Mehmet Hanifi GÜLEL
Yeni hasat döneminin başlamasıyla bir arada Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından açıklanması beklenen buğday taban fiyatı piyasada merakla bekleniyor. Buğday fiyatına yönelik üreticilerden fiyat beklentileri de geliyor. Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Lideri Haluk Tezcan, TMO alım fiyatını hür piyasa kaideleri oluştuktan sonra açıklamasının daha yanlışsız olacağını kaydetti. “Buğday taban fiyatı gerçek bir biçimde belirlenmeli” diyen Tezcan, “Geçen yıl açıklandığında birinci devirde çok âlâ bir fiyattı lakin ortadan 15 gün geçti ve dünyada değişen istikrarlar sonucunda fiyat düşük kaldı. Onun için buğday fiyatının belirlenirken daha temkinli hareket etmek ve gerekirse haziran sonu ya da temmuz ayında açıklamakta daha yarar olacağını düşünüyorum. Zira piyasa esasen şu anda fiyatlar düşük seyretmiyor” diye konuştu.
“Çiftçiler mağdur edilmemeli”
Buğday fiyatında piyasa kurallarına nazaran devletin durum almasının daha hakikat olacağını söyleyen Haluk Tezcan, zira geçen yıl olduğu üzere taban fiyatların açıklanıp, dünya fiyatları yahut dövizdeki bir artışta çiftçilerimizin mağdur olmaması gerektiğini tabir etti. Çiftçinin cebine ne kadar çok para girerse kendilerinin de o kadar memnun olacaklarını aktaran Tezcan, “Dolaysıyla burada taban fiyatını belirlerken hakikat bir biçimde belirlenmeli. Bugün çiftçinin istemiş olduğu fiyata yakın piyasa alıyor. Buğdayın yurt dışından ithal etmesi de 5 lira 70 kuruşa denk geliyor. Bu da döviz yükseldikçe değişiyor” diye konuştu.
Önümüzdeki devirde buğday fiyatlarında yükseliş beklemediğini lisana getiren Tezcan, tam bilakis bir nebze daha gerileme beklediğini aktararak “Fiyat artışları telaffuzların aksi olacağını düşünüyorum. Buğday fiyatları taban sayılarına geldi üzere duruyor. Memleketler arası pazarda 6 lira güya hudut üzere ve üzerini güya test etmeyecek üzere duruyor. Öbür yandan Rusya’nın ve Ukrayna’nın buğday satmaya muhtaçlığı var. Üretmiş oldukları buğdayı depolayacak alanları da mevcut değil. Türkiye onlar için bir talih ve biz de onlar için bir şansız. Bu bahtı da şu ana kadar cumhurbaşkanımız da çok güzel yönetiyor. Bu talihi biz de ülke ve bölüm olarak değerlendirip çok daha uygun koşullarla hem dünya mutfaklarına hem ülke mutfağına ulaşabileceğimizi düşünüyorum” tabirlerini kullandı.
En çok ekim alanı kaybı buğdayda yaşandı
Ekim alanı olarak en çok kaybın buğdayda yaşandığına dikkat çeken Tezcan, “Bu yıl arpa, mercimek ve nohutta karşı büyük alan kaybetti. Türkiye’de bu sene arpa üretiminde rekor, mercimek ve nohutta da bir atış bekleniyor. Çiftçi haklı olarak en çok kârlılığı elde eden eseri tercih ediyor. Bu süreç buğdayın biraz daha devlet tarafında stratejik eser olmasından ötürü hem fiyat hem destekleme manada desteklenirse çiftçimiz ekeceği birçok eseri tercihi yerine tekrar buğday ekimini artırma tarafında eğilimde olabilir” halinde konuştu.
“Yüzde 33’lük dilimde bir fiyat düzenlemesi gerçek olacak”
Devletin 2021- 2022 periyodunda kendileriyle birlikte tüketiciyi de muhafazaya yönelik adımlar attığına dikkat çeken TUSAF Lideri Haluk Tezcan, çok düşük fiyatla un bölümüne buğday tedarik ettiğini ve halkın temel besin unsuru olan ekmeği tüketmesi noktasında büyük bir özveride bulunduğunu vurguladı. Tezcan, “Biz de kesim temsilcileri olarak temel besin hususu olan ekmeğe ulaşılması konusunda halkımızın yanında olduk. Fiyat konusunda sonuna kadar destekledik. Ama un maliyeti ekmek fiyatının içinde yüzde 30 ile 33 ortasında hisseye sahip. Una gelecek artırımın yüzde 33’lük kısmında ne kadar girdisi varsa o kadarlık kısmında tesirli olacak. Ama unun hammaddesi buğday fiyatlarının artmadığı vakit bu sefer de üretimi kaybediyoruz. Bundan ötürü da yüzde 33’lük dilimde kalmak kaydıyla bir fiyat düzenlemesinin yanlışsız olacağını düşünüyorum. Zira artık Merkez Bankası’nın ziyan uğratmak ihtiyacı yok. Bu mevzuda en uygun fiyatı belirleyip çiftçiyi de koruyacak geçiş sürecini tamamlamak gerekiyor. Devlet, ihtiyaç duyarsa yeniden takviyesini devam ettirecektir” dedi.