Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Bosna Hersek’in bölgesel istikrar bakımından kilit pozisyonda olduğunu belirterek, “Dolayısıyla burada, Bosna Hersek’te yeni bir ihtilafa müsaade veremeyiz. Herkesin bu mevzuda sorumlu davranması lazım.” dedi.
Çavuşoğlu, Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Bisera Turkovic ile yüz yüze ve heyetler ortası görüşmelerinin akabinde düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Beş Balkan ülkesini kapsayan ziyaretlerinin bölgesel istikrara verdikleri kıymetin bir göstergesi olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, “Bosna Hersek de bölgesel istikrar bakımından da kilit pozisyondadır. Hasebiyle burada Bosna Hersek’te yeni bir ihtilafa müsaade veremeyiz. Herkesin bu hususta sorumlu davranması lazım.” dedi.
Çavuşoğlu, uygun vakitte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye-Bosna Hersek-Sırbistan üçlü tepesini gerçekleştirme dileğinde olduğunu belirterek, “Belgrad’daki temaslarımızda, Sırbistan makamlarının da sayın (Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar) Vucic’in de bu doruğa hazır olduklarını gördük.” sözünü kullandı.
Hırvatistan tarafının da bakanlar seviyesinde üçlü toplantıya olumlu baktığını kaydeden Çavuşoğlu, üçlü dışişleri bakanları seviyesinde en son Antalya’da toplantı yaptıklarını hatırlattı.
Çavuşoğlu, “Bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da Bosna Hersek’in egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve istikrarını güçlü bir formda desteklemeye devam edeceğiz.” dedi.
Uluslararası münasebetlerde karşılıklı inanç, samimiyet ve kararlığının ehemmiyetine işaret eden Çavuşoğlu, Bosna Hersek’in NATO ve Avrupa Birliği (AB) yönelimlerini desteklediklerini vurguladı.
Çavuşoğlu, “Bosna Hersek’in istikrarı ve kalkınması için uğraşlarımızı kapsayıcı bir biçimde sürdürmeye devam edeceğiz. Bu gayretlerimizin tüm bölge ülkelerinin refahına da olumlu katkı sağlayacağını düşünüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Bosna Hersek ile yakın, tarihi, kültürel ve beşeri bağlarımız var”
Turkovic ile epey verimli bir görüşme gerçekleştirdiğini söz eden Çavuşoğlu, “Görüşmemizde ikili bağlantılarımızı ve Bosna Hersek’teki yeni gelişmeleri değerlendirdik. Bosna Hersek ile yakın, tarihi, kültürel ve beşeri bağlarımız var. Bu sene Bosna Hersek ile diplomatik ilgilerimizin tesisinin 30’uncu yıl dönümünü kutluyoruz.” dedi.
“2021’de ikili ticaret hacmimiz 1 milyar dolara yaklaştı”
Çavuşoğlu, siyasi, ekonomik, askeri ve kültürel dahil her alanda Bosna Hersek ile iş birliğini geliştirmeye devam ettiklerini belirterek, “2021’de ikili ticaret hacmimiz 1 milyar dolara yaklaştı. Bu sene 1 milyar doları geçeceğimize inanıyoruz. Ticaret ve ekonomik iş birliğinde yeni maksatlar koymamız lazım.” diye konuştu.
Türk şirketlerinin Bosna Hersek’te değerli faaliyetler gerçekleştirdiğini ve yatırımlarını arttırdığını söyleyen Çavuşoğlu, Bosna Hersek’te faaliyet gösteren tüm Türk kurumlarının da Bosna Hersek’i desteklemeye devam edeceğini belirtti.
Çavuşoğlu, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu Sırp üyesi Milorad Dodik ile İstanbul’da gerçekleştirdiği görüşmede üçlü tepe ayrıntılarının sorulması üzerine şunları kaydetti:
“Türkiye olarak Bosna Hersek ve Batı Balkanlar’ın istikrarı için üçlü istişare sistemlerinin kurulmasına öncülük ettik. Bosna Hersek’in istikrarı ve kalkınması için, ister siyasi ister ekonomik seviyede, üçlü, dörtlü ve ikili olmak üzere tüm tarafların kabul edeceği formatlarda bir ortaya gelmeye hazırız. Bu bahiste da her vakit tarafları teşvik ediyoruz.”
“Ayrım yapmadan tüm devlet başkanlık kurulu üyeleriyle görüşüyoruz”
Bir gazetecinin Dodik’in dün Başkanlık Kurulu’nun onayı olmadan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile bir ortaya gelmesi ve Bosna Hersek’teki sıkıntıların üçlü düzenek yerine ülke içinde çözülmesi gerektiğine ait yorum yapması üzerine Çavuşoğlu, şunları söyledi:
“Yanlış yorumlamayı tercih ettiniz. Türkiye olarak bizim tutumuz pek net. Sayın Dodik de Başkanlık Konseyi’nin bir üyesidir, seversiniz sevmezsiniz. Biz ayrım yapmadan tüm devlet başkanlık kurulu üyeleriyle görüşüyoruz.”
Çavuşoğlu, Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nin (RS) son devirde aldığı kararlara ait, “Bosna Hersek’in hudut, toprak ve siyasi bütünlüğü bakımından vermemiz gereken bildirileri da herkese net bir formda veriyoruz. Pazartesi Dodik ile yaptığımız görüşmede de verdiğimiz bildirileri da bu manada çok net bir formda verdik.” dedi.
Türkiye’nin tüm tarafların kabul edeceği ve ettiği formatlarda toplantılar düzenlendiğinin altını çizen Çavuşoğlu, “Eğer bir taraf bir ortaya gelmek istemiyorsa hiç kimseyi kimse zorlayamaz. Münasebetiyle Bosna Hersek’in istikrarı ve güvenliği bakımından bölge ülkeler olsun Bosna Hersek’in içindeki aktörler olsun hangi formatta toplantı isterlerse o formatta biz Türkiye olarak dayanak veririz. Rastgele bir dayatmada da bulunmayız.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, Hırvatistan’da yaptığı basın toplantısını anımsatarak, “Bosna Hersek’in birliği, beraberliği ve istikrarına vurgu yaptık. Türkiye olarak her vakit bu istikamette uğraş sarf etmeye ve dayanak vermeye devam edeceğiz.” tabirlerini kullandı.
Turkovic ve Çavuşoğlu, diplomatik misyon ve konsolosluk mensuplarının bakmakla yükümlü oldukları bireylerin çıkar getirici bir işte çalışmaları ve diplomatik değişime ait iki mutabakat imzaladı.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu Lideri Sefik Dzaferovic ve kurulun Hırvat üyesi Zeljko Komsic ile görüşmesinin akabinde Çavuşoğlu buradaki temaslarını tamamlayacak.
Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Bisera Turkovic
Bosna Hersek’e ziyaretlerinden ötürü Çavuşoğlu’na teşekkür eden Turkovic, dışişleri bakanlıkları ortasında imzalanan mutabakatların, iki ülke ortasında var olan “sağlam ve yeterli ilişkilerin” daha da âlâ istikamete hakikat ilerlediğinin göstergesi olduğunun altını çizdi.
Turkovic, “Çavuşoğlu’nun ziyareti, ülkemiz için değerli bir anda gerçekleşmektedir. Bu ziyaret, iki ülke ortasındaki bağlarımızın devamlılığının göstergesidir ve karşılıklı hürmete dayanmaktadır.” diye konuştu.
İkili görüşmede bölgesel ve şimdiki hususlar üzerine de konuştuklarını kaydeden Turkovic, Bosna Hersek’in milletlerarası toplulukta dost ülkelerden beklentisinin Avrupa Birliği ve NATO üyeliği yolunda desteklenmesi olduğunu vurguladı.
Turkovic, şöyle devam etti:
“Türkiye Cumhuriyeti, tereddütsüz olarak, Bosna Hersek vatandaşlarının çoğunluğunun da istediği istikamette, Bosna Hersek’in toprak bütünlüğüne ve istikrarına dayanak vermektedir. Bu tavır, günlük gelişmiş olan siyasete ya da jeopolitik çerçeveye dayalı değil, lakin stratejik ve dostça bir bağlantıdır. Bu, Bosna Hersek ve vatandaşlarına gösterilen hürmetin bir kesimidir.”
Türkiye’nin, ülkesinin NATO adaylık sürecindeki en büyük destekçilerinden olduğunu vurgulayan Turkovic, iki ülke ortasındaki ikili münasebetlerin birçok istikametten güçlü olduğunu ve başta ekonomik kalkınma alanı olmak üzere birçok projenin bulunduğunu kaydetti.
Turkovic, “Bu vesileyle, Türkiye Cumhuriyeti ve halkına Bosna Hersek’e yönelik yaptıkları ve hala yapmakta oldukları yardımlardan ötürü şükranlarımı sunuyorum. Bilhassa TİKA’nın takviyeleri ile ülkemizde yaklaşık 900 proje gerçekleşmiştir. Bunun dışında Bosna Hersek’te var olan öteki Türk kurumlarının da takviyeleri için teşekkür ediyoruz. Bilhassa Kovid-19 salgını sürecinde yapılan yardımları da unutmayacağız.” dedi.
Türkiye’nin bölgede “büyük ve önemli” bir role sahip olduğuna dikkati çeken Turkovic, ülkesinin bölgesel iş birliği alanında alakaları güçlendirmek ve daha ileriye taşımak istediğini söyledi.
Turkovic, “Bosna Hersek’in istikrarı ve kalkınması, tüm bölgenin istikrarı için kilit kıymet taşımaktadır.” sözünü kullandı.