Danıştay 2. Dairesi, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) çalışanına başörtüsü serbestisi getiren düzenlemenin iptali istemiyle açılan davayı reddetti.
Halkın Kurtuluşu Partisi Genel Başkanlığı, Ulusal Savunma Bakanlığınca, 2017’de yapılan ve bayan işçinin başörtüsü takmasının önünü açan, Türk Silahlı Kuvvetleri Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin, iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştayda dava açmıştı.
Davayla ilgili birinci incelemesini 6 Aralık 2018’de yapan ve yönetmeliğin yürütmesinin durdurulması istemini reddeden Danıştay 2. Dairesi, başvuruyu temelden da sonuçlandırdı.
Daire, yönetmeliğin iptali istemini, 2’ye karşı 3 üyenin oy çokluğuyla reddetti.
Dairenin münasebetinde, laikliğin, “devletin niteliğinde hayat bulan, her ferdin istediği inanca, mezhebe sahip olabilmesini, ibadetini yapabilmesini ve dini inançlarından ötürü başka vatandaşlardan farklı bir muameleye tabi kılınmamasını sağlayan, din ve vicdan hürriyetini teminat altına alan bir kavram” olduğu tabir edildi.
Anayasa’nın 2. hususunda Türkiye Cumhuriyeti’nin laik olmasının yanında, demokratik olduğunun da belirtildiğine işaret edilen münasebette, laiklik kavramının, din ve vicdan özgürlüğünden, din ve vicdan özgürlüğünün de demokrasinden bağımsız olarak değerlendirilemeyeceği kaydedildi.
AİHM kararlarına atıf yapıldı
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) bir kararına atıf yapılan münasebette, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi dinî bir sembolün toplumda nasıl algılandığı konusunun, ulusal makamların takdirinde olduğunu vurgulamıştır. Bu karara nazaran, başörtüsünün kuvvetli dış sembol yahut pasif dış sembol olarak sayılması, toplumların yapısına nazaran nasıl algılandığına nazaran değişecek ve bu belirleme ulusal makamların takdirine bırakılacaktır.” sözleri kullanıldı.
Türkiye’de başörtüsünün, tarihi, dini ve kültürel boyutuyla uzun yıllar toplumun büyük bir kısmında kabul görmüş ve gündelik hayatın bir modülü haline geldiği belirtilen münasebette, başörtüsü takanla takmayanın uzun yıllar bir ortada, hatta birebir aile ortamında sıkıntısız yaşadığı, bunun da başörtüsü takan bireylerin, öbür bireyler üzerinde sistematik bir baskı oluşturmadığını gösterdiği kaydedildi.
Münasebette, AİHM’in İtalya’da okullarda haç işaretinin asılı durmasının laiklik prensibine alışılmamış olmadığına, çocuklar üzerinde bir dini tesirinin bulunmadığına, bu sembolün “pasif bir sembol” olduğuna hükmettiği aktarıldı.
“Başörtüsü pasif bir sembol”
Toplum algısına nazaran, başörtüsünün “pasif bir sembol” olarak görüldüğüne kuşku bulunmadığı belirtilen münasebette, Anayasa’ya nazaran, temel hak ve özgürlüklerin özlerine dokunulmaksızın, yalnızca Anayasa’ya uygun sebeplerle sınırlanabileceği belirtildi. Münasebette, şunlar kaydedildi:
“Mevzuatımızda, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan çalışanın başı örtülü olarak çalışmasını açıkça yasaklayan bir kanun kararı bulunmamaktadır. Dava konusu düzenlemeyle temel hak ve hürriyetlere sınırlama getirilmemiş, din ve vicdan hürriyeti kapsamında devlete düşen müspet yükümlülük gereği hürlük getirilmiştir. Daha önce yasallık koşulu mevcut olmaksızın getirilen sınırlama, dava konusu düzenleme ile kaldırılmıştır. Gerek iç hukukumuza nazaran gerekse milletlerarası mukaveleye nazaran, yönetime takdir hakkı bağlamında yapılan düzenlemede, laiklik unsuru ile temel hak ve hürriyetlerin kullanılması konusunda bir orantısızlık, kamu faydasına ve hukuka karşıtlık bulunmamaktadır.”
Karşı oy münasebetleri
Çoğunluk görüşüne katılmayan iki üyenin karşı oyunda ise yönetmelik değişikliğinin Resmi Gazete’de yayımlanmadığı belirtildi. Karşı oy münasebetinde, Ulusal Savunma Bakanlığınca 15 Şubat 2017’de onaylanan ve Resmi Gazete’de yayımlanmadan yürürlüğe giren yönetmelik değişikliğinin iptaline karar verilmesi gerektiği tabir edildi.
HKP avukatları, ret kararına 30 gün içinde itiraz ederek davayı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na taşıyacaklarını açıkladı.