Rus başkan, görüşme öncesinde yaptığı değerlendirmelerde, Türkiye’nin Avrupa’ya gaz tedariğinde en kıymetli dağıtım merkezi haline gelmesi gayesini lisana getirdi. Erdoğan da Akkuyu’nun ehemmiyetine dikkat çekti.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Asya’da İşbirliği ve İnanç Artırıcı Tedbirler Konferansı (CİCA) kapsamında Kazakistan’ın başşehri Astana’da bir ortaya geldi.
Erdoğan ve Putin’in, tepenin düzenlendiği Bağımsızlık Sarayı’ndaki görüşmesi basına kapalı yapıldı.
Putin ile Erdoğan en son eylül ayında Semerkant’ta bir ortaya gelmişlerdi. Rusya ve Türkiye önderleri, daha önceyse ağustos ve temmuz aylarında da birer yüz yüze görüşme gerçekleştirdi.
Rusya Devlet Başkanı’nın yardımcısı Yuriy Uşakov, başkanların bu sene bu derece sık görüşmüş olmalarına istinaden, “Putin ve Erdoğan neredeyse her ay bir ortaya geliyorlar” demiş ve önderlerin bunun yanında, sene başından beri 13 telefon görüşmesi de gerçekleştirdiklerini eklemişti.
Putin ve Erdoğan’ın Astana’daki görüşmeleriyse, Türkiye’nin Rusya ve Batı ülkelerinin temsilcilerini bir ortaya getirecek Ukrayna bahisli bir buluşma düzenlemek istediğinin bilindiği bir periyoda denk geliyor.
Söz konusu görüşme ayrıyeten, Rusya Devlet Başkanı’nın, şu an çalışmaz hâlde olan Kuzey Akım boru çizgileri üstünden iletilemeyen Rus gazının istikametini değiştirerek bu güç kaynağını Türkiye’de oluşturulacak büyük bir dağıtım merkezi üstünden Avrupa’ya tedarik etmeyi istediklerini açıklamasını izliyor.
Görüşme sırasında tarafların her iki bahiste da birbirlerine somut teklifler iletmesi bekleniyor.
Putin, Erdoğan ile görüşmesinde “Sizinle bir arada en üst seviyede gerçekleştirdiğimiz görüşmeler güzel sonuçlar veriyor, ülkelerimiz ortasındaki mutabakatların hepsi yerine getiriliyor” dedi.
Putin, Erdoğan ile görüşmesinde, Türkiye’de Rus gazı için bir dağıtım merkezi kurma kanısını iletti. Rusya önderi, Türkiye’de oluşturmayı isteyecekleri gaz merkezinin bir sevkiyat alanı olmasının yanında, gaz fiyatlarının belirlendiği bir alan da olabileceğini söyledi.
Türkiye’ya Rus gazının tedarikinin ‘tam kapasite’ olarak sürdüğünü kaydeden Rusya Devlet Lideri, Türkiye’yi bu bahiste ‘en muteber partner’ olarak gördüklerini belirtti:
“Avrupa’dan bile daha inançlı bir güzergah olan Türkiye, gaz tedariki konusunda en inançlı güzergah haline geldi. Sizin tavrınız sayesinde bu gaz boru çizgisini çok daha ağır bir halde kullanmayı hedefliyoruz.”
Putin: Havaya uçurmaya çalışsalar da TürkAkım çalışmaya devam ediyor
Putin “Tanrıya şükür, TürkAkım, onu havaya uçurmaya çalışmış olsalar dahi, başarılı bir biçimde çalışmaya devam ediyor” diye ekledi. Rusya önderi daha evvel, Ukrayna bilinmeyen servislerinin, TürkAkım boru çizgisinin Rusya’daki tesislerini havaya uçurmaya giriştiklerini lakin bu teşebbüsün önünü kestiklerini açıklamıştı.
Akkuyu nükleer güç santraline ait çalışmaların da planlanmış olduğu üzere devam ettiğini belirten Rusya Devlet Lideri, santralin bu planlar doğrultusunda Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılı olacak 2023’te devreye gireceğini kaydetti.
Putin’den tahıl muahedesi için Erdoğan’a teşekkür
Bunun yanında Putin, Ukrayna’daki tahılın ülkeden çıkarılmasına ait İstanbul’da varılan mutabakata ilişkinse, bu muahede sayesinde Ukrayna limanlarından çıkarılan tahılın hâlâ çok küçük bir kısmının fakir ülkelere ulaştırıldığı eleştirisini yineledi. Putin buna rağmen, kelam konusu muahedeye varılması için ortaya koyduğu efor sebebiyle Erdoğan’a tekrar teşekkür etti.
‘Türkiye’yi dünyanın en büyük doğalgaz merkezi haline getirme maksadını belirledik’
Putin, Erdoğan ile görüşmesinde, Türkiye’de oluşturmayı isteyecekleri gaz merkezine ait şunları söyledi:
“Dün, Güç Bakanınız (Fatih Dönmez) ve Botaş’ın yöneticileri ile görüştükten sonra Gazprom ile anlaştık ve bunu herkesin önünde söyledim: Türkiye ve bizim öteki ülkelerdeki muhtemel alıcılarımızın isteği olursa, bir doğalgaz boru sınırı sistemi daha inşa etme ve Türkiye topraklarında, üçüncü ülkelere, hepsinden evvel de, şayet bunu isterlerse, Avrupa ülkelerine satış için bir doğalgaz merkezi oluşturma mümkünlüğünü kıymetlendirebiliriz.”
Rusya Devlet Lideri, “Beraber oluşturabileceğimiz bu gaz merkezi, yalnızca bir tedarik alanı olarak değil, tıpkı anda bir fiyat belirleme alanı olarak da çalışabilir, zira fiyatlandırma çok kıymetli bir konu” dedi ve ekledi:
“Gaz fiyatları şu anda çok yüksek ve biz sizinle fiyatları, rastgele bir siyasi gölge olmadan, olağan pazar fiyatları düzeyinde sakin bir biçimde regüle edebiliriz.”
Putin, Rus gazını Avrupa’ya taşıması için tasarlanmış Kuzey Akım boru çizgilerinin çalışmaz hâlde olmalarına atıfla, “Türkiye’nin, Avrupa için bile, gaz sevkiyatı için en inançlı rota olduğu ortaya çıktı” sözlerini de kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise şöyle konuştu:
”Akkuyu çok kıymetli bir adım. Akkuyu’nun birinci türbininin önümüzdeki yılın birinci yarısında açılması dünyada farklı bir ses getirecektir. (Nükleer santral) Sinop’la ilgili bir adım atılabilirse bu olağan çok daha farklı bir çarpan tesiri yapacaktır. (Tahıl koridoru) Tahıl mutabakatını güçlendirerek sürdürmeliyiz.Türkiye ile Rusya’nın bu süreç içinde atacağı adımlar belirli etrafları rahatsız ederken öbür tarafta az gelişmiş ülkeleri de keyifli edecektir.”