Selçuk ALTUN
■ DÜNYA gazetesi ve Türkiye Sigorta iş birliğiyle 10 kentte düzenlenecek olan Türkiye “Sigorta” Buluşmaları’nın ikinci durağı Samsun oldu. Bölgenin sigortacılık konusundaki muhtaçlıklarının ve potansiyelinin mercek altına alındığı toplantıda, iklim değişikliğine dikkat çekilerek, Samsun ve Sinop’ta yağışların mevsim normallerinin üzerinde artış gösterdiği ve bu nedenle sel ve heyelan üzere doğal afet riskini artırdığına işaret edildi.
■ Adana’nın akabinde Samsun’da yapılan Türkiye “Sigorta” Buluşmaları’nın sonraki durakları Bursa, İzmir, Gaziantep, Kayseri, Ankara, Antalya, Konya ve Hatay olacak. Toplam 10 vilayette ve bu vilayetlerin sektörel yoğunlukları dikkate alınarak yapılacak olan buluşmalarda bölgenin sigorta gereksinimleri masaya yatırılıyor. Samsun’daki buluşmada ortaya konan bilgiler sigorta hassasiyetinin artırılması gerektiğine işaret etti.
Türkiye “Sigorta” Buluşmaları’nın ikincisi 19 Eylül Pazartesi günü Samsun Sanayi ve Ticaret Odası’nda gerçekleştirildi. Toplantıya Sinop başta olmak üzere etraf vilayetlerin sanayi ve ticaret odaları liderleri ve üyeleri, Karadeniz iş dünyasının oluşturduğu sivil toplum kuruluşlarından temsilciler, bölgedeki üniversitelerden öğretim vazifelileri ve öğrenciler, çiftçiler, balıkçılar ve bölgenin başka iktisat aktörleri katıldı.
Bölgenin sigortacılık konusundaki gereksinimleri ve potansiyelinin mercek altına alındığı buluşmanın moderatörlüğünü DÜNYA Gazetesi (NBE) İdare Şurası Lideri Hakan Güldağ yaptı. Panelde Türkiye Sigorta Genel Müdürü Atilla Benli, Türkiye Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Remzi Duman, Sinop Ticaret ve Ticaret Odası Lideri Salim Akbaş, Karadeniz Turizm İşletmeleri Derneği (KATİD) Lideri Murat Toktaş, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Bozoğlu, kendi alanlarıyla ilgili birer sunum yaptılar. Samsun’daki buluşmada ortaya konan bilgiler sigorta hassasiyetinin artırılması gerektiğine işaret etti. Samsun’da 329 bin konuta karşılık 125 bin DASK poliçesi bulunuyor. Mevcut ve sigortalılık oranı yüzde 38 ile Türkiye ortalaması olan yüzde 53’ten bir oldukça geride. Kent, BES ve OKS’de de alt sıralarda.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN TESİRLERİ BÖLGEDE BÜYÜK BİR TEHDİT OLUŞTURUYOR
Atilla BENLİ
TÜRKİYE SİGORTA GENEL MÜDÜRÜ
KARAYOLU, demiryolu, denizyolu ve havayolu ile etraf vilayetleri birbirlerine ve yurtdışına bağlayan bir geçiş güzergahı pozisyonundaki Doğu Karadeniz Bölgesi’nin en büyük metropol kenti olan Samsun günümüzde endüstrisi, tabiatı ve kültürel zenginliği ile kıymetli bir ticaret, turizm ve kültür merkezi pozisyonunda yer alıyor. Samsun, Karadeniz Bölgemizin en değerli kentlerinden birisi. Samsun iktisadı, 2020 yılı datalarına nazaran Türkiye sıralamasında 20’nci büyük ilimiz oldu ve ulusal gelirimizin %1’ini oluşturarak dikkate paha bir dayanak sağladı.
Samsun’da pek çok proje hayata geçmiş ve çalışması devam eden de pek çok proje var. Samsun geniş bir ölçekte, 5 ticaret limanı ve 8 organize sanayi bölgesiyle kalkınma maratonunda yerini almış durumda. Biz de Türkiye Sigorta olarak yapılan ve yapılacak tüm yatırımların risklerinin yönetilmesi için takviyeye devam ediyoruz. Salgın, jeopolitik gerginlikler dünyanın son iki yılında önemli ekonomik ve insani krizlerin yaşanmasına neden oldu. Ayrıyeten iklim değişikliğinin yıkıcı tesirleri de tüm dünyada artan sıklık ve şiddetle izlenmeye devam ediyor. Fırtınalar, seller, don olayları ve yangınlar tüm dünya ülkeleri için büyük zorluklar ve önemli maliyetler oluşturdu. Karadeniz bölgemiz ülkemizin en çok yağış alan bölgelerinden biri. Geçen yıl ve bu yıl bölgemizde yaşanan sel felaketleri ülke olarak hepimizi derinden etkiledi. Olağanların üzerinde yağış artışı sel ve heyelan üzere doğal afetlerin riskini artırıyor. İklim değişikliğinin sonuçları bilhassa ziraî üretim için de büyük bir tehdit oluşturuyor. Üretimin sürekliliği için kesinlikle devlet takviyeli tarım sigortası yaptırmalıyız.
