■ TAİK Lideri Mehmet Ali Yalçındağ, Türk iş dünyasının Rusya ile ticarette, yaptırım dahilindeki kişi yahut şirketlerle iş yapmama konusunda son derece dikkatli olduğunu söyleyerek, “İş dünyamızın bu bahiste gösterdiği yüksek hassasiyeti görüyor, duyuyoruz ve bu gidişattan son derece memnunuz” dedi.
■ Yalçındağ, “Ukrayna’nın egemenliğini savunduğumuz; Rusya ile yaşadığımız meseleleri, geliştirmek istediğimiz bahislerden ayırarak ele aldığımız, bu çok istikametli siyaset olmasaydı, tahıl koridorunu açabilir miydik? Bu siyaset hem ülkemiz, hem Ukrayna hem de dünya için daha faydalı” diye konuştu.
Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakan Yardımcısı Adeyemo tarafından kaleme alınan ve Türk iş dünyasının kimi temsili kuruluşlarına gönderilen ‘Rusya’yla ticarete yönelik’ ikaz niteliğindeki mektuba ait birinci açıklama Türkiye-ABD İş Konseyi’nden geldi.
DEİK bünyesinde faaliyet yürüten Türkiye- ABD İş Kurulu (TAİK) Lideri Mehmet Ali Yalçındağ, “Ülkemizin bu savaştaki tavrı çok net. Kimi batı kaynaklarında yansıtıldığının tam tersine, Türkiye Rusya’ya değil Ukrayna’ya bir nefes. Niyetimizi ve yaptıklarımızı ne kadar yanlışsız anlatsak da, bazıları olan biteni istediği üzere yorumluyor. Halbuki müttefikimizle tekrar uygun bir bağlantı ve itimat ortamı tesis etmemiz için yanlışsız vakit. Şayet burada Türkiye’nin niyetini ve adımlarını gerçek okuyabilirlerse ve bizimle yakın temasta olmayı seçerlerse, buradan güçlenerek çıkabilirler” dedi.
“Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini destekliyoruz”
Türkiye’nin savaşın bitmesi istikametindeki samimiyetini çok çeşitli vesilelerle ve uğraşlı çalışmalarla gösterdiğini lisana getiren Yalçındağ, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kırım’ın ilhakını tanımıyoruz. Ukrayna’ya insani ve askeri yardım gönderiyoruz. Ukrayna’ya silah satıyoruz. Ülkemiz 350 bin Ukraynalı mülteciye konut sahipliği yapıyor. En kıymetlisi ise Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü, siyasi bağımsızlığını ve egemenliğini destekliyoruz. Bu hususlarda duruşumuza, bu siyasetin ismine nasıl eşit uzaklıkta durmak diyebiliriz? Buna bu halde isim vermek yalnızca başları bulandırır” diye konuştu.
“İş dünyası bağlarını dikkat ve itinayla yürütüyor”
ABD’li Bakan Yardımcısı’nın imzasını taşıyan tek sayfalık mektuptan evvel de Türk iş dünyasının Rusya ile yürüttüğü ticari ilgilerde çok dikkatli olduğunu, bundan sonra da münasebetlerini birebir dikkat ve itinada yürüteceğini söyleyen Yalçındağ, “Türk iş dünyası, yaptırımda olan Rus şirketler ve şahıslarla bir ticaret yürütmemektedir. Bu mevzuda son derece hassasiyet içerisinde olduğumuzu görmekten mutluyuz” diyerek şu görüşleri lisana getirdi: “Bizi Ukrayna-Rusya savaşında Rusya’ya daha yakın görenlerin ya gözleri bozuk ya da kimi şeyleri görmezden geliyorlar. Kelam konusu mektup bize de iletildi. Bu mektupları şu minvalde kıymetlendirmekte yarar görüyorum. Herkesin Rusya ile ekonomik ve ticari bağlarını küçülttüğü, kestiği bir devirde biz arttırmaya niyetlenmiş olabiliriz. Artan ekonomik ve ticari bağlantılar demek, artan para ve mal trafiği demek değil midir? Yaptırım kapsamında olmayan ticari eserlerin ve ilgili ödemeler için tesis edeceğimiz araçların yaptırımlardan ziyan görenler tarafından suistimal edilme riski taşıdığı yanlışsız olabilir. Bu artan trafik ve ulaşılabilirlik, doğal olarak Rusya’da yaptırım fırsatçıları yahut yaptırım altında olan kişi ve kurumlarca berbata kullanılmak istenecektir. Ortada bu türlü bir risk olunca, Türkiye’de ya da Türk firmalarla iş yapan Amerikan ya da ABD ortaklı firmalar bu ortamdan ziyan görmemek için ellerinden geleni yapacak – ya da yıllardır süregelen ticari bağlantılarından feragat edecekler. O yüzden Amerikan şirketleri ve finans kuruluşlarıyla ticari bağ içerisinde olan Türk firmalarımızın kendi ilgilerinin sürdürülebilirliği için bu konuya doğal olarak dikkat etmeleri gerekiyor. Türk iş dünyamızın bu hususta gösterdiği yüksek hassasiyeti görüyor, duyuyoruz ve bu gidişattan son derece mutluyuz.”
