Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) İdare Konseyi Lideri Simone Kaslowski, Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonunun (TÜRKONFED) “Dönüşüm Zamanı” ana temasıyla çevrim içi düzenlediği 23. Teşebbüs ve İş Dünyası Zirvesi’nin açılışında yaptığı konuşmada, her alanda süratli bir dönüşümün yaşandığı ve dünyadaki tüm dinamiklerin değiştiği bugünlerde bu yılki tepenin “dönüşüm zamanı” temasını çok değerli bulduğunu söyledi.
İçinden geçilen küresel sürecin, iktisatta orijinal dönüşümlere hamile olduğunu belirten Kaslowski, “Dünyada ana tema değişiyor, dijital dönüşüm, yeşil sanayi ihtilali ve farklılaşan bir ekonomik sisteme gerçek yol alıyor. Türkiye’nin bu vakit zarfında, içeride yaşanan iktisadi problemlerden ötürü ana küresel temadan kopmaması gerektiğine inanıyorum. İçeride hala tartışmakta olduğumuz enflasyon-faiz-döviz sarmalından bir an önce çıkıp küresel gidişatı yanlışsız okuyup yakalamamız gerekmekte.” diye konuştu.
Kaslowski, iktisatta bir taraftan salgın kaynaklı baskı sürerken, öbür taraftan çeşitli ekonomik yapılarda art geriye yaşanılan değişikliklerin öngörü yapılabilmesini imkansız kıldığını söz ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İşsizlik sayılarında artışın süratle devam ettiği ve geniş tarifli işsizliğin yüzde 28’e kadar yükseldiği güç bir süreçten geçiyoruz. Geçtiğimiz hafta kısa çalışma ödeneğinin yine uzatılmasına dair çıkan kararı son derece olumlu karşılıyoruz. İstihdama yönelik takviyelerin devam etmesi gerektiğine de inanıyoruz. İşsizlik ve hayat pahalılığı, yalnızca bugünümüzü değil, geleceğimizi de tehdit eder durumdadır. Bu alanlarda çok önemli adımlara ve ilerlemeye muhtaçlığımız var.
Masada çözmemiz gereken bir enflasyon sorunumuz var. Bu temel sorunu çözmek için para siyasetinin öngörülebilir olması, disiplinli ve şeffaf bir halde yönetilmesi ve Merkez Bankamızın enflasyon hedeflemesi konusunda her türlü aracı bağımsız bir halde kullanmasını bekliyoruz. Enflasyon ile çabada başarılı olmazsak başka makroekonomik problemlerimizi da çözemeyiz. Bunu açık bir formda kabul edip bu tarafta hareket etmek koşul. Aksi durumda orta-uzun devirde büyümenin finansmanı için gerekli olan dış kaynak gereksinimine ulaşmak mümkün olmayacak, istihdam ve işsizlik sıkıntıları daha da derinleşecektir.”
Yakın periyotta, sıkı para siyaseti ile kısa vadeli faizleri artırırken, risk priminin nasıl düşürüldüğünü ve aslında yatırım ortamının gereksinimi olan orta ve uzun vadeli faizlerin nasıl başarılı bir biçimde düşürülebildiğinin de görüldüğünü söz eden Kaslowski, bu yapılabilirse iktisadın tekrar yatırım, istihdam, üretim ve ihracat temelleri üstünde yükseltilebileceğini söyledi.
“Avrupa Yeşil Mutabakatı rekabet kurallarını değiştiriyor”
TÜSİAD Lideri Kaslowski, salgının bir yandan tedarik zincirlerinin yapısını bozarken, AB merkezli tedarik zincirleri bağlamında da yeni fırsatlar doğurduğuna işaret ederek, “AB ve Türkiye’nin rekabet gücünü karşılıklı müdafaası ve güçlendirmesi için birlikte çalışmamız ve entegrasyonu tam üyelik yolunda ilerletmemiz gerekiyor. Türkiye, AB’ye entegre olmuş endüstrisi ve insan gücü ile pandemi sonrası dünyada AB ile çok daha güçlü bir formda yer alabilir. İş dünyası olarak, kısa vadeli politik gündemin, rekabet gücümüzü orta ve uzun vadede olumsuz etkilemesine müsaade vermemeli, stratejik bakış açımızı korumalıyız.” diye konuştu.
