Resmi Gazete’de yayımlanan Yabancı Para Yükümlülükler için Türk Lirası Cinsinden Menkul Değer Tesisi Hakkında değişiklik yapılarak, kredi büyümesine nazaran menkul değer tesisine ait süreksiz uygulama getirildi.
Merkez Bankası’ndan yapılan açıklama şu formda;
“Bankaların ve öbür mali kuruluşların bilanço içi yahut bilanço dışı uygun görülen kalemlerini temel alan mecburî karşılık ve genel disponibilite uygulamaları, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 4’üncü unsurunda belirtilen Merkez Bankasının temel vazife ve yetkileri ortasındadır.
Merkez Bankası finansal istikrarın desteklenmesi ve nakdî transfer düzeneğinin güçlendirilmesi maksadıyla hem varlık hem de yükümlülük kalemleri üzerinden zarurî karşılık ve menkul değer tesisi uygulamaları ile makro ihtiyati araç setini güçlendirmektedir.
Para Siyaseti Konseyi 26 Mayıs 2022 tarihli duyurusunda kıymetlendirme süreçleri tamamlanan teminat ve likidite adımlarının devreye alınacağını kamuoyu ile paylaşmıştır. Bu kapsamda 10 Haziran 2022 tarihinde yayımlanan 2022/20 sayılı Bildirim ile yabancı para mevduat/katılım fonu yükümlülükleri üzerinden Türk lirası cinsinden menkul değer tesisi uygulaması başlatılmıştır. Bu düzenleme kapsamında bankalar, Türk lirası mevduat/katılma hesaplarına dönüşüm maksatlarına nazaran belirlenen oranlarda menkul değer tesis etmektedir. Birinci tesis 29 Temmuz 2022 tarihinde gerçekleşmiştir.
Para Siyaseti Konseyi 18 Ağustos 2022 tarihli duyurusunda kredilerin büyüme suratı ve erişilen finansman kaynaklarının gayesine uygun biçimde iktisadi faaliyet ile buluşmasının yakından takip edildiğini, son devirde bariz formda açılan politika-kredi faizi makasının nakdî transferin aktifliğini azalttığını belirtmiştir. Bu çerçevede Konsey, mali transfer sisteminin aktifliğini desteklemek üzere, makroihtiyati siyaset setinin daha da güçlendirileceğini, kıymetlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite siyaset adımlarının da kullanılmaya devam edileceğini kamuoyu ile paylaşmıştır.
Yapılan değerlendirmeler sonucunda, 23 Nisan 2022 tarihli duyuruda belirtilen mecburî karşılığa tabi krediler için:
a) Yüzde 20 seviyesinde uygulanan mecburî karşılık tesisinin, uygulamanın aktifliğinin arttırılması hedefiyle bankalar için yüzde 30 oranında menkul değer tesisi ile ikâme edilmesi,
b) 30 Aralık 2022 tarihi prestijiyle 29 Temmuz 2022 tarihine nazaran yüzde 10 kredi büyüme oranını aşan kredi fiyatı kadar menkul değerin bir yıl boyunca tesis edilmesi,
c) Hariç tutulan kredi çeşitlerinin harcama mukabili kullandırılmaması halinde menkul değer tesisine tabi olması kararlaştırılmıştır.
Ayrıca,
d) Bildiri yayımı tarihinden itibaren 2022 yıl sonuna kadar kullandırılacak ticari nitelikteki kredilerde Merkez Bankası tarafından yayımlanan yıllık bileşik referans oranın
• 1,4 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi fiyatının yüzde 20’si
• 1,8 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi meblağının yüzde 90’ı
nispetinde menkul değer tesis edilmesine karar verilmiştir.”