Türkiye’nin birinci ileri teknoloji ve yüksek katma pahalı yassı çeliğini Tosyalı Holding ve Japon Toyo Kohan’ın birlikte kurduğu Tosyalı Toyo Çelik A.Ş. üretiyor.
Osmaniye’de 500 milyon dolarlık yatırımı bulunan Türk-Japon iştirakini birinci defa kaleme aldığımızda Türkiye’deki en kıymetli yatırımlardan birini duyurmuştuk. Çünkü çelik endüstrinin en fazla dikkat çeken ünitesi olan yüksek teknoloji esere yönelik bir yatırıma imza atıldı.
Dünya’dan Kerim Ülker’in yazısına nazaran Toyo ve Tosyalı ortasındaki paydaşlık öyküsü de epeyce değişik. Toyo Kohan’ın İdare Şurası Lideri Hirohiko Sumida ve Tosyalı Holding’in İdare Konseyi Lideri Fuat Tosyalı’nın tanışması 2011 yılına dayanıyor.
Hemen akabinde 2012’de Tosyalı ve Toyo, ortak bir şirket kurma kararı aldı ve yatırım için görüşmelere başlanıldı. 2013 yılında atılan temel 2015 yılında tamamlandı ve Tosyalı Toyo iştiraki 2015 yılında üretime başladı.
Konserve, yağ üzere besine dayalı teneke kutular üretilen tesiste, haddelenmiş çelik, galvaniz kaplı, asitlenmiş sıcak hadde, boyalı eserler de bantlardan iniyor.
Yaklaşık 900 kişinin çalıştığı tesis, ambalajdan beyaz eşyaya, bilişim eserlerinden inşaata kadar geniş bir alana hizmet veriyor.
2023 sonu devreye girecek
Ortaklar, var olan yatırımlarını şimdilerde artırma kararı aldı. Japon medya devi Nikkei’nin yer verdiği haberde Tosyalı Toyo iştiraki, 200 milyon dolar yani bugünkü kurla 3.6 milyar liralık yatırımla teneke levha üretim çizgisini büyütme kararı aldı.
Ortaklık böylelikle Osmaniye’deki tesisinde var olan yıllık 650 bin tonluk üretim kapasitesini de 925 bin tona çıkaracak. Yeni yatırımın üretime dönüşmesi ise 2023 yılının sonunu bulacak.
COVID-19 ile büyük bir ivme kazanan ambalaj dalının bir yansıması olarak ortaya çıkan yatırım Türkiye ile birlikte Avrupa, MENA yani Kuzey Afrika ve Ortadoğu ile birlikte Orta Asya pazarını da kapsayacak coğrafyaya eser sağlayacak.
Türkiye’de son yıllarda süratle artan Japon yatırımlarını başka ülkelerden ayıran özelliği yeni istihdam kapısı oluşturması, işlerini büyütmesi istikametinde. Bilhassa ileri teknolojik eserler üreten bu yatırımların desteklenmesi gerekiyor. Cari açığın düşmesi, ihracatın artması ismine.
Karadağ’dan da çıkıyor
Hatırlanacağı üzere 2012 yılında Tosyalı’nın Toyo ile birlikte attığı bir öteki yatırım ise Karadağ’ın en büyük sanayi tesisi olan Zeljezara Niksiç Çelik Fabrikası’ydı. 1950’li yıllarda kurulan, bir periyot 22 binden fazla çalışanın olduğu dev tesis, Yugoslavya’nın dağılması ile küçülmeye başlamış, istihdamını 320’ye kadar düşürmüştü. 2012’de Tosyalı Holding’in satın aldığı tesise yapılan yatırımlar pek yarar etmedi ve 10 yılın akabinde Tosyalı fabrikadaki üretimi durdurdu ve satış için görüşmelere başladı.
Geçtiğimiz hafta da Zeljezara Niksiç fabrikasını almak için Karadağ devletine ilişkin elektrik şirketi EPCG devreye girmişti. Karadağ Başbakanı Dritan Abazoviç, satış süreci için resmi süreci başlatmıştı.