Geçen haftalarda gerçekleştirilen AB Tepesi’nin akabinde yayınlanan bildiride, her şeye karşın “pozitif gündemden” bahsediliyor olmasını olumlu bulduklarını tabir eden Kaslowski, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi için efor gösterilmesi, terörizm tarifindeki uyuşmazlıkların giderilmesi, vize muafiyetinin hudutlu değil, genel bir kararla hayata geçirilmesi üzere adımların vakit kaybetmeksizin atılmasının çok değerli olduğunu vurguladı.
2015’ten bu yana değişen öncelikler ve global bağlam göz önünde bulundurularak Gümrük Birliği’nden beklentilerin karşılıklı netleştirilmesi gerektiğini belirten Kaslowski, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Gümrük Birliği güncellemesi hizmetler, tarım eserleri, kamu ihaleleri, yatırım ortamı ve uyuşmazlıkların tahlili düzeneği üzere ögeleri içermeli, Türkiye’nin ticaret siyaseti alanında karar alma sistemlerine dahil olması için tahlil üretmeli. Uzun müddettir savunduğumuz bu konuların ehemmiyeti yeni devirde giderek artıyor. AB ile olumlu siyasi gündem tabanında ilerlerken, ulusal seviyede demokratik ve ekonomik ıslahatlara ivme kazandırılması, pandeminin ekonomik tesirlerinin aşılması ve çetin global rekabet koşullarında atılım sağlamamız için en tesirli formüldür.”
Yeni jenerasyon üretim pratiklerinin süratle değiştiğine dikkati çeken Kaslowski, “Avrupa Yeşil Mutabakatı perspektifinde yaşanan gelişmeler imalat endüstrisinden lojistiğe ve tarıma, iktisadın tüm çarklarını ve aktörlerini ve rekabet kurallarını değiştiriyor.” dedi.
Kaslowski, iklim değişikliği ile çabanın salgının şiddetli kaidelerine karşın gündemin üst sıralarına yerleştiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Kasım ayında yapılacak COP 26 toplantısı global ölçekte iklim değişikliği ile uğraş kararlılığının geldiği seviyeyi ve gücü ortaya koyacak. Bu sürece giderken ABD’nin Paris Mutabakatı’na geri döndüğünü ve bu mevzuda hükümetler seviyesinde diyalogları artırarak öncü rol oynamaya başladığını görüyoruz. İklim Önderler Doruğu, finans kurumlarının, güç şirketlerinin, sigorta kuruluşlarının planlamalarını iklim değişikliği merceğinden yapmaları, iş dünyasının yakından değerlendirmesi gereken kıymetli adımlar. AB’nin Yeşil Mutabakat kapsamında açıkladığı 2050 yılında iklim nötr olma amacı ve Döngüsel İktisat Aksiyon Planı bilhassa AB iktisadının hacmi ve ticaret ortakları da düşünüldüğünde, iş dünyası olarak mutlak bir formda içselleştirmemiz gereken ögeler içeriyor.”
“Kaynak ve güç verimliliği potansiyelimizi azamî düzeye çıkarmalıyız”
Şirketler olarak daha sürdürülebilir, daha etraf ve iklim dostu üretim kalıplarını süreçlere katmak durumunda olduklarını belirten Kaslowski, “Kaynak ve güç verimliliği potansiyelimizi yenilikçi arayışlarla azamî düzeye çıkarmalıyız. Yeşil dönüşüm, başta güç dalında olmak üzere enerjiyi kullanan tüm bölümlerde iş yapma modellerinin, yatırım planlamalarının dönüşümü halinde mümkün olacak. Yüksek potansiyele sahip olduğumuz yenilenebilir güç ve güç verimliliği alanlarında yanlışsız kurgulanmış teşvik ve takviye sistemlerinin gücün dönüşümünde kaldıraç tesiri yapacağını söyleyebiliriz. Gururla söyleyebiliriz ki şirketlerimizin bu alanda aldıkları inisiyatifler ve sağladıkları ilerleme son derece kayda kıymet durumdadır. Bu inisiyatifleri sürdürmeli ve ülkemizi bu hususta öncü ülkeler ortasına sokmalıyız.” halinde konuştu.
Kaslowski, COVID-19 salgınının herkes için global tedarik zincirleri ile ilgili kritik bir deneyim olduğuna işaret ederek, “Bu periyotta pazara erişim suratının, kaynakları tesirli bir formda kullanabilmek için bilgi optimizasyonunun ve kalitenin yanı sıra sürdürülebilirliğin değerini birinci elden deneyimledik. Tüm bunlar için en kıymetli araç kuşkusuz dijitalleşme. Tedarik zincirinin dijitalleşmesinin sağladığı fırsatlardan azami ölçüde yararlanabilmek için şirketlerin müşteriden tedarikçiye kadarki süreçte hasat edeceği data kritik ehemmiyette.” dedi.
