* Gelirlerinin yüzde 60’ını hizmetler kesiminden karşılayan Sinop, kruvaziyer turizmi ile yeni bir soluk yakalıyor. Kentin 7 bin yıllık tarihi, Roma ve Bizans kalıntıları, şiirlere müziklere husus olmuş meşhur Sinop Cezaevi, tabiat turizmi ve gastronomisi turizmde güç verirken, yeni bir alan olarak da Avrupalı yaşlı turistlere yönelik vizyonu gelişime açık.
* Gazeteniz DÜNYA, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde, 81 vilayetteki oda ve borsa liderleriyle iktisadın nabzını tutuyor. “Başkanlar Konuşuyor” söyleşisinin bu haftaki konuğu Sinop TSO Lideri Salim Akbaş, coğrafik pozisyonu nedeniyle “uğrak” değil, şuurlu tercih edilerek gelinen bir destinasyon olduğunu söyledi.
Sahil şeridinin uzunluğu 175 km, kuzeydeyiz lakin güney kıyımız var
Salim AKBAŞ Sinop TSO Başkanı
Ülkenin en kuzeyindeyiz. Sinop o denli “geçiyordum, uğradım” denilecek bir yer değil. Ana karadan yaklaşık 30-35 km kadar daha kuzeyde olan bir yapısı var. 210 bin nüfuslu. 175 km’lik bir kıyı bandına sahip. 9 merkez ilçe ile birlikte 9 ilçesi olan, eğitim oranı hayli yüksek bir ilimiz. Soğuk Savaş periyodunda, Amerikanİngiliz radarları buradaydı. O yüzden yabancılara alışık bir kültür de kente hakim. Sinop, nezih ve memnun insanların kenti. Fakat mutluluğumuz iktisattan kaynaklanmıyor. Zira GSYH’den aldığımız hisse 81 vilayet açısından gerilerde. Ekonomimizin yüzde 60’ını hizmetler bölümü oluşturuyor. Yüzde 15 endüstriden, yüzde 25 tarımdan. Tarım deyince de balıkçılık da bunun içinde. Fakat iş gücü açığımız var. Okuma oranı yüksek olunca, beyaz yakalı sayımız daha fazla. OSB’mizdeki KOBİ’ler personel bulmakta meşakkat yaşıyor. Kentimizin en değerli potansiyeli turizm. Gelişmiş bir turizm altyapımız yok. Aslında çok gelişmiş bir turizm yapısına sahip değiliz. Yabancı turist çok buraya çok uğramıyor. Bakanlık dokümanlı işletmelerde gecelik konaklama 1,8 düzeyinde. Belediye işletmeleri daha uygun fiyatlı oralarda 2,2’lerde. Nitelikli yatak sayımız 4 bin 500 civarında. Bunun içinde 4 yıldızdan, hiç yıldızı olmayan işletmelere kadar giden bir yatak kapasitemiz var. Denizimizi pazarlamakta zorlanmışız, lakin cezaevini çok uygun pazarlamışız. Sinop Cezaevi denildiği vakit, şiirlere müziklere mevzu olmuş, sinemalarda plato olarak kullanılmış epeyce bir yerden bahsediyoruz. Lakin şu anda AB projesi ile tadilatta. O nedenle 2 yıldır ziyaret edilemiyor. Gelen turistlerin neredeyse tamamı Sinop Cezaevi için geliyor.
50’NİN ÜZERİNDE ŞELALEMİZ BULUNUYOR
Erfelek şelalelerimiz var. 50’nin üzerinde kadro şelaleleri bunlar. Karadeniz’in en hoş tarafı. Sinop’u şöyle tanım ediyorum “sahil istikametinden de, güneye cephesi olan kuzeydeki tek kent”. Fırtına olduğunda bile bir taraf sakin. Kastamonu, Çorum, Samsun, Amasya’dan gelen konuklarımızın Bodrum’uyuz. Kruvaziyer gemilerinin uğrak yeri haline geldik. Daha evvelce bu epeyce ağır kruvaziyer ağırlıyorduk. Kuzeyimizdeki savaş birinci başta etkiledi. Lakin geçen aydan itibaren tekrar kruvaziyerleri konuk ediyoruz. Hafta da en az bir olmak üzere bu gemi geliyor. Şimdiye kadar yaklaşık 600-700 yabancı turist, 8-10 saat konaklamadan alışverişini yapıp, kent iktisadına katkıda bulundu. Aslında kruvaziyer gemileri ile gelen turistler, bu kente farklı bir potansiyel kazandırabilir. Yalnızca günübirliğin ötesinde tahminen de 1 gece konaklayacak pozisyona getirebiliriz. Off -road etkinliklerimiz de var.
ZEUGMA’DAKİ ÜZERE MOZAİKLERİMİZ VAR
Bu kentin 7 bin yıllık bir geçmişi var. Kentin neresini kazarsanız kazın her bir yanından tarih fışkırıyor. Balatlar kilisesi diye tabir ettiğimiz yer bundan 20-25 yıl evvel kazılıp turizme açılsaydı, Meryem Ana kadar turist alırdı. Zira en son yapılan hafriyatta bir sanduka çıktı. İçinden çıkan modüllerdeki haçın Hz. İsa’nın olduğu tez ediliyor. Lakin kamulaştırma sorunu var. Kruvaziyer turistinin çok merakla gezeceği bir yer. Bununla birlikte tıpkı Antakya’daki üzere, Zeugma’daki üzere mozaiklerimiz var. Sinop Müzesi’nde de bunlar teşhir ediliyor. Tüm bununla birlikte Avrupalı yaşlı turisti, kür merkezleri olacak halde ağırlayabiliriz. Huzurevi ortamında otel olabileceği varsayımında projeler yapıldı. Lakin sonuçlandırılamadı. Ancak hayalim bu türlü işletmelerin olması.