Şunu da belirtmeliyim, devletimiz de bu hususta değerli çalışmalar yapıyor. Tarım sigortasının muhafaza altına aldığı eserler ve riskler bazında kapsamın genişletilmesi konusu en son açıklanan Orta Vadeli Program’da yer alan siyaset önlemlerinden biri oldu. Tarım sigortalarında şirketimiz açık orta dal önderi. Bu branşta pazar hissemiz son datalara nazaran %52. Yaşanan felaketlerinde tesiriyle konut sigortası farkındalığının artmasını dilek ediyoruz. Değerli bir husus da ülkemizin zelzele neslinde yer alması. DASK bilgileri sigorta hassasiyetinin artırılması gerektiğine işaret ediyor. Samsun’da 329 Bin konuta karşılık 125 Bin DASK poliçesi mevcut ve sigortalılık oranı %38 düzeyinde. Türkiye ortalaması ise %53 civarında. Samsun’da bu oranın en azından Türkiye ortalamasına yükseltilmesi büyük kıymet taşıyor.
Samsun, BES ve OKS’de geride
Bir öbür kıymetli bahis ise tasarruf ve Ferdî Emeklilik Sistemi. Pandemi ve savaş üzere global gelişmeler gösterdi ki tasarruflar hem bireylerin hem ülkelerin geleceğinin teminatı. Devletimiz de mevzunun bu hassasiyetiyle ferdi emeklilik sitemine olan takviyesini yılın başında devlet katkısını %30’a çıkartarak gösterdi. BES, ülkemizde tasarrufun merkezi haline geldi. Türkiye’de toplam BES ve OKS’de iştirakçi sayısı 14 milyona ulaştı. Samsun, BES’te iştirakçilerin vilayetlere nazaran dağılımında yaklaşık 100 bin iştirakçi ile 18. sırada ve aylık ortalama katkı hissesi 345 lira. Bir öbür tasarruf aracı ise Otomatik İştirak Sistemi. Vilayet bazında OKS sertifika sayısında da Samsun 21. sırada yer alıyor. Samsun, nüfusunun yaklaşık %30’unu oluşturan 363 binden fazla 18 yaş altı genç nüfusuyla BES’te değerli bir potansiyel barındırıyor. Bu potansiyelin gerçekleştirilmesi için Türkiye Sigorta olarak elimizden geleni yapıyoruz.
Remzi DUMAN
TÜRKİYE SİGORTA GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
Samsun’daki sigorta potansiyelini ortaya çıkarmak istiyoruz
SAMSUN’DA en çok aracı ile temsil edilen sigorta şirketiyiz. Gidilebilecek daha çok nokta ve potansiyelin çok daha fazla olduğunu biliyoruz. Toplamda 27 bin civarında işletme olan Samsun’da, KOBİ’lere ticari paketlerde 3 bin 500 adet poliçe, orta ve büyük işletmelere ise endüstriyel eserlerimizde toplamda yıllık olarak bin 900 adet yangın branşlarında poliçe düzenliyoruz. Adetsel bazda ve pazar hissesi manasında Samsun’daki işletmelerin yüzde 20’sini sigortalıyoruz. Her vakit olduğu üzere bu yıl da hiçbir arz kısıtlaması yapmayarak Samsun’a olan inancımızın ve gerçek potansiyeline ulaştırmak için desteğimizin devam ettiğini gösterdik.