Dataya ve bilgiden paha çıkarmaya yatırım yapan şirketlerin yıkıcı durumlarda dahi güçlü pozisyonlarını koruyabileceğini belirten Kaslowski, “Kaliteli bilgi ve teknik altyapıya erişim imkanlarının genişletilmesi ise yüksek kapasiteli ve yaygın altyapının tesis edilmesi ile mümkün olabilir. AB’de Bilgi Yönetişimi Yasa Tasarısı tartışılıyor, yeni bir Avrupa bilgi modeli oluşturma fikri konuşuluyor. Bu süreçlere ahengi da yakından izlemeliyiz.” diye konuştu.
Kaslowski, bulut bilişim, yapay zeka, siber güvenlik üzere bahisleri da kapsayan dijital dönüşümü hayata geçirmenin rekabet gücünü korumak açısından çok değerli olduğunu vurgulayarak, bu alanın eğitim, genişbant altyapısının güçlendirilmesi, bilgiye erişimin garanti altına alınması, şahsî dataların korunması, KOBİ’lerin teknoloji kullanımının desteklenmesi üzere ögeleri içeren geniş bir yelpazeyi kapsadığını bildirdi.
“En değerli dijital dönüşüm alanlarından birisi de fintek”
Simone Kaslowski, en değerli dijital dönüşüm alanlarından birisinin de fintek alanı olduğuna işaret ederek, Türkiye’nin bu alanda kıymetli bir altyapı ve birikime sahip olduğunu kaydetti.
Bugünün muvaffakiyet anahtarının her an değişime hazır olmak, yüksek ahenk kapasitesi ve dinamik bedel zincirleri olduğuna işaret eden Kaslowski, başarılı şirketlerin artık teknolojiyi salt üretim odaklı nedenlerle değil, iş birliklerini destekleme ve dijital ekosistemlerde ortak kıymet yaratma hedefiyle da kullandıklarını gördüklerini söz etti.
Kaslowski, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Eskiden muvaffakiyet, ‘rekabette olunan şirketlerin önünde koşmak’ olarak tanım edilirdi. Artık ekosistemin farklı aktörleri ile iş birliği içinde olmak avantaj yaratıyor. Kısalan eser ömür döngüleri, Ar-Ge yatırımı gereksinimi, teknolojilerin süratli değişimi ve sürdürülebilirlik ögeleri, şirketleri daha dirençli ve inovatif bir iş modeli gayesiyle iş birliğine yönlendiriyor. Büyük şirketler ve tedarikçileri, start-up’lar, akademi üzere ekosistemin oyuncuları ortasındaki iş birlikleri inovasyonun sürdürülebilir olmasını sağlıyor. İş dünyası olarak bu iş birliklerini geliştirmeye odaklanmamızın çok değerli olacağına inanıyorum.
Dönüşümlerin en kıymetlisi, hatta tahminen de en güç olanı, zihniyetlerdeki dönüşümdür. Bu olmadan hiçbir dönüşüm alanında dilek ettiğimiz seviyeyi yakalayamayız. Dönüşümün temeli insan ve hiçbir dönüşüm toplumun yarısını geride bırakarak gerçekleştirilemez. TÜSİAD olarak, ülkemizde kadın-erkek eşitliğinin sağlanmasını, demokratik gelişmişlik ve sürdürülebilir kalkınmanın vazgeçilmez bir ögesi olarak görüyoruz. Salgın hayat ve çalışma şartlarını dönüştürürken bayanlar ve erkekler için gereksinimlerin farklılaştığını görebilmeliyiz. Bu gereksinimlere yönelik faal tahliller üretilebilmek, cinsiyet uçurumunu kapatabilmemiz ve tahminen de bu süreci eşitlik yolunda bir fırsata çevirebilmemizin en kıymetli şartlarından birisi.”
Eğitime erişimden çalışma hayatına iştirake, çocuk bakım kurumlarının yaygınlaştırılmasından irtibat lisanında kalıp yargılarla çabaya, bayana yönelik şiddet ve cam tavan problemine kadar pek çok alanda dönüşüm için daha çok gayret sarf edilmesi gerektiğini belirten Kaslowski, “Bu mevzuda hem TÜSİAD’ın hem de TÜRKONFED’in ağır çalışma ve iş birliklerini son derece önemsiyoruz. Bilhassa bayana karşı şiddet konusunda toplumumuzun ve bizlerin tahammül hududu kalmamıştır.” dedi.