Hilal SARI
Avrupa Otomotiv Tedarikçileri Derneği CLEPA ve McKinsey’in altı ayda bir gerçekleştirdiği ‘Otomotiv Tedarikçileri Nabız Denetim Anketi” sonuçları, dalda büyük bir konsolidasyon beklentisi olduğunu ortaya koyuyor. İştirakçilerin yüzde 68’i önümüzdeki beş yıl içinde bölümde konsolidasyon yaşanacağını, yüzde 22’si ise bu konsolidasyon sürecinin araç işletim sistemi ve otonom sürüş yazılımı üzere kimi kritik bileşenlerde pazarın yüzde 30’u yahut fazlasına hakim “süper tedarikçiler” ortaya çıkmasını bekliyor. Elektrikleşme ve dijitalleşme, bölümde kârlılığı klasik motor ve gövde üzere alanlardan yazılım üzere alanlara kaydırıyor. Pandemiye karşın 2021’de hem 2019’dan hem de 2020’den daha uygun sonuçlar bekleyen bölüm yetkilileri, kâr marjları konusunda da daha optimist. Lakin dönüşüm, birçok oyuncuyu bölüm dışında büyüme fırsatlarını incelemeye de itiyor. İştirakçilerin yüzde 72’si büsbütün otomotiv dışı dallardaki büyüme fırsatlarını kıymetlendiriyor. Pandemi ve tezli elektrikleşme maksatlarına paralel, otomotiv dalı tedarikçileri, gelecek beş yılda tedarikçi tarafında bir konsolidasyon bekliyor ve kimi kesim ve bileşenlerde pazarın yüzde 30 ve fazlasını elinde tutacak üstün tedarikçilerin ortaya çıkacağı varsayım ediliyor.
Global çip krizine karşın, COVID-19 pandemisinden argümanlı elektrikleşme maksatlarıyla toparlanmaya başlayan otomotiv dalının tedarikçileri de büyük bir dönüşümün eşiğinde. Otomotiv tedarik bölümünde güçlü bir toparlanma öngören kesim yetkilileri, hem bir konsolidasyon bekliyor, hem de bu konsolidasyon sürecinin “süper tedarikçiler” ortaya çıkartacağını öngörüyor.
Bu yıl 2019’dan da 2020’den de âlâ olacak
Dalın nabzını tutan Avrupa Otomotiv Tedarikçileri Derneği CLEPA ve McKinsey’in ‘Otomotiv Tedarikçileri Nabız Denetim Anketi’nin sonuçlarının yer aldığı rapor, otomotiv tedarikçilerinin yüzde 80’inin gelecek 12 ay içinde siparişlerde artış beklediğini ortaya koyuyor. Bölümün büyük bir kısmı siparişleri “beklenenden de süratli bir iyileşme” olarak pahalandırıyor. Kesim genelinde büyümenin bu yıl hem 2019’dan hem de 2020’den daha âlâ olması bekleniyor.
Kârlılık donanımdan yazılıma kayıyor
İştirakçilerin yüzde 68’i gelecek 5 yıl içinde dalda bir konsolidasyon olacağını öngörüyor. Kârlılığın klâsik motor ve gövde üzere alanlardan, yazılım üzere alanlara kayması beklenirken (yüzde 61), çip ve kamera denetim ünitesi (CCU) üzere yüksek teknoloji bileşenlerin tedariğine kaymanın otomotiv tedarikçileri için kıymetinin giderek artacağı iddia ediliyor (yüzde 50). Ayrıyeten yüzde 22’lik bir kesim gelecek beş yılda otomotiv yan endüstrinde “süper tedarikçi” şirketler ortaya çıkacağını öngörüyor. Bu üstün tedarikçilerin araba işletim sistemleri yahut otonom araç yazılımı üzere birtakım kritik eserlerde pazarda yüzde 30 ve üzerinde hisse ile hakimiyet kurabileceği belirtiliyor. Gelecek 5 yılda yan endüstrinin yapısında kıymetli bir değişiklik olmayacağını düşünenlerin oranı ise yalnızca yüzde 4.
