleştirilmesi hedefleniyor.
Kıştan kışa %30 fiyat artışı bekleniyor
Söz konusu gelişmelerin ana odağında ise fiyat artış beklentisi yer alıyor. TÜİK tarafından açıklanan haziran ayı datalarına nazaran geçen yılın birebir devrine nazaran tüketici enflasyonu yüzde 78,62 düzeyine yükselirken üretici enflasyonu ise yüzde 138,31’e çıkmıştı. Ortada oluşan 60 puanlık fark, yeni artırımların bir manada habercisi olarak görülüyor.
Peki giyside beklenen fiyat artışı beklentisi ne? Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri Ramazan Kaya geçen yıl yüzde 100’e varan hammadde fiyatları artışı nedeniyle kışlık eserlerde yüksek fiyat artışlarının yaşandığını hatırlattı.
Kaya, “Son 3-4 aydır hammadde ve emtia fiyatlarında bir duruş oldu. Hatta bir nebze düşüş görüldü. Temmuz ayında yapılan taban fiyat artışının yanı sıra, güç ve dövizdeki artış devam ediyor.
Biz üreticiler olarak yüzde 5-10 artış ile satmak zorunda kalacağız ancak bu, tüketiciye yüzde 20-30 ortasında fiyat artışı olarak yansıyacaktır. Bu yıl düşük kalmasının sebebi de geçen yıl yaşanan yüksek fiyat artışları oldu.
Geçen kış yüzde 70’leri aşan fiyat artışları yaşandı. Bir de hane halkının alım gücü düştü. Dünyada resesyon var. küçülmeye gittiğimiz bir noktada yüksek fiyat darboğaz getirir” tabirlerini kullandı.