Karadeniz’de bilhassa balıkçılık faaliyetlerine sigorta teminatı sunmaya büyük kıymet veriyoruz. Balıkçı tekneleri üretimimizin değerli bir kısmını Samsun’da düzenliyoruz. Balıkçılığı ve vilayetimizi desteklemek ismine balıkçı tekneleri özelinde poliçeleşme oranımız yüzde 85 olup, olumlu karşılama oranımız ise yüzde 100’dür. Ağustos sonu prestiji ile 150 balıkçı teknemiz Türkiye Sigorta teminatındadır. Ayrıyeten, ülkemizde tasarrufun merkezi haline gelen BES ile ilgili vilayet bazında karşılaştırma da yapmak istiyorum. Samsun, kontrat ve iştirakçi sayısı sıralamasında yüzde 2,45 ile Türkiye’de 7’nci sırada iken; kesimin sürekliliği açısından en kıymetli data olan nizamlı katkı hissesi sıralamasında aylık ortalama 458 TL ile 4’üncü sırada yer aldığını görüyoruz. Samsun’un, nüfusa oranla BES sahipliği oranında yüzde 7,67 ile birinci yedi kent ortasında en düşük orana sahip olduğu görülüyor. Bu sonuç, öteki vilayetler ile karşılaştırıldığında BES’in Samsun’da kıymetli bir potansiyel barındırdığını ve gelişim alanının olduğunu gösteriyor.
Salim AKBAŞ:
SİNOP TİCARET VE SANAYİ ODASI İDARE HEYETİ BAŞKANI
Sigortacılığın herkesin anlayacağı lisandan anlatılması lazım
RİSKLERİN çok arttığı bir devirdeyiz. Bilhassa Karadeniz, risklerin birçoklarını üzerinde barındıran bir bölge. Heyelan, sel, kuraklık, lojistik faaliyetler üzere birçok riskler bölgemizde toplanmış. Sinop ve Kastamonu Bölgesi’nde yaşanan sel felaketi nedeniyle bugüne kadar görmediğimiz hem ticari hem de can kayıpları nedeniyle sigortanın ve sigortacılığın ne kadar kıymetli olduğunu anlıyoruz. Aslında tüm riskleri karşılayacak bir sigorta sisteminin var olduğunu biliyoruz, lakin beşerler zorunda olmadıkça yapmıyor. Örneğin DASK’ın zarurî olarak yalnızca gayrimenkulün alım satım anında yapılıp daha sonra yenilenmediğini görüyoruz. Ferdi emeklilik sistemi devlet tarafından mecburî hale getirilip fiyatlardan kesilmek suretiyle sistemlere dahil edilmesine karşın birçok kişi sistemden kendi ayrılmak istiyor. Bu nedenle sigortacılık sisteminin herkesin anlayacağı lisandan anlatılması büyük kıymet arz ediyor. Sinop’ta birden fazla alanda farklılıklar gösteriyoruz. Karadeniz Bölgesi balıkçılık için büyük bir havza ise Sinop ise balıkçılığın başşehri ve merkezidir. Son vakitlerde Sinop’ta balığın işlenmesi kapsamında tesisler kurulmaya başlandı. Ben inanıyorum ki yaklaşık 2 yıl içerisinde Sinop, ihracat eden bir lokasyon haline gelecek. Bugün ise Uzakdoğu’ya kabuklu ve işlenmiş deniz eserleri gönderiliyor. Sinop için de turizm değerli. 2021 yılında Sinop’ta kısa vadeli turizm hareketliliği yaşandı. 2022 yılında ise geçen seneye nazaran turizm hareketliliğinde düşüş gerçekleşti. Son vakitlerde gündemde olan kruvaziyer gemileriyle Sinop tekrar eski yabancı asıllı turistlere hizmet verme noktasına geldi. Bilhassa inanç turizmiyle alakalı Sinop’taki arkeolojik kalıntılarının yapılmasıyla önemli derecede kıymetli bir seyahat noktası olacağını düşünüyorum.