Kâr marjları yükselecek
Şubat ayında yapılan sektörel anketin sonuçlarının yayınlandığı raporda dalın kâr marjlarının da artmasını beklediği görülüyor. Eylül 2020’de yapılan tedarikçi anketinde iştirakçilerin yüzde 15’i kâr marjlarının yüzde 1 ila 5 ve daha üzerinde düşeceğini öngörmüş, yüzde 65’i marjların yüzde 1 ila 5 artacağını iddia etmişti. Yüzde 20’lik bir küme ise kâr marjlarının yüzde 5 ve üzerinde artacağını öngörmüştü. Şubat 2021’de yapılan yeni ankette ise yüzde 44’lük bir kesim kârlılığının yüzde 5 ve üzerinde olmasını bekliyor. Yüzde 45’lik bir kesim ise yüzde 1 ila 5 kârlılık öngörüyor. Kârlılığının düşeceğini öngörenlerin oranı ise yüzde 15’ten yüzde 11’e gerilemiş. İştirakçilerden biri “Krize süratli reaksiyon vermemiz ve şiddetli yapısal değişikliklerimiz meyvesini verecek. 2020’den 2022’ye kârlılıkta önemli güzelleşmeler bekliyoruz” tabirleriyle özetliyor beklentilerini.
Teknoloji geçmişli yeni oyuncular rekabeti kızıştıyor
Pazara yeni giren makine üreticilerinin (OEM) olduğu dikkat çekilen raporda bu yeni üreticilerin güçlü teknoloji geçmişi olduğu yahut çok süratli büyüyen pazarlardan çıktığı ve yan endüstrinin büyük oyuncularına baş tutmaya başladığı belirtiliyor. Sürdürülebilirlik de otomotiv yan endüstrinde en büyük gündemlerden biri. Daha sıkı karbon regülasyonlarına ve karbon salınım düşürme gayelerine paralel formda otomotiv yan endüstrinin yüzde 83’ünün sürdürülebilirlik amaçları olduğu belirtiliyor.
Yüzde 72’si kesim dışında büyüme arayışında
Dönüşüm, otomotiv tedarikçilerini daha teknolojik şirketler olmaya zorluyor. Mevcut yan endüstrinin sağladığı kesimlerin yarısının 2030 itibariyle büyük ölçüde etkilenmesi beklenen dönüşümde, elektrikliye geçiş ve dijitalleşme kimi oyuncuları teknolojileri kendi bünyesinde geliştirmeye (yüzde 61), kimilerini satışın kötüleştiği eser kümelerinde stratejik odaklarını değiştirmeye (yüzde 51), kimilerini portföylerini konsolide etmeye (yüzde 32), kimilerini da satın alma ve birleşmelerle portföyünü genişletmeye (yüzde 29) mecbur bırakıyor. Tedarikçilerin yüzde 90’ından fazlası şu anda faal halde portföylerde değişikliğe gittiklerini söylüyor. Bir kıymetli değişiklik de yan endüstricinin yüzde 72’sinin bölümün dışında büyüme fırsatlarını inceliyor olması. Ankete nazaran tedarikçilerin yüzde 49’u bölümün dışında büyüme fırsatlarını etkin bir formda incelediklerini söylüyor. Yüzde 72’si otomotivin büsbütün dışında hane halklarına eser satmayı inceliyor. Yüzde 50’si tekrar otomotivle ilgili olan şarj altyapısındaki fırsatları inceliyor. Yüzde 33’ü de mevcut portföylerine yeni dijital hizmetler eklemeyi planlıyor.
Pandemi yılda 100 milyon adet amacını tehlikeye soktu
McKinsey Geleceğin Mobilite Tahlilleri Merkezi varsayımlarına nazaran COVID-19 pandemisinin araba satışlarını 2020 yılında yüzde 15 düşürmüş olması, bölümün 2030 itibariyle bile yıllık 100 milyon araç üretim amacını ulaşamamasına neden olacak. Raporda Çin ve Asya’daki bölgesel büyümenin Avrupa ve Kuzey Amerika pazarlarındaki düşüşleri telafi edemeyeceği iddia ediliyor. McKinsey’in bozunmanın düşük olduğu optimist senaryosuna nazaran global otomotiv satışları 2030 itibariyle 97 milyona ulaşacak. Orta bozunma senaryosuna nazaran ise bu sayı 9 yılda lakin 87 milyona ulaşabilecek.
IHS Markit’in öngörüleri ise daha optimist. Ocak 2020’de kesimin 2030’daki yıllık üretiminin 11 milyon adede ulaşacağını öngören IHS, pandemi sonrası Ocak 2021’de bu öngörüsünü 104 milyon adede düşürmüştü.