CANAN SAKARYA – HÜSEYİN GÖKÇE
Cuma günü TBMM’ye sunulan torba kanun teklifinde öngörülen kurumlar vergisinin yüzde 25’e çıkarılmasına ait kararın, geriye dönük yürüyecek olmasına yönelik gelen tenkitlere karşın, iktisat idaresinin bu alanda geri adım atmayacağı öğrenildi. AK Parti kaynakları düzenlemenin 2021 yılı başından itibaren geçerli olacağını birinci süreksiz vergi devrinin istisna tutulması konusunda bir çalışmalarının bulunmadığını söz ettiler.
Geçtiğimiz hafta Meclise sunulan iktisada ait düzenlemeleri içeren torba teklifte; kurumlar vergisi 2021 yılı için yüzde 25, 2022 için ise yüzde 23 olarak öngörülüyor. Bugün Meclis Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülecek yasa teklifinin en dikkat cazibeli hususunu kurumlar vergisindeki artış oluşturuyor. Kurumlar vergisindeki sürpriz artış tartışılmaya devam ederken, iş dünyası ve hususun uzmanlardan vergi oranlarındaki artışın kanunun yayım tarihinden sonraki periyodu kapsaması gerektiği, geriye yürümesi halinde ihtilaf konusu olabileceği konusunda ihtarlar geliyor.
Yasa teklifinin nisan ayında yasalaşması durumunda, kurumlar vergisindeki artışın birinci süreksiz vergi periyodunda uygulanmayarak, sonraki süreksiz vergi devrini kapsaması gerektiğini söz ediyorlar.
İş ve iktisat dünyasından gelen tenkitlere ait olarak AK Parti iktisat kurmayları, birinci süreksiz vergi periyodunun istisna tutulmasının tartışma konusu olmadığını tabir ederek, bu mevzuda bir değişikliğin gündemlerinde bulunmadığını belirttiler.
Yasa çıkmadan ödeme yapanların durumu ne olacak?
“İhtirazli kayıtla ödenip ilerde dava açılabilir”
Kurumlar vergisindeki yeni durum, vergi artışı yanı sıra geçerli olduğu devirle ilgili diğer bir tartışmaya daha sebep oldu. 2021 yılı birinci devrine ait kurumlar vergisi beyanname verme ve bunların ödenmesine ait süreç başladı. Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın 2021 yılı vergi takvimine nazaran, Ocak, Şubat ve Mart aylarına ait süreksiz vergi beyannamelerinin verilme ve ödeme süreçleri 1 Nisan-17 Mayıs tarihleri ortasında yapılabilecek. Gelir Yönetimi, özel yazılım ve programları şimdi beyanname ve ödemeler için açmasa da internet üzerinden direkt müracaat yapma ve ödeme imkanı bulunuyor. Bu durumda, isteyen mükellef birinci çeyreğe ait beyannamesini verip ödemeyi yürürlükteki yüzde 20’lik oranı üzerinden yapabilecek.
“Ek tarhiyat yapılabilir”
Gazetemiz müelliflerinden Bumin Doğrusöz, isteyen mükellefin beyannamesini artık verebileceğini, fakat yasanın 17 Mayıs’tan evvel çıkması halinde, vergi dairelerinin ek tarhiyat yapabileceklerini söyledi. Doğrusöz, diğer bir alternatif olarak da mükellefin zaten ek beyanname vermesinin mümkün olduğunu kaydetti. Öte yandan DÜNYA’ya bilgi veren vergi hukukçuları, süreksiz bilginin birinci devrine ait beyanname verip yüzde 20 oranı üzerinden ödeme yapacakların, bunu ‘ihtirazi kayıtla’ gerçekleştirebileceklerini söylediler. Hukukçular, teklifin olduğu üzere kabul edilmesi durumunda, vergi artışının geriye yürütülmesi noktasında dava açılabileceğini, mevzunun Anayasa Mahkemesi’ne kadar gidebileceğini anlattılar.
“Yatırım iklimini bozar, Türkiye’nin büyüme gayesiyle uyumlu değil”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan İktisat Islahatları Paketi’nde yatırım ve üretimi desteklemeyi temel alan bir anlayışın hakim olduğunu belirten ATO Lideri Gürsel Baran, vergi oranındaki artışın yatırımları desteklemekten uzak bir adım olacağını söyledi.
Vergi artışının Türkiye’nin yatırım, üretim, istihdam ve ihracat temelinde büyüme gayesi ne uygun bir gelişme olmadığını da anlatan Baran, genel vergi geliri seviyesini büyük ölçüde etkilemeyecek bu kararın, işletmeler açısından kıymetli bir yük oluşturacağını tabir etti.
Fevkalâde bir periyottan geçildiğinin altını çizen Gürsel Baran, “Bu süreçte işletmeler bir yandan değişime ayak uydurmak, bir yandan varlıklarını devam ettirmek bir yandan da istihdamı korumak için çalışıyor. Bu süreçte üretim için gerekli dinamizmi kazanmak açısından vergi yükünün azaltılması beklenirken tam bilakis artış istikametinde çalışma yapılması yatırımcının moralini bozan bir gelişme oldu” diye konuştu. Global iktisattaki problemlere karşın büyümeyi sürdürmek, istihdamı artırmak, enflasyonla uğraşa devam etmek ve nihayetinde makroekonomik istikrarı güçlendirmenin yollarından birinin de vergi siyasetleri olduğunun altını çizen Baran, “Vergi oranlarının, yatırımı teşvik ederken kayıt dışılığı azaltacak ve üretim ve istihdamı artacak biçimde düzenlenmesi gereklidir. Bunun da yolu vergi oranlarını düşürmektir” dedi.
Baran, vergilendirme periyodu başlamışken yapılacak artışın, yatırım planlamasını evvelce yapan yatırımcılar için moral bozucu bir gelişme olduğunu, bunun yabancı yatırımcı için de caydırıcı tesir yapabileceğini söyledi.