PİLOTLARIN VE İTFAİYECİLERİN GİYECEĞİ YANMAYAN KUMAŞ
Şu anda yeni bir heyecanımız var. Bir teknik dokumacılık firması kentimize yatırım yapıyor. Pilotların ve itfaiyecilerin giyeceği yanmayan kumaş yapacaklar. Bir yangında bizim itfaiye erlerimiz sıcak alanda en fazla 5 dakika kalabiliyor. Ar-Ge’si yapılan bu kumaşla 20 dakika boyunca yüksek sıcağa maruz kalabilecekler.
TOGG’UN OYUNCAĞINI ÜRETTİRİYORUZ
Sanayimiz KOBİ’lerden oluşuyor. Lakin değerli niş alanlarımız var. Dokumacılıkta çok iddialıyız. Endüstrideki istihdamımızın kıymetli kısmı dokumadan geliyor. Ziraî endüstrimiz ve tarım makineleri üreten işletmelerimiz var. 80’e yakın ülkeye ihracat yapıyorlar. Bunların ortasında süt sağma makinaları, çapa makinaları ve küçük traktörler var. Dünyanın en büyük ikinci oyuncak üreticisi, ortakla birlikte Sinop’u üs yaptı. Rusya-Belarus paydaşlığı firmamızın ismi Polesie. Türklerin de payı var. Dünyada dört fabrikaları bulunuyor. Şirinler’in oyuncak patent hakkı bu firmada. Model araçlar da yapıyorlar. Artık TOGG’un oyuncağını ürettirdik. Umarım 29 Ekim’de yapılacak merasimde sürpriz armağan edebileceğimiz hale gelecek.
MESSİ’NİN VIP ARACI SİNOP’TA MODİFİYE EDİLDİ
Sinop TSO Lideri Salim Akbaş, İdare Heyeti Liderimiz Hakan Güldağ, Genel Koordinatörümüz Vahap Munyar, Yazıişleri Müdürümüz Handan Sema Ceylan’ın sorularını yanıtladı. Akbaş, şunları söyledi: “3 gencimiz Alman Mercedes ile Vito araçlarının VIP biçimde modifiye edilmesi için mutabakat yaptı. Araçlar geliyor burada hazırlanıyor. Bu yılın birinci 6 ayında 3 milyon Euro düzeyinde gelir elde ettiler. Dünyaca ünlü golcü Messi’nin aracını VIP yapıp, kendisine teslim ettiler. İsteğe nazaran değişmekle birlikte araçların içine yapılan masraf 75 bin Euro kadar.”
Fransa’ya amblem olan horoz Sinop’tan çıkan ‘Hacı Kadı’
Sinop TSO olarak birinci katıldığımız YÖREX’te Metro Market’lerden bir arkadaşımız, Fransa’nın La Fleche kasabasında çok değerliye satılan ve ülkenin simgesi haline gelen horozun ana vatanının Sinop olduğunu söyledi. Araştırdık. Akdeniz Üniversitesi ile bir proje yaptık. Devletin elinde bu Hacı Kadı tavuğu cinsinden kayıtlı olarak 200 tane vardı. Artık proje ile 600-700’e çıkardık. Elbette daha çok az. YÖREX’ten sonra Türkiye Aşçılar Federasyonu ile bağlantıya geçtik. 20’ye yakın şefimiz çok değişik konsepte yemekler üretti. Maksadımız bu işten para kazanmak değil. Bu bizim için toplumsal sorumluluk. Türkiye’de yerli ırk olarak iki tavuk kalmış. Birisi Denizli Horozu, oburu Hacı Kadı. Oburlarının ırkı bozulmuş. Bu tavukların da aslında tek bir kırmızı orman tavuğu diye bir cinsten ürediğini öğrendik. Afrika’dan yahut Orta Asya’dan geçerek Avrupa’ya giden bu cinsin Anadolu coğrafyasından geçtiğini gördük. Fransa’nın logosundaki tavuğun çıkış noktasının Türkiye olduğunu ve Sinop’tan doğan bir cins olduğunu gözlemledik.
Lakerda için 3.003’üncü festival
Sinop’umuzun kestane balı meşhur. Biz tanıtımına başladığımızda 70 lira olan balın kilosu 500 lira oldu. Elbette temennimiz daha hesaplı bir halde almaları. Coğrafik işaretini aldık. Sinop Mantısı’na, Sinop Lokumu’na coğrafik işaret aldık. Bir de biliyorsunuz meşhur lakerdamız var. Hem tescilimizi alacağız hem de bir ay içinde şenliğini yapacağız. Aslında 3’üncüsünü düzenliyoruz. Lakin bir hafriyatta 3 bin yıl evvel yapılmış bir lakerda çanakların içinde bulundu. Bu yüzden “festivalin 3 bin 3’üncüsünü yapıyoruz” diyoruz.