Murat TOKTAŞ
KARADENİZ TURİZM İŞLETMELERİ DERNEĞİ (KATİD) BAŞKANI
Son 12 yıldır turizmde Karadeniz rüzgarı esiyor
Turizm, dışarıdan keyifl i görünen lakin birçok kasvetler ve talihsizlikler yaşayan bir dal. Turizm, 2019 yılında en düzgün yılını yaşadı ve 52 milyon turistten yaklaşık 38 milyar dolar bir gelir elde edildi. Pandemiden sonra turizm bölümü bu yıl kendini toparlamaya başladı. Bu sene 47 milyon turistten yaklaşık 37 milyar dolar gelir elde edeceğiz. 2-3 yılda süratli bir halde toparlandık. Birçok krizden ötürü dal olarak biraz da egzersizli durumdayız. Türkiye’de yaklaşık 125 milyar dolar bir otel yatırımı var. Bu sayıya turizmle ilgili başka alt kısımları da eklersek 1 trilyon doların üzerinde bir kesimden bahsediyoruz. Son 10 yılda milletlerarası pek çok kriz yaşadık. Krizleri bilhassa Avrupa ülkeleriyle yaşadığımız için önemli bir gelir kaybımız oldu. Her şeye karşın yeniden ayaktayız ve toparlanıyoruz. Başarabilirsek 2019 yılının da daha üstüne çıkarak yolumuza devam etmek istiyoruz. Şimdiye kadar ne yazık ki bölümün sigortası kendisi oldu. Bu bağlamda sigorta firmalarıyla yalnızca fiziki ilişkimiz haricinde kayıplarımızla ilgili çalışmalarımız gerçekleşmedi. Bundan sonra durumumuzu düzgünleştirip sürdürülebilir hale getirmemiz için gelirimizi stabil tutmak gerekiyor. Son 10 yılda daima inişli çıkışlı bir gelir akışı oldu. Kesimdeki kimi arkadaşlarımız finansı yönetemedikleri için önemli manada güç durumda kaldılar. Bu üzere zorluklarda bizim sigorta konusunda dayanağa muhtaçlığımız var. Bu manada bilhassa Türkiye Sigorta’nın yapmış olduğu çalışmalar epey değerli.
Yaklaşık son 12 yıldır ülkemizde bir Karadeniz rüzgarı esmeye başladı. Evvelden kum, deniz ve güneşe sıkışmış bir turizm dalımız vardı. Bölgemiz; kültür, tabiat ve inanç turizmiyle ilgili geniş bir yelpazeye sahip. Bu bahis artık ön plana çıktı ve müşterinin de alışkanlıkları değişmeye başladı. Müşterinin talepleriyle birlikte Karadeniz Bölgesi’ne olan ilgi artmaya başladı. Son yıllarda bölgemizde turizm bölümü keyifl i geçiyor. Samsun’da yaklaşık 33 tane Turizm Bakanlığı evraklı tesisimiz var. Samsun genelinde yaklaşık 2 bin odamız ve 4 bin 600 tanede yatağımız mevcut. Samsun’da yalnızca temmuz ve ağustos aylarında turizm hareketliliği oluyor. Bu ayların haricinde vilayet olarak ticari hareketliliğimiz var ve dalımıza katkısından ötürü biz ticari hareketliliğin olmasını da önemsiyoruz.
PROF. DR. Mehmet BOZOĞLU
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ (OMÜ) ÖĞRETİM ÜYESİ
Üretici, ziyanını sigorta ile tazmin edebilir
TARIM, tabiat ve tabiatla iç içe olan bir üretim faaliyetidir. Türkiye’de tarım dediğimiz vakit, kendi nüfusumuzun yanı sıra turist ve sığınmacılar ile birlikte yaklaşık 150 milyon kişinin besin gereksiniminin karşılanmasından kelam ediyoruz. Kendi gereksinimimizi karşıladıktan sonra kalan kısmını da ihraç ediyoruz. Bizim artık üretime memleketler arası bir bakış açısı ile yaklaşmamız gerekiyor. Üretimi yönlendiren düzenek piyasalar. Tarımı desteklemek için devlet de bütçe ayırıyor ve bu desteklemelerle tarım kesiminde üretimin devamlılığı sağlanmaya çalışıyoruz. Türkiye’de yaklaşık 38 milyon hektarlık bir toprakta üretim yapılıyor. Yaklaşık 2 buçuk milyon civarında tarım işletmesi var. Tarım işletmelerinde ortalama büyükbaş hayvan varlığı 20 milyon. Öte yandan küçükbaş hayvan sayımızda da değerli bir artış bulunuyor. Tarımda üretim ve piyasalarla ilgili risk ve belirsizlikler çok fazla. Tarımın piyasası ve geleceği çok belgisiz olan bir dal. Pazar, finansman, insan ve bazen hükümet siyasetlerinden kaynaklı riskler de olabiliyor. Riskleri yönetmekle ilgili üreticilerin farklı stratejileri var. Burada riski yönetmek için işletmeci ve üreticiler eseri çeşitlendirmek, sabit yatırımlarla ilerlemek üzere farklı stratejiler uygulayabilir. Öteki taraftan üreticiler risklere karşı sigorta yaptırmalı. Üretici, karşı karşıya kalmış oldukları ziyanları sigorta yaptırarak tazmin edebilir. Zararın gereğince tazmin edebileceği sigorta düzeneklerinin geliştirilmesi değer arz ediyor. Başka taraftan, üretici risk idaresi yaparken klâsik, duygusal yaklaşabiliyor. Lakin, rasyonel yaklaşımlarla risklerin üstlenilmesi çok değerli.