Rusya’nın Türkiye’nin Karadeniz’de hudut komşusu olduğuna vurgu yapan Yalçındağ, “Rusya’nın Kafk aslarda, Suriye’de, hatta Balkanlarda attığı her adım ülkemizi direkt ilgilendirmiyor mu? Mesken alma komşu al demişler ya – yerimiz yurdumuz muhakkak. Rusya’ya olan güç bağımlılığımızı azaltmak için çaba ediyoruz. Göreceksiniz, 2022’de Amerikan LNG’sini en çok alan ülke pozisyonuna geleceğiz ancak Rusya’dan güç ithalatımızı bugünden yarına nasıl kesebiliriz? Turizm değerli bir dalımız – nasıl gelme diyebiliriz?” diye konuştu.
Tahıl koridorunu çok istikametli siyasetimiz sayesinde açabildik
“Rusya’dan yüzlerce kilometre uzakta, tarihi olarak bağlantıları daha aralıklı olan ülkeler için tahminen ‘şunu yapın’ demek daha kolaydır. Fakat bugünden yarına Rusya ile ticari ve ikili bağlantılarımızı nasıl silip atabiliriz?” diye konuşan Yalçındağ, “Bugün komşu olduğumuz üzere yarın da komşu kalacağımızı unutmamalıyız. İnanın Türkiye’nin uyguladığı bu hassas politikayı ikinci bir ülkenin muvaffakiyet ile uygulaması mümkün değil. Ukrayna’nın egemenliğini savunduğumuz; Rusya ile yaşadığımız problemleri, geliştirmek istediğimiz mevzulardan ayırarak ele aldığımız, bu çok istikametli siyaset olmasaydı, tahıl koridorunu açabilir miydik? Bu siyaset hem ülkemiz, hem Ukrayna hem de Dünya için daha faydalı” dedi.
Adewale Adeyemo’nun mektubuna DÜNYA ulaştı
Türkiye’de faaliyet gösteren iş dünyası STK’larına, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adewale (Wally) Adeyemo’dan gelen mektuba DÜNYA ulaştı. İşte mektubun çevirisi:
“Temmuz ayında yaptığım ziyaret sırasında Türk iş topluluğu ile görüşmekten memnuniyet duydum. Kıymetli ezalara karşın şirketlerinizin büyümeye devam etmeleri gösteriyor ki; Türk iş insanları dünyadaki en inovatif kümeler arasındalar. Zati bu nedenle büyük Amerikan şirketleri hem Türkiye’ye yatırım yapmaya, hem de Türk şirketlerini kendi tedarik zincirlerine dahil etmeye devam ediyorlar. Türkiye’nin müttefiki olmamız vesilesiyle, ekonominizin başarılı olmasından büyük çıkarımız bulunuyor.
Size bu mektubu, Rusya’nın ülkeniz üzerinden yaptırımları delme eforları nedeniyle, Türk şirketleri ve Türkiye’de iş yapan Amerikan şirketleri için artan risklerden duyduğum kaygıyı lisana getirmek için yazıyorum. Bildiğiniz üzere, birlikte dünya iktisadının yarısından fazlasını temsil eden ABD, G-7’deki müttefiklerimiz ve 30’dan fazla ülkeden oluşan bir koalisyon olarak, Rusya’nın milletlerarası mali sisteme girişini engellemek ve Ukrayna’daki haklı görülemez savaşı finanse etmek için gelir elde etmesini engellemek üzere güçlü tedbirlere başvurduk. Bunu, ekonomilerimize maliyetli olmasına karşın yaptık. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in savaşını yürütmek için ihtiyaç duyduğu kaynakları elde etmesini engellemek için topluca binlerce kişi ve kuruma karşı mali kısıtlamalar getirdik ve yaptırım uyguladık. Rusya’nın yaptırımları delme ya da yaptırımların art yollarından dolaşmasıyla ilgisi olan bireylere yaptırım uygulayarak, asıl yaptırımları delmeye çalışanlara da ABD ve ortakları olarak ayrıyeten yaptırım koyduk.
Türk ve Rus hükümetlerinin ekonomik münasebetlerini derinleştirmeye karar verdiklerine ait basında çıkan haberler, Türkiye’de iş yapan Türk ve batılı firmaların istekleri dışında Kremlin’in koyduğumuz yaptırımları delmesine imkan sağlayacaklarına ait tasalarımızı arttırdı. Bu mevzuyu direkt Türk hükümetinin bilgisine taşımakla birlikte, Rusya’yla yakın bağların şirketlerinize yönelik getireceği riskleri direkt iş dünyasına da aktarmak istedik.
ABD’nin yaptırım uyguladığı bireylere rastgele bir malzeme takviye sağlayan kişi ya da kurumların kendileri de ABD yaptırımların maruz kalma riskiyle karşı karşıya bulunuyorlar. Türk şirketleri, yaptırım uygulanan Rus kişi ya da kurumlarla iş yaparken birebir vakitte Rusya’yı yaptıklarından ötürü sorumlu tutan adımlar atan başka ülkeler ve ABD ile mali ve ekonomik münasebet kurmayı beklemesinler. Türk bankaları da hem yaptırım altındaki Rus bankaları ile muhabir banka ilgisi içinde olup, hem de değerli global bankalarla muhabir münasebetini muhafazayı, bir yandan da ABD doları ve öteki değerli para ünitelerine erişim içinde olmayı beklemesinler.
Yaptırıma uğrayan Rus aktörleriyle bağın Türk mali kurumlarını ve şirketlerini de yaptırıma maruz bırakacağına ait tavsiyemizi lütfen dikkate alınız. Pek çok global mali kurum müşteri, muhabir ya da iştirak bağlantısının Rusya kontaklı yaptırımlar hasebiyle risk taşıdığından tasa ediyor. Bu kurumların bağlarını devam ettirme bahtlarını maksimize etmek gayesiyle ABD, Türk şirketlerine ve mali kurumlarına yaptırımlardan ötürü ortaya çıkan riskler konusunda uygun formda titizlendiklerini muhataplarına uygun ihtimamla yansıtmalarını tavsiye eder.
Sizden yaptırım uygulanan Rusya merkezli kurumlarla iş yapma riski konusunu gözden geçirmenizi güçlü halde talep ediyorum ve sizi ABD ve öteki memleketler arası yaptırımlar ile finansal kısıtlamalarla ilgili bu riskleri dikkate almaya davet ediyorum. Şirketinizin karşılaşabileceği risklerle ilgili sorunuz olursa lütfen ABD Hazine Bakanlığı’nın Yabancı Yatırımlar Denetim Ofisi’ne başvurmaktan lütfen çekinmeyiniz.
Saygılarımla Adewale Adeyemo”
ADEYEMO KİMDİR?
ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adewale (Wally) Adeyemo, Nijerya’nın Ibadan kentinde 1981’de dünyaya geldi. Güney Kaliforniya’da büyüdü. Babası öğretmen, annesi hemşire olan Adeyemo, 2004 yılında Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’den lisans derecesi ve 2009’da Yale Hukuk Fakültesi’nden Juris Tabip derecesi aldı. Obama Vakfı’nın birinci lideriydi. Obama idaresi sırasında 2015’ten 2016’ya kadar memleketler arası iktisattan sorumlu ulusal güvenlik danışmanı yardımcısı ve Ulusal İktisat Kurulu yönetici yardımcısı olarak misyon yaptı.