2020 yılında başlatılan Çayeli Koloti Peyniri tescil süreci iki yıllık çalışmanın sonucunda Türk Patent ve Marka Konseyi tarafından coğrafik işaretli eser olarak Çayeli İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ismine tescillendi. Çayeli Koloti Peyniri’nin tescillenmesiyle birlikte Rize’ye ilişkin coğrafik işaret tescilli eser sayısı 14’e yükseldi.
Çayeli Koloti Peynirinin özellikleri
Coğrafi İşaret Tescilli Çayeli Koloti Peyniri’nin üretim metodu, eserin tarifi, ayırt edici özellikleri ve kontrolü Türk Patent ve Marka Kurumu’nun 15 Ağustos 2022 tarihli Coğrafik İşaret ve Klâsik Eser İsmi Bülteninde yayımlandı. Çayeli Koloti Peyniri; Rize ili Çayeli ilçesinin yüksek köy, yayla ve meralarındaki bitkiler ve çeşitli yem bitkilerinden oluşan otlar ile beslenen jersey ırkı ve melezi ineklerin sütünden elde edilen peynirdir. Çayeli Koloti Peyniri kirli beyaz renkte, yayvan ve incedir.
Çayeli Koloti Peyniri’nin yağ oranı yüzde 5-12 ortasında olup az yağlı peynir sınıfındadır. Kuru husus oranı yüzde 45-52, protein oranı yüzde 27-40 ve tuz oranı yüzde 1,4-5,2 ortasındadır.
Koloti, Çayeli’nin yüksek bölümlerinde yetişen çam ağaçlarının gövdesinden makul boyutlarda kesilerek içi yuvarlak biçimde oyulan, alt kısmında su tahliye deliği olan kaptır. Yöre halkı peyniri, bu kaplarda olgunlaştırır. Peynir odunsu aromasını bu kaptan alır. Bu nedenle bu peynir koloti peyniri olarak isimlendirilir.