Kerim ÜLKER
Türkiye’de son yıllarda madencilik kesiminde oluşan olumsuz algıyı değiştirmek gayesiyle İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) çalışmalarını hızlandırdı. Türkiye’nin farklı bölgelerinde maden alanlarında yapılan süreçleri kamuoyuyla paylaşmak için harekete geçtiklerini tabir eden Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Maden Kesim Şurası Lideri ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Lideri Rüstem Çetinkaya, Çanakkale Lapseki’de bulunan altın, gümüş madeni ve zenginleştirme alanında faaliyet gösteren TÜMAD Madencilik Tesisi’nde açıklamalar yaptı.
Madenlere ayrılan kısım binde 3,9
Türkiye’de tarım faaliyetlerinin dahi madene endeksli olduğuna vurgu yapan Çetinkaya, “Gübre için muhtaçlık duyulan sodyum, fosfat, potasyumdur. Lakin kâfi üretim yok. Türkiye’nin gübre muhtaçlığını karşılayabilmek için şu anda yapılan madencilik faaliyetinin 10 katı kadar fazla çalışmak zorundayız. Türkiye, maden muhtaçlığını karşılamak ismine yıllık 35- 40 milyar dolarlık ithalat yapmak zorunda kalıyor” dedi.
Türkiye’nin dünyada bulunan 90 maden çeşidinden 80’ine sahip olduğunu lisana getiren Çetinkaya, “Aslında maden zengini bir ülkeyiz. Türkiye’de madenciliğin toplam gayri safi ulusal hasıladan (GSMH) aldığı hisse yüzde 1,3. Ancak madencilik varlığı yüksek, madencilik zengini ülkelerin gayri safi ulusal hasıladan aldığı hisse ortalama yüzde 7’dir. GSMH’deki hissesi dünya ortalaması olan yüzde 7 düzeylerine çekebilirsek, ihracatımızı 30 milyar dolara çıkarabiliriz” diye konuştu.
Türkiye’de 26 milyon hektar orman alanı olduğunu, bunların değerli bir kısmının da müdafaa alanı içinde yer aldığını tabir eden Rüstem Çetinkaya, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Türkiye’de 101 bin hektar alan, madenlere ruhsatlıdır. Yani orman alanlarının binde 3,9’u. Bu oranın tamamı da aslında ormanlık alan değildir. Orman statüsündedir fakat bunun yarısına yakını orman vasfında değil.”
“EBRD keçi sayısını dahi denetim ediyor”
TÜMAD Madencilik tesisinde altın dore dökümü de yapıldı. TÜMAD Entegre İdare Sistemleri ve Sürdürülebilirlik Müdürü Bilge Küçükaytan “Üretilen altının yaklaşık yüzde 55’i maliyettir. Yüzde 30’luk kısmı da vergi olarak devlete ödenir. Türkiye yılda ortalama 40 ton altın üretiyor. İthal edilen altın ölçüsü ise yaklaşık 160 ton ve 10 milyar dolara eş değer” dedi. TÜMAD’ın Lapseki’de bulunan altın madeninin Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan (EBRD) kredi kullandığına dikkat çeken Küçükaytan, “EBRD, bir kredi kullandırırken her şeyi en ince detayına kadar inceler. Çevresel tesirinden, madenin etrafında yaşayan insanların ekonomik durumuna kadar her şeyi mercek altına alır. En ufak bir olumsuzluk olduğunda dahi hesap sorar. Hatta bölgedeki bir çiftçinin yaptığı keçi satışı sonrasında keçi varlığının bir anda 200 adet düşmesi sonrasında EBRD bizimle temasa geçti. Nedenini